Tôi đã 76 tuổi và vẫn còn đang phải học. Chỉ vài năm trước, khi ở độ tuổi 60, tôi đã học được một bài học quan trọng trong cuộc sống. Tôi đã chia sẻ với cô cháu gái 5 tuổi của mình, và giờ đây, tôi mong muốn được chia sẻ bài học đó trong chuyên mục này.

Nhiều năm trước, chúng tôi mua ngôi nhà mà hiện nay chúng tôi vẫn đang ở. Ngôi nhà có một cây phong nhỏ duy nhất nằm gần khoảng sân phía sau. Tôi mong ước cây mau to lớn để cho nhiều bóng mát. Năm tháng trôi qua, cây đã lớn dần lên nhưng tôi thì già đi.

Cuối cùng, tôi làm thêm một căn phòng ba-mùa ở ngoài hiên sau nhà và thiết kế một ban công rộng gần cây phong. Tôi trồng thêm cây xanh, tạo một cái hồ nhỏ kèm thác nước dưới gốc cây và có đèn chiếu rọi vào cây khi trời tối. Tôi thực sự yêu cái cây đó, như thể chúng tôi là bạn bè của nhau.

Mặc dù cây đã cao lớn và che bóng mát cho cả khoảng ban công và sân trong mùa hè nóng nực. Nhưng những chùm hạt của nó cũng rụng phủ đầy mái nhà, làm tắc rãnh thoát nước mỗi khi mùa xuân đến. Khi tôi già đi, nó trở thành một vấn đề nan giải.

Vào một mùa xuân, quá nản lòng với các rãnh nước bị tắc và mái nhà phủ đầy chùm hạt, trong một quyết định hấp tấp, tôi đã gọi cho một công ty dịch vụ cây xanh và cây phong đã bị đốn hạ.

Chỉ trong vòng vài giờ ngắn ngủi, tất cả những gì còn lại là một gốc cây lớn. Tôi bước đến chỗ gốc cây và ngồi xuống dưới cái nắng nóng. Tôi nghĩ về những năm tháng chúng tôi ở bên nhau. Tôi nghĩ tới bóng cây râm mát. Tôi nghĩ tới những chiếc tổ chim mà cây che chở cho đám chào mào, bạc má hót líu lo. Tôi nghĩ về màu lá tuyệt đẹp của cây khi mùa thu tới. Tôi thực sự cảm thấy rất buồn, giống như tôi vừa mất đi người bạn thân nhất của mình.

Tôi nghĩ: “Mặc dù cái cây có làm cho tôi khó chịu vào mùa xuân vì rụng những chùm hạt, nhưng tại sao tôi lại có thể loại bỏ đi một người bạn thân thiết với nhiều phẩm chất tốt như vậy? Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn bè cũng làm tổn thương tôi hoặc rời xa tôi vì tôi có một thói quen xấu?”

Tôi cảm thấy buồn. Bạn tôi, cây phong, đã không còn nữa. Tôi nhận ra rằng phải mất cả cuộc đời để xây dựng một tình bạn, nhưng chỉ vì một quyết định hấp tấp mà tình bạn đó kết thúc mãi mãi. Ngồi trên gốc cây, nhìn xuống mặt đất và thấy một vài hạt của cây còn sót lại. Tôi nảy ra một ý tưởng.

Tôi nhặt một hạt và trồng nó vào chậu đất nhỏ. Vài tháng sau, một chồi cây non nhú lên và phát triển. Mùa xuân năm sau, tôi trồng cây phong nhỏ đó ở phía sân sau, không xa nơi cây phong già từng đứng lắm. Tôi biết rằng tôi sẽ không còn đủ thời gian để chờ đợi đến ngày cây toả bóng mát, nhưng tôi hy vọng, chủ nhân tiếp theo của ngôi nhà sẽ không chỉ được tận hưởng bóng mát của cây, mà còn được thưởng thức màu lá tuyệt đẹp của nó khi mùa thu đến và tiếng hót líu lo của đàn chim về làm tổ trên cành. 

Sự việc này đã dạy tôi 3 bài học quan trọng. 

Bài học đầu tiên, phải mất một thời gian rất dài để phát triển một tình bạn. Vậy nên, hãy luôn đối xử với bạn bè một cách tôn trọng, không làm hoặc nói bất cứ điều gì gây tổn thương cho họ, nếu không bạn có thể sẽ mất họ mãi mãi.

Bài học thứ hai, hãy suy nghĩ trước khi hành động. Đừng hành động vội vàng hay khi thất vọng. Còn có những giải pháp khác cho vấn đề cây phong rụng hạt — như thêm các bộ phận bảo vệ rãnh thoát nước — mà tôi chưa chưa kịp nghĩ ra.

Và bài học cuối cùng, tất cả chúng ta đều phải có trách nhiệm bảo vệ trái đất. Nếu chúng ta chặt một cây, chúng ta cần có ý thức trồng một cây mới thay thế.

Sau khi chia sẻ câu chuyện của mình với cô cháu gái, tôi đã có cảm hứng viết và minh hoạ cuốn sách dành cho trẻ em, “Ông già và cái cây” (The Old Man and The Tree). Trong vài năm qua, tôi đã đến thăm hàng ngàn cháu học sinh lớp hai trên khắp Michigan, đọc cho các cháu nghe câu chuyện của tôi. Vào cuối mỗi buổi trò chuyện, tôi lại tặng mỗi cháu một cuốn sách có chữ ký của tôi. Tuy nhiên, trước khi nhận sách, tôi yêu cầu các cháu cùng tôi đọc thuộc lòng  “Lời cam kết của ông già” (Old Man’s Pledge): “Tôi hứa sẽ không bao giờ làm tổn thương bạn bè của mình.”