Linh mục trẻ Gioan Bosco khởi sự hoạt động nguyện xá phục vụ các thanh thiếu niên nghèo từ ngày 8-12-1841. Lễ Phục Sinh năm 1846, cơ sở chính thức được thiết lập tại khu Vadocco, ngoại ô thành phố Torino (Bắc Ý). Ngày 8-12-1859, Don Bosco, cùng với 17 cộng sự viên của ngài (1 linh mục, 15 tư giáo và 1 học sinh), thành lập hội dòng Thánh François de Sales, với mục đích giáo dục giới trẻ nghèo.
Ngày 23-7-1864, Toà Thánh ban Sắc lệnh Decretum Laudis phê chuẩn hội dòng. Hiến luật của dòng được Toà Thánh châu phê ngày 3-4-1874.
Bổn mạng:
Hội dòng chọn Thánh François de Sales làm bổn mạng. Cảm hứng từ lòng nhân hậu và nhiệt thành tông đồ của vị thánh này, Don Bosco đã đặt tên cho các tu sĩ của ngài là Salesien, và vạch ra cho họ một chương trình sống theo phương châm trên. Lễ thánh bổn mạng mừng ngày 24-1 và thánh lập dòng, Gioan Bosco, ngày 31-1 hằng năm.
Mục đích và căn tính:
Salesien Don Bosco là dòng tu thuộc quyền Giáo Hoàng. Hội viên gồm giáo dân và giáo sĩ, sống hiệp thông huynh đệ để thực hiện cùng một ơn gọi và sứ mệnh là giáo dục giới trẻ trong sự bổ sung huynh đệ.
Châm ngôn:
“Da Mihi Animas, Coetera Tolle”, nghĩa là “Xin cho con các linh hồn, mọi sự khác xin cứ lấy đi” diễn tả lý tưởng sống của người Salesien.
Hoạt động:
Sứ mệnh Salesien được diễn tả một cách cụ thể qua những lĩnh vực hoạt động sau:
- Rao giảng Tin Mừng cho thanh thiếu niên, cách riêng những em nghèo khổ hơn cả.
- Chăm sóc ơn gọi tông đồ.
- Giáo dục đức tin trong các môi trường bình dân, đặc biệt với việc truyền thông xã hội.
- Loan báo Tin Mừng cho các dân tộc chưa nhận biết.
Những lĩnh vực này được thể hiện qua nhiều dạng thức hoạt động dành cho các thanh thiếu niên:
Giáo dục trực tiếp:
- các nguyện xá và trung tâm trẻ,
- các đại học, trường học thuộc mọi cấp,
- các trung tâm huấn nghệ, trường kỹ thuật,
- các trường nội trú và các nhà mở cho các trẻ em khó khăn, hè phố,
- các trung tâm huấn giáo và mục vụ.
Truyền giáo và Phúc Âm hoá
- Cộng tác với việc mục vụ của Giáo Hội địa phương qua việc đảm nhận các giáo xứ với những sinh hoạt nhấn mạnh tới việc giáo dục nhân bản và kitô hữu.
- Dấn thân truyền giáo trực tiếp tại các điểm truyền giáo khác nhau trên khắp các châu lục.
Riêng tại Việt Nam, tu sĩ Saledien hoạt động trong 5 lĩnh vực sau:
- Mục vụ truyền giáo: dấn thân hoạt động trong các môi trường truyền giáo cho cả người Kinh lẫn dân tộc ít người.
- Mục vụ ơn gọi: giữa các thanh thiếu niên, nhiều em giàu tiềm năng thiêng liêng và tỏ lộ mầm ơn gọi tông đồ. Các Trung tâm Ơn gọi sẽ giúp các em khám phá, đón nhận và làm trưởng thành ơn gọi giáo dân, thánh hiến, linh mục, vì lợi ích của Giáo Hội và của dòng.
- Huấn nghiệp: dạy nghề tại các trung tâm huấn nghiệp như Ba Thôn, Tân Hà, Phước Lộc, Xuân Hiệp, Hóc Môn, K’Long, nhắm tới việc làm phát triển thanh thiếu niên qua việc hấp thụ và thăng hoa nền văn hoá với óc phê phán và qua việc giáo dục các em sống đức tin nhằm biến đổi xã hội bằng những giá trị Kitô giáo.
- Hoạt động nguyện xá: một môi trường giáo dục được mở ra với nhiệt tình truyền giáo để phục vụ cho trẻ em và các thanh thiếu niên, bao gôàm các sinh hoạt tại các trung tâm trẻ, các lớp bình dân học vụ, lớp tình thương, trẻ hè phố.
Nhân sự:
Hiện nay, gia đình Salesien đang hoạt động trên 126 quốc gia với số tu sĩ 16.913 hội viên (2002), bao gôàm:
- Giám mục và Tôång giám mục 108, linh mục 11.069, phó tế 17, tư giáo 2.911, sư huynh 2.317, tập sinh 419.
Tại Việt Nam, số tu sĩ Salesien đang làm việc trong 5 giáo phận: Hà Nội, Sài Gòn, Xuân Lộc, Đà Lạt và Vĩnh Long, với 11 cộng đoàn và 7 điểm hiện diện. Tính tới 1-2003 số thành viên bao gôàm: giám mục 1, linh mục 72, tư giáo 98, sư huynh 31, trong đó khấn trọn 125, khấn tạm 76, tập sinh 25, tiền tập 28, đệ tử 371 học sinh TH và 311 sinh viên.
Ngoài ra, tỉnh dòng cũng trách nhiệm công việc truyền giáo Salesien tại Mông Cổ với một cộng đoàn quốc tế gồm 6 hội viên.
Địa chỉ:
Trụ sở Trung ương:
Direzione Generale Opere Don Bosco
Via della Pisana, 1111 - C.P. 18333
00163 Roma, Italy.
Phone: (0039) 06 656 121.
Fax: 0039 06 656 631.
Email: mstempel@sdb.org
Trụ sở Giám tỉnh:
33/9A Bà Giang, K.P 4, P. Linh Xuân,
Q. Thủ Đức, TP. HCM. HT. 767 TP.HCM
Đt: 08 7240473 (VP) 7240742 (GT)
Fax: 84 08 7240647
Email: giamtinhsdbvn@fptnet.com.vn
sdbvn@fptnet.com.vn (VP)
Bề trên đương nhiệm
- Bề trên cả (2002-2008): Lm. Pascual Chavez, quốc tịch Mêhicô, đấng kế vị thứ 9 của Don Bosco.
- Giám tỉnh Việt Nam: Lm. G.B. Nguyễn Văn Thêm, sinh 10-3-1947, thụ phong linh mục 7-8-1975.