Đền thờ Thánh Phêrô
|
Hôm 28-12-2020, Đức Thánh Cha đã ban
hành Tự sắc tựa đề "Một công việc tổ chức tốt đẹp hơn" (Una migliore
organizzazione) với những quy luật rõ ràng về việc quản trị các ngân
khoản trước đây thuộc quyền quản lý của Phủ Quốc vụ khanh Toà Thánh, như
thế là thêm một bước tiến mới, quyết liệt và quan trọng trong việc cải
tổ tài chính của Toà Thánh.
Bãi bỏ vai trò tài chính của Phủ Quốc vụ khanh
Thật
ra vấn đề này đã được Đức Thánh Cha Phanxicô quyết định trong thư đề
ngày 25/8/2020, theo đó tất cả các khoản tiền cho đến nay do Phủ Quốc vụ
khanh quản lý, sẽ được nhập vào kết toán chi thu của Toà Thánh và do Cơ
quan Quản trị Tài sản của Toà Thánh quản lý, với sự kiểm soát của Bộ
Kinh tế.
Những vụ "xì căng đan"
Từ
trước đến nay, Phủ Quốc vụ khanh Toà Thánh giúp Đức Thánh Cha quản trị
các ngân khoản như "Đồng tiền Thánh Phêrô” hoặc các khoản tiền khác trực
thuộc Đức Thánh Cha. Việc quản lý này không phải trình báo cho cơ quan
nào khác của Toà Thánh ngoài Đức Thánh Cha, và không thuộc ngân sách
được công bố của Toà Thánh hoặc quốc gia thành Vatican. Tuy nhiên trong
thời gian qua có những những xì căng đan, ví dụ số tiền hàng trăm triệu
Euro bị thất thoát trong cuộc đầu tư vào việc mua ngôi nhà ở Luân Đôn,
Anh quốc; hoặc Quỹ Centurione do ông Enrico Crasso quản lý bị thiếu hụt
4,6% trong năm 2018 và đồng thời bị chi phí 2 triệu Euro, khiến cho
người ta đặt câu hỏi về việc sử dụng tài chính của Vatican có khôn ngoan
hay không.
Phủ Quốc vụ khanh cũng phải hoạt động theo ngân sách
đã được phê chuẩn, giống như các cơ quan khác của Toà Thánh, ngoại trừ
những vấn đề mật, được đệ trình và phê chuẩn do một uỷ ban đặc nhiệm về
việc này.
Nội dung luật mới
Tự
sắc mới Đức Thánh Cha ban hành ngày 28/12/2020, như một luật gồm 4 điều
khoản, quy định chi tiết hơn việc quản lý các ngân khoản trước đây
thuộc quyền quản lý của Phủ Quốc vụ khanh Toà Thánh, trong đó có "Đồng
tiền Thánh Phêrô” (Obolo di San Pietro), ngân khoản riêng tùy ý Đức
Thánh Cha sử dụng, thuộc vào số tiền do các tín hữu dâng cúng.
Tự
sắc nhắm giảm bớt số những vị trách nhiệm về kinh tế của Toà Thánh và
tập trung việc quản trị, quản lý và những quyết định kinh tế và tài
chính trong các cơ quan tương ứng. Trong tự sắc, Đức Thánh Cha qui định
rằng các ngân khoản trước đây do Phủ Quốc vụ khanh quản lý nay phải
chuyển cho Cơ quan "Quản trị Tài sản của Toà Thánh”, gọi tắt là Apsa,
trước ngày 4/2/2021.
Giải thích của Đức Cha Chủ tịch Apsa
Đức
Cha Nunzio Galantino, Chủ tịch Cơ quan Apsa của Toà Thánh, giải thích
rằng lợi điểm của qui luật mới là hữu lý hoá và quản trị minh bạch hơn
tài chánh của Toà Thánh. Nếu cho đến nay có một cơ quan (cụ thể là Apsa)
có nhiệm vụ quản trị các ngân khoản và bất động sản của Toà Thánh, thì
không cần có một văn phòng tương tự thuộc Phủ Quốc vụ khanh nữa. Nếu đã
có một cơ quan có nhiệm vụ kiểm soát các khoản đầu tư và chi tiêu, như
Bộ Kinh tế, thì không cần Phủ Quốc vụ khanh phải có một văn phòng để thi
hành cộng việc tương tự.
Từ trước đến nay, các chi phí của Đức
Thánh Cha cũng như việc sử dụng Đồng tiền Thánh Phêrô do các tín hữu
đóng góp, từ 50 đến 70 triệu Mỹ kim hằng năm, do Phủ Quốc vụ khanh đảm
trách, và không cần phải thông báo cho ai ngoại trừ Đức Thánh Cha, thì
nay không còn như vậy nữa.
Lập Quỹ Giáo hoàng
Khoản
số 2 của Tự sắc của Đức Thánh Cha quy định rằng Cơ quan Quản trị Tài
sản của Toà Thánh (Apsa) sẽ thiết lập ngân khoản gọi là "Quỹ Giáo hoàng"
(Fondi Papali) và trình bày trong kết toán chi thu của Toà Thánh một
các minh bạch. Trong quỹ này có số tiền gọi là "Đồng tiền Thánh Phêrô”,
và tiếp đến là "Quỹ tuỳ thuộc Đức Thánh Cha quyết định sử dụng" (Fondo
Discrezione del Santo Padre). Để rút và chi các số tiền này, phải có chữ
ký của Chủ tịch cơ quan Apsa và của Bộ trưởng Kinh tế. Vị này trước đó
phải kiểm chứng xem việc chi như thế có đáp ứng các quy định hay không.
Quyết tâm của Đức Thánh Cha
Qua
quy luật mới, Đức Thánh Cha tái bày tỏ quyết tâm của ngài cũng như của
Giáo triều Roma muốn đạt tới một sự minh bạch, hiệu năng hơn trong việc
kiểm soát và thích ứng hơn kinh tế của Tòa Thánh với sứ mạng của Giáo
Hội, làm sao để Dân Chúa khi quảng đại hỗ trợ sứ mạng của Giám mục Roma,
họ có thể thi hành việc dâng cúng này trong sự tin tưởng những đóng góp
của họ được quản trị một cách thích hợp, minh bạch và được kiểm soát
phải phép.
"Giảm bớt quyền bính của Phủ Quốc vụ khanh”
Một
số báo chí bình luận rằng với qui luật mới, Đức Thánh Cha tước bỏ quyền
bính và tầm quan trọng của Phủ Quốc vụ khanh, vốn được coi là cơ quan
quan trọng nhất của Toà Thánh, nay bị "giáng xuống" thành một cơ quan
giống như các cơ quan khác: cụ thể là cũng phải làm ngân sách dự chi,
chờ được cứu xét và phê chuẩn và phải làm kết toán chi thu mỗi năm, và
chịu sự kiểm soát của Bộ Kinh tế. Phủ Quốc vụ khanh từ nay chỉ lo về
chính sách đối ngoại và cả những vấn đề nội bộ của Giáo Hội, nhưng không
thể chi dụng và quản lý tiền bạc mà không chịu sự kiểm soát minh bạch
của Bộ kinh tế hay Cơ quan Apsa.
Tránh những cơ hội gây xì-căng-đan
Với
các biện pháp trên đây, trước hết Toà Thánh sẽ tránh được những vụ
xì-căng-đan tài chính do một số quan chức trong Phủ Quốc vụ khanh gây
ra, hoặc họ lạm dụng quyền bính, can dự vào những vụ đầu tư, bị những
doanh nhân người Ý làm trung gian, đòi tiền phí tổn thương lượng hàng
chục triệu Euro. Ngoài ra cũng tránh được tình trạng những Đức Ông không
”rành nghề” trong việc quản lý tiền bạc, bị lường gạt dễ dàng.
Hy vọng cải tiến khó khăn tài chính
Toà
Thánh hy vọng với thời gian sẽ tiếp tục vượt qua được tình trạng tài
chánh khó khăn từ lâu nay. Năm 2018, ngân sách Toà Thánh bị hụt mất 75
triệu Euro. Năm 2019, số thiếu hụt này được giảm xuống còn 11 triệu
Euro. Nhưng rồi năm 2020 vừa qua, đại dịch Covid-19 đã giáng một đòn
nặng nề về tài chính cho Vatican: Viện Bảo tàng Vatican, một nguồn thu
quan trọng, bị tan biến vì virus corona ngăn chặn các du khách và các
khách hành hương.
Phục hồi sự tín nhiệm
Ngoài
ra, với thời gian, Toà Thánh sẽ phục hồi được sự tín nhiệm của các tín
hữu khi họ dâng cúng và giúp đỡ tài chánh cho Toà Thánh, họ được biết
rằng số tiền họ đóng góp được sử dụng minh bạch như thế nào, đặc biệt
vào mục tiêu giúp Đức Thánh Cha có phương tiện làm việc bác ái, trợ giúp
các lãnh vực của Giáo Hội cần được nâng đỡ. Ngoài ra, cuộc điều tra tư
pháp về vụ đầu tư mua căn hộ ở Luân Đôn hoặc vụ Quỹ Centurione do ông
Enrico Crasso quản lý bị thiếu hụt 4,6% trong năm 2018 và đồng thời bị
chi phí 2 triệu Euro, nói trên đây, sẽ xác định rõ trách nhiệm của những
người liên hệ và điều này cũng có thể góp phần phục hồi sự tín nhiệm
của các tín hữu.
|