TT (Vatican City, 26/6/2018, CNA, Andrea Gagliarducci) - Đức Giáo hoàng Phanxicô hôm thứ ba đã thay đổi bất ngờ cấu trúc của Hồng y đoàn, bổ sung một số giám chức thuộc về cấp bậc "giám mục hồng y", phẩm trật cao nhất trong Hồng y đoàn. Hồng y đoàn được cấu trúc theo ba phẩm trật, hoặc xếp hạng: hàng "phó tế hồng y", hàng "linh mục hồng y" và hàng "giám mục hồng y".

Thường thì có 6 giám mục hồng y từ Giáo hội Latinh, những vị này được ban cho một danh hiệu nghi lễ đặc biệt với tư cách là "các giám mục hiệu toà" của những vùng lãnh địa cổ xưa của Rôma. Niên trưởng Hồng y đoàn cũng được bổ nhiệm làm giám mục hiệu toà thuộc lãnh địa Ostia của Rôma.

Các thượng phụ Công giáo Đông phương là những hồng y và cũng là các giám mục hồng y. Mặc dù, trong thời hiện đại, các giám mục hồng y không thực sự điều hành các giáo phận ngoại thành trong vùng lân cận của Rôma, truyền thống phẩm trật giám mục hồng y tương ứng với những giáo phận như trên là thuộc thời cổ đại.

Việc giáo hoàng tấn phong hồng y mới đây phá vỡ phong tục đó, vốn được thành lập theo giáo luật, vì ngài đã bổ nhiệm các giám mục hồng y, những vị sẽ không được kết nối theo nghi lễ với những lãnh địa ngoại thành cổ xưa đó. Trong thực tế, những những vị có tước hiệu giám mục hiệu tòa, nếu như vị ấy là một giám mục hồng y trên 80 tuổi, độ tuổi mà một hồng y không còn đủ điều kiện để bỏ phiếu trong công nghị bầu giáo hoàng.

Những vị được thăng chức lên cấp bậc của giám mục hồng y là Hồng y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Toà Thánh; Hồng y Leonardo Sandri, Thánh bộ Giáo bội Đông phương; Hồng y Marc Ouellet, Thánh bộ Giám mục; Hồng y Fernando Filoni, Thánh bộ Rao giảng Tin Mừng cho các Dân tộc. Trong số các hồng y giám mục mới này, Đức Hồng y Filoni cho đến nay là một phó tế hồng y, trong khi những vị khác là linh mục hồng y.

Bản huấn lệnh ngày 26 tháng 6 của Đức Giáo hoàng nói rằng các giáo hoàng "luôn luôn kết hiệp tình huynh đệ với Hồng y đoàn" vì các ngài "cung cấp một sự hỗ trợ đặc biệt cho sứ mệnh của người kế nhiệm Thánh Phêrô, do những đóng góp có giá trị về kinh nghiệm và phục vụ của các ngài tại các Giáo hội đặc biệt lan rộng trên khắp thế giới". Bản huấn lệnh còn ghi nhận rằng "trong những thập niên vừa qua" Hồng y đoàn đã mở rộng, do đó tăng nhân số các linh mục hồng y và các phó tế hồng y, trong khi nhân số các giám mục hồng y vẫn không thay đổi, và vì vậy giáo hoàng đã quyết định mở rộng phẩm trật này.

Quyết định này bắt nguồn từ điều 350 và 352 của Bộ Giáo luật, và sẽ có hiệu lực kể từ ngày 28/6/2018.

Cả ba phẩm trật trong Hồng y đoàn đều có nguồn gốc lịch sử cổ đại. Phó tế hồng y được giao phó trong việc quản trị 6 văn phòng của Dinh thự Lateran (Chính toà của Giám mục Roma, Đức Giáo hoàng) và 7 thánh bộ của Rôma, bao gồm chăm sóc người nghèo. Sau thời Giáo hoàng Sixtus V, phẩm trật này đã nâng nhân số thành 14, 2 vị cho các thánh bộ, và được ban "tước hiệu - deaconry" trong việc quản trị, đó là, một nhà thờ ở Rôma mà họ chịu trách nhiệm.

Hành linh mục hồng y là những vị được giao phó với việc cai quản các nhà thờ cổ đại nhất ở Rôma, được gọi là "hiệu toà", và theo truyền thống được liên kết với một giáo xứ thuộc Giáo phận Roma. Sau 10 năm trọn vẹn với tư cách là một phó tế hồng y, một hồng y có thể "chọn" để trở thành một linh mục hồng y.

Ban đầu có 7 giám mục hồng y, là các giám mục ngoại ô của Toà Thánh Rôma. Các giám mục hồng y hiện nay, ngoài những vị được tấn phong lần này, là các Hồng y Tarcisio Bertone (Frascati), José Saraiva Martins (Palestrina), Roger Etchegaray (Porto Santa Rufina), Giovanni Battista Re (Poggio Mirteto) và Francis Arinze (Velletri-Segni).

Các hồng y thượng phụ của các Giáo hội Công giáo Đông phương, cũng là các giám mục hồng y, gồm có Thượng phụ Bechara-Boutros Rai của Antioch thuộc Giáo hội Maronites; Thượng phụ Pierre Sfeir, hiệu toà Antioch của Giáo hội Maronites; Thượng phụ Antonios Naguib, hiệu toà Alexandria của Coptics. Đức Hồng y tân cử Louis Raphael Sako, Thượng phụ của Babylon thuộc Chaldeans, sẽ được thêm vào danh sách sau công nghị hồng y ngày 28 tháng 6.

Đức Giáo hoàng quyết định mở rộng phẩm trật giám mục hồng y bao gồm các thánh bộ của một số văn phòng Vatican, mặc dù một số giám chức đáng chú ý không có trong danh sách. Một số suy đoán rằng Đức Hồng y tân cử Luis Ladaria có khả năng được bổ nhiệm vào hàng giám mục hồng y, cũng như Hồng y tân cử Konrad Krajewski, vị phụ trách công việc bác ái của Giáo hoàng (Almoner).

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Reuters, Đức Giáo hoàng Phanxicô nói: "Hãy nghĩ rằng có hai cánh tay nối dài của giáo hoàng - đó là trông coi đức tin, và công việc được thực hiện bởi Thánh bộ Giáo lý Đức tin và vị giám chức phải là một hồng y, và cánh tay dài khác của giáo hoàng là người đảm nhiệm công việc bác ái của giáo hoàng, và phải có một hồng y ở đó. Đây là hai cánh tay dài của giáo hoàng - đức tin và đức ái."

Một huấn lệnh khác sẽ là cần thiết nếu Đức Giáo hoàng muốn thay đổi các định mức của giáo luật, nhằm bao gồm các hồng y khác vào phẩm trật giám mục hồng y. Ngoài việc đó là danh hiệu vinh dự, phẩm trật của hồng y còn có những nghĩa vụ cụ thể. Ví dụ, Niên trưởng Hồng y đoàn, được bầu trong số các giám mục hồng y, chủ toạ tại công nghị bầu cử Giáo hoàng. Vị niên trưởng cũng có trách nhiệm tuyên bố cái chết của giáo hoàng cho các phái đoàn ngoại giao tại Toà Thánh và cho các vị nguyên thủ các quốc gia, ngài đại diện cho Toà Thánh trong thời kỳ trống ngai, và ngài là người hỏi vị giáo hoàng tân cử có chấp nhận cuộc bầu cử, và danh hiệu sẽ là gì. Nếu vị tân giáo hoàng không phải là giám mục, thì vị Niên trưởng có quyền phong chức cho vị tân chức. Nếu vị Niên trưởng lớn hơn 80 tuổi, và vì vậy không đủ điều kiện tham gia vào công nghị, vị giám mục hồng y thâm niên sẽ chủ toạ công nghị.