TT (Denver Newsroom, 4/10/2020, CNA, Mary Farrow) - Việc đề cử Amy Coney Barrett lên Toà án Tối cao Hoa Kỳ sẽ khiến bà ấy, nếu được xác nhận, trở thành người Công giáo thứ sáu trên toà án gồm 9 người. Trong khi điều này liên quan sâu sắc đến một số người - và là lý do để những người khác vui mừng - cả luật sư giáo luật và dân sự đều nói với CNA rằng truyền thống pháp luật Công giáo có nhiều điều để cung cấp cho Hoa Kỳ.

Giáo hội Công giáo đã đóng góp rất nhiều cho hệ thống pháp luật của Hoa Kỳ - bao gồm "toàn bộ ý tưởng về luật nói chung", Cha Pius Pietrzyk, OP, nói với CNA. Cha Pietrzyk hành nghề luật doanh nghiệp và luật chứng khoán trong một công ty luật lớn ở Chicago trước khi gia nhập chủng viện, và cha hiện là thành viên ban giám đốc của Công ty Dịch vụ Pháp lý. Cha cũng là một luật sư giáo luật và giáo sư tại Chủng viện và Đại học Thánh Patrick ở Menlo Park, California. Ngài nói: "Chính sự phát triển của giáo luật (luật cai quản Giáo hội) đã mang lại cho cả Hoa Kỳ và Châu Âu những quan niệm hiện đại về luật pháp."

Mặc dù các khía cạnh của giáo luật đã xuất hiện từ những ngày đầu của Giáo hội, việc sử dụng thuật ngữ 'giáo luật', như các quy tắc và luật điều hành các vấn đề giáo hội thay vì dân sự, bắt đầu vào khoảng thế kỷ 12, theo New Advent. Mặc dù bộ quy tắc giáo luật đã được cập nhật nhiều lần, nhưng đây là bộ quy tắc pháp luật còn tồn tại lâu nhất ở phương Tây.

"Ngay cả ý tưởng về một tầng lớp luật sư chuyên nghiệp, tức là các luật sư, cũng bắt nguồn từ việc chuyên nghiệp hoá luật pháp và sự phát triển giáo luật của Giáo hội, vào thế kỷ 12. Chỉ thực tế rằng có một nghề luật sư là một cái gì đó có nợ đối với Giáo hội", Cha Pietrzyk nói.

Cha nói thêm, một cách tổng quát hơn, truyền thống Công giáo luôn hiểu rằng đức tin và lý trí kết hợp với nhau. Như Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã viết, "như đôi cánh mà trên đó tinh thần con người vươn lên để chiêm ngưỡng chân lý; và Thiên Chúa đã đặt trong lòng con người ước muốn biết lẽ thật - nói một cách dễ hiểu là biết chính mình - để nhờ biết và yêu mến Thiên Chúa, đàn ông và đàn bà cũng có thể đạt đến sự thật trọn vẹn về mình".

Stephen Payne, Viện trưởng Trường Luật Columbus tại Đại học Công giáo Hoa Kỳ, cho biết chính sự nhấn mạnh về lý trí trong truyền thống Công giáo khiến người Công giáo trở thành những luật sư và thẩm phán tốt. Ông nói: "Thượng Đế là người tạo ra lý trí và luật pháp là một lĩnh vực quan trọng mà con người tìm cách áp dụng lý trí vì lợi ích chung."

"Đó là sự cam kết lý trí là một đóng góp đặc biệt quan trọng mà các thẩm phán và luật sư Công giáo... có thể tạo ra trong môi trường ngày nay, trong đó nhiều người ở cả hai phía đường hướng chính trị dường như thích quyết định các câu hỏi quan trọng bằng quyền lực tuyệt đối được hướng dẫn bởi ước muồn, hoặc tình cảm xúc động, thông qua một quá trình bao gồm tấn công người khác và cố gắng làm suy yếu phẩm giá do Chúa ban cho họ", Payne nói thêm.

Pietryzk nói rằng Giáo hội Công giáo cũng luôn đánh giá cao việc giáo dục, bởi vì sự hiểu biết của họ về cách thức hoạt động của đức tin và lý trí. "Giáo dục là thứ rất quan trọng, đặc biệt là Hoa Kỳ. Khi một nhóm mới đến từ bất kỳ quốc gia nào đến Mỹ với tư cách là người Công giáo, họ đã xây dựng nhà thờ và xây dựng trường học, thường là cùng nhau [xây dựng]."

Pietrzyk cho biết, có nhiều khía cạnh của luật pháp Hoa Kỳ và quy trình pháp lý cũng bắt nguồn từ nguồn gốc của giáo luật, chẳng hạn như ý tưởng trong luật doanh nghiệp rằng các thực thể đôi khi có quyền như mọi người, hoặc ý tưởng về thủ tục tố tụng.

Ông nói: "Mọi người lên án Toà án Dị giáo, nhưng Toà án Dị giáo cao hơn một bước so với các toà án dân sự vì có một quy trình tố tụng thực sự với Toà án Dị giáo không tồn tại trong luật thế tục."

Payne cho biết ông nhận thấy ảnh hưởng của Công giáo trong luật pháp Hoa Kỳ đối với một số vấn đề về công bằng xã hội, đặc biệt là khi chúng được đối xử trong Thông điệp "Rerum Novarum" của Giáo hoàng Leo XII và các tác phẩm khác của ba vị Giáo hoàng gần đây nhất. Các bài viết của các ngài về công bằng xã hội đã "có ảnh hưởng đáng kể đến việc bao nhiêu người, ít nhất là ở đất nước chúng ta, nghĩ về công bằng xã hội, đặc biệt là trong các lĩnh vực như giúp đỡ người nghèo, chăm sóc sức khoẻ, nhập cư, phá thai, cuối đời, quyền của người lao động, án tử hình...".

Payne nói thêm rằng hệ thống luật pháp Hoa Kỳ cũng bao gồm những ý tưởng xuất phát từ luật tự nhiên, một khái niệm được nhấn mạnh trong truyền thống Công giáo, có nguồn gốc từ tư tưởng của Thánh Thoma Aquino và thậm chí còn có từ thời Aristotle.

Theo Giáo lý của Giáo hội Công giáo, luật tự nhiên "hiện diện trong lòng mỗi người và được thiết lập bởi lý trí... Nó thể hiện phẩm giá của con người và là nền tảng cho các quyền và bổn phận cơ bản của họ".

Payne nói: "Cuộc chia tay của chúng ta với Vua George III là chính đáng trên cơ sở luật tự nhiên, và nhiều quyền hiến định cũng như luật chung của chúng ta được hình thành và bắt nguồn từ luật tự nhiên và quyền tự nhiên. Hơn nữa, Payne nói, "truyền thống trí thức Công giáo và giáo huấn xã hội Công giáo nói lên rất nhiều điều về lợi ích chung và phẩm giá của con người. Và một phần quan trọng trong đó tập trung vào quy luật tự nhiên, và cách tìm kiếm lợi ích chung cho phép cá nhân con người phát triển trong cộng đồng". 

Theo một cách nào đó, Pietrzyk nói, sự hiểu biết của Công giáo về phẩm giá con người được phản ánh "trong Tuyên ngôn Độc lập". "Chúng ta coi những sự thật này là hiển nhiên, rằng tất cả mọi người đều được tạo ra bình đẳng và họ được Tạo Hoá ban tặng cho một số quyền bất khả xâm phạm." Ông nói: "Đây là một ý tưởng rất Kitô giáo. Nhiều khi chúng ta nói về lợi ích chung, thì vẫn còn một thực tế đối với giá trị cá nhân và phẩm giá của con người và rằng con người có quyền. Không chỉ đơn giản vì người ấy là công dân của một quốc gia cụ thể, mà đơn giản vì người ấy là con người và bản thân bản chất con người, dù được sinh ra hay chưa được sinh ra, đều ban cho người đó các quyền. Chủ nghĩa tiến bộ hiện đại theo một số cách giả định điều đó mà không hiểu nó."

Pietrzyk nói, chủ nghĩa tiến bộ hiện đại "sụp đổ" như một triết học, bởi vì nó thiếu "ý thức mạch lạc về con người. Nó thực sự chỉ là một loại tự do trần trụi, hay tôi nói là tự chủ". 

Conor Dugan là một luật sư Công giáo hành nghề ở Michigan. Ông cho biết mâu thuẫn giữa sự hiểu biết của Công giáo về con người và sự hiểu biết tiến bộ hiện đại về cá nhân là do những tổ phụ sáng lập Hoa Kỳ, những người hầu hết nắm giữ các nguyên tắc và ý tưởng Khai sáng, chẳng hạn như nhà triết học người Anh John Locke.

Hệ thống luật pháp của Mỹ có quan điểm Lockean coi mọi người là những cá nhân có quyền, "điều này không nhất thiết phải đặt người đó trong một cộng đồng", Dugan nói với CNA.

Mặt khác, người Công giáo hiểu con người là một người luôn luôn có mối quan hệ - với Chúa, với người khác, với chính mình - và do đó trong khi một người có quyền, người đó cũng có trách nhiệm, Dugan nói. "Nó gần giống như việc cá nhân trở nên nguyên tử hoá" trong hệ thống luật pháp Hoa Kỳ, và "một cá nhân khi bị cắt bỏ tất cả những thứ đó và chỉ có một gói quyền và không có trách nhiệm".

Pietrzyk cho biết một ví dụ về sự hiểu biết của người Lockean về cá nhân này có thể được nhìn thấy trong luật của Hoa Kỳ theo vụ kiện của Toà án Tối cao năm 2015, Obergefell kiện Hodges, đã hợp pháp hoá hôn nhân đồng tính trên toàn quốc. Quyết định đó thể hiện "niềm tin mạnh mẽ vào quyền của một cá nhân được kết hôn với bất kỳ ai người đó muốn, bất kể bản chất của thể chế hay bản chất của người đó. Đó là sự thực thi ý chí thô sơ, nhưng bị ngắt kết nối với bất kỳ thực tế nào hoặc bất kỳ bản chất nào hoặc bất kỳ điều gì tương tự. Nó không có cốt lõi hợp lý".

Dugan lưu ý rằng khái niệm về công ích, trong khi được một số nhà lập pháp Hoa Kỳ đề cập đến, là một lĩnh vực khác mà các luật sư và thẩm phán Công giáo có thể có tác động. "Tôi tự hỏi liệu đó có phải là điều mà người Công giáo có thể làm, đó là cố gắng mang lại sự hiểu biết sâu sắc hơn về công ích... Không có bản Hiến pháp nào có ý nghĩa, trừ khi chúng ta có (phẩm giá con người và lợi ích chung) như một giả định nền tảng. Và có lẽ đôi khi chúng ta nên làm cho nó rõ ràng hơn để mọi người hiểu rằng luật là để bảo vệ và thúc đẩy lợi ích chung, cũng như để bảo vệ và đảm bảo phẩm giá của con người."

Pietrzyk lưu ý rằng luật pháp tạo ra lợi ích chung. "ĐTC Phanxicô đã nói về điều này... tầm quan trọng của công ích, mà luật pháp giúp bảo tồn. Chúng ta không định nghĩa lợi ích cá nhân của chúng ta hơn và chống lại lợi ích chung như thể cả hai đối lập nhau, nhưng lợi ích cá nhân của chúng ta có thể phát triển... chỉ có thể đạt đến sự viên mãn của nó với lợi ích chung, và điều đó bao gồm luật."

"Chúng ta là những con người không thể phát triển bên ngoài một xã hội với lợi ích chung. Và chúng ta không thể phát triển bên ngoài xã hội không có luật pháp. Đó là luật làm cho tự do có thể. Và chính trong truyền thống pháp luật của Giáo hội, khía cạnh lôi cuốn, tức là khía cạnh ân sủng, có thể thực sự phát triển."

Bởi vì Hoa Kỳ không được thành lập rõ ràng theo các nguyên tắc Công giáo, Dugan nói rằng điều hợp lý là các luật sư và thẩm phán Công giáo sẽ cảm thấy căng thẳng giữa niềm tin tôn giáo của họ và luật pháp của đất nước. Ông nói: "Tôi nghĩ những người Công giáo ở Mỹ, và đặc biệt là các luật sư Công giáo nên cảm thấy căng thẳng giữa đức tin của họ và luật pháp. Và đó không hẳn là một căng thẳng tồi tệ. Nó có thể giúp chúng ta đóng góp [truyền thống pháp luật Công giáo] cho thế giới. Bởi vì tôi nghĩ rằng chúng ta có thể điền vào và hoàn thiện hơn những điều tốt đẹp có trong Hiến pháp Hoa Kỳ, hoặc chúng ta có thể giúp [họ] phục vụ và thực hiện lời hứa của mình."

Đức tin Công giáo của Amy Coney Barrett đã bị chỉ trích kể từ phiên điều trần đề cử Toà Phúc thẩm Toà Kháng án số 7 vào năm 2017, khi bà bị buộc tội "giáo điều sống ồn ào" trong bà, trước các bài báo gần đây tranh luận - và vạch trần - liệu People of Praise, làm chuyển động lôi cuốn mà Barrett là một thành viên, là nguồn cảm hứng đằng sau cuốn tiểu thuyết và phim truyền hình loạn luân, The Handmaid's Tale.

Payne cho biết ông không chắc tại sao lại tập trung nhiều vào các xác tín tôn giáo của Barrett như một vấn đề có thể xảy ra, vì mọi người trong lĩnh vực luật pháp đều đưa ra quan điểm hoặc giá trị cá nhân của riêng họ. "Tôi không chắc tại sao, theo quan điểm khách quan, cần phải tập trung vào các cam kết tôn giáo của các ứng cử viên, đặc biệt là ở một quốc gia có hiến pháp quá rõ ràng về giá trị nhân văn của tự do tôn giáo."

"Niềm tin vào Chúa được lý trí ủng hộ, mặc dù nhiều người trong nền văn hoá của chúng ta nghĩ rằng điều đó mâu thuẫn [Đức tin và Lý trí]. Trong mọi trường hợp, nhiều người không theo tôn giáo giữ các giá trị mà họ có một cách rất chắc chắn và áp dụng chúng vào các quyết định quan trọng trong cuộc sống và trong công việc của họ."

Pietryzk nói rằng thay vì tái sử dụng bản thân trong các vụ án thích hợp, vai trò của các thẩm phán hoặc luật sư Công giáo là đưa sự hiểu biết của họ về con người và công ích vào công việc của họ. "Là người Công giáo, chúng ta hiểu rằng con người được tạo ra với bản chất tự nhiên, được Chúa tạo ra với bản chất tự nhiên. Và việc phân biệt các quy tắc thích hợp dành cho con người vì bản chất tự nhiên là một phần công việc của các thẩm phán."

Ông nói thêm rằng mặc dù ông không biết cá nhân Barrett, họ có nhiều bạn chung. "Tôi biết rất nhiều người biết cô ấy và mọi điều tốt đẹp mà bạn nghe về danh tiếng của cô ấy, tôi đã nghe từ lâu. Cô ấy chỉ là một người phụ nữ phi thường theo lời kể của mọi người."

Dugan, một cựu học sinh của Barrett, cho biết anh ấy nghĩ rằng với tư cách là người Công giáo và người Mỹ, "chúng tôi đã trúng số độc đắc" khi cô ấy được đề cử vào Toà án Tối cao. "Thật khó cho tôi để tưởng tượng có ai lại nói điều tiêu cực về cô ấy... Tôi xem lại một số email chúng tôi đã trao đổi trong nhiều năm, cho tôi lời khuyên về sự nghiệp và gia đình, cách giải quyết những căng thẳng khi bận rộn với gia đình và những thứ tương tự... Tôi chỉ nghĩ rằng chúng tôi đã nhận được một món quà thực sự trong đề cử này. Tôi hy vọng cô ấy đã được chuẩn nhận."