Thánh Augustinô là tác nhân của một con người vĩ đại hơn chính ngài, Đức Giáo hoàng Grêgôriô Cả, trừ các tu sĩ Ái Nhĩ Lan, hoạt động truyền giáo không hề được biết đến tại Giáo hội Tây phương và chính Đức Giáo hoàng Grêgôriô Cả làm sống lại phong trào này.

Khi làm bề trên tu viện Thánh ANRÊ, ngài đã muốn sang truyền giáo tại Anh, nhưng vì được đắc cử giáo hoàng, nên phải từ bỏ ý định. Nước Anh đã được đón nhận đức tin từ thế kỷ đầu, nhưng rồi cuộc xâm chiếm của dân Saxon vào thế kỷ V và VI đã làm cho đức tin Công giáo bị phai mờ.

Dịp may đưa tới khi Ethebert, tiểu vương miền Kent phía nam nước Anh thành hôn với người vợ Công giáo là công chúa Berthe và còn tiếp nhận một giám mục xứ Gaule vào triều đình. Năm 596, Đức Giáo hoàng Grêgoriô sai tới Anh quốc một tu sĩ, Augustinô lên đường với 40 tu sĩ. Khi tới miền nam xứ Gaule họ bị khủng hoảng và sai Augustinô trở về Rôma xin Đức Giáo hoàng gọi họ trở về. Đáp lại, Đức Giáo hoàng đã đặt Augustinô làm Đan viện phụ và bắt mọi người trong nhóm phải vâng phục ngài.

Với quyền hạn này, Augustinô vẫn còn truyền giáo tới đảo Thanet. Thoạt đầu, Ethebert được rửa tội và bàn định với Đức Giáo hoàng một dự án chuẩn bị tái lập toà Giám mục tự Canterbury (Cantuariô) tới Luân Đôn và thiết lập một giáo tỉnh khác ở York.

Theo chỉ thị của Đức Giáo hoàng, Augustinô đi Arles để thụ phong giám mục do tay Đức Tổng Giám mục Vigile, đại diện Toà Thánh ở xứ Gaule, nhiều biến cố dù ngăn trở những dự tính trên. Nhưng diễn tiến trong cuộc truyên giáo vẫn tiếp tục cho tới khi Thánh Augustinô qua đời khoảng năm 605.

Thất bại duy nhất của Thánh Augustinô khi ngài tới nước Anh vì nỗ lực giải hoà với các Kitô hữu miền Welsh nhằm thuyết phục họ nhận cách tính ngày Lễ Phục Sinh của Rôma, sửa lại vài điều bất thường trong nghi lễ và phục quyền ngài. Thánh Augustinô mời các vị lãnh đạo Giáo hội Welsh tới họp, nhưng lại gây cảm giác bất lợi vì ngài đã ngồi yên khi họ tới gặp ngài. Hình như việc này cũng làm cho Thánh Bêđa mất thiện cảm nữa.

Thánh Augustinô không phải là một nhà truyền giáo anh hùng nhất, khéo léo nhất. Nhưng ngài đã thực hiện một công cuộc vĩ đại, là một trong số rất ít người ở Gaule và ở Ý thời đó sẵn sàng tử bỏ mọi sự để ra đi rao giảng: Tin Mừng cho những miền xa xăm.

(Trích trong “Theo vết chân Người”)