Lúc 7:30 tối thứ Bảy, ĐTC đã cử hành Lễ
Vọng Phục Sinh tại bàn thờ Ngai toà, phía sau Bàn thờ Tuyên xưng đức
tin, bên trong Đền thờ Thánh Phêrô. Vì số ca nhiễm tại Ý đang tăng cao,
chính phủ ý ban hành lệnh phong toả, hay được xếp ở cấp độ đỏ toàn quốc
trong 3 ngày: thứ Bảy, Chúa Nhật Phục Sinh và thứ Hai. Do đó, Thánh lễ
do Đức Thánh Cha cử hành cũng giới hạn số người tham dự và giờ Lễ Vọng
Phục Sinh cũng sớm hơn so với những năm trước đại dịch.
Phụng vụ
Vọng Phục Sinh bắt đầu với nghi thức làm phép lửa, được ĐTC chủ sự tại
chân Bàn thờ Tuyên xưng đức tin, giữa nhà thờ. Sau nghi thức làm phép
lửa, cộng đoàn di chuyển đến nhà nguyện phía đầu đền thờ, nơi có Bàn thờ
Ngai toà. Trên đường di chuyển, lửa phục sinh được thắp cho cả cộng
đoàn sau câu xướng “Ánh sáng Chúa Kitô”.
Phần Phụng vụ Lời Chúa
được cử hành với ba bài đọc Cựu Ước, thư gởi tín hữu Roma và Tin Mừng
Phục Sinh theo Thánh Marcô được một phó tế công bố bằng tiếng Ý.
Trong
bài giảng, Đức Thánh Cha nói đến 3 Tin Mừng Phục Sinh: (1) trước hết,
chúng ta luôn có thể bắt đầu lại, (2) kế đến, Đức tin không phải là một
tiết mục thuộc về quá khứ, và (3) cuối cùng, Đấng Phục Sinh yêu chúng ta
vượt qua những biên cương.
AYE_GIUABài giảng của Đức Thánh Cha:
Các
phụ nữ nghĩ rằng mình tìm đến để xức dầu cho một xác chết. Nhưng họ lại
tìm thấy một ngôi mộ trống. Họ đến để khóc cho một người đã chết. Nhưng
họ lại được nghe loan báo về sự sống. Bởi thế, Tin Mừng kể rằng: “họ sợ
hãi và lòng đầy kinh ngạc” (Mc 16,8). Kinh ngạc trong trường hợp này là
một nỗi kinh sợ trộn lẫn với niềm vui. Lòng họ đầy ngạc nhiên khi nhìn
thấy tảng đá lớn trên cửa mộ đã được lăn ra ngoài, và bên trong mộ là
một người thanh niên mặc áo trắng tinh. Ấy là nỗi niềm kinh ngạc khi
nghe những lời này: “Các bà Đừng hoảng sợ. Đức Giêsu Nazareth, Đấng bị
đóng đinh, Người đã sống lại!” (c.6). Và sau đó là lời mời gọi: “Người
đã đến Galilê trước các ông. Các ông sẽ gặp Người ở đó” (c.7). Chúng ta
cũng hãy đón nhận lời mời gọi này, lời mời gọi Vượt Qua: Chúng ta hãy
cùng đến Galilê, nơi Chúa Phục Sinh đã đến trước chúng ta.
Nhưng “đến Galilê” có nghĩa là gì?
Đến
Galilê có nghĩa là bắt đầu lại. Với các môn đệ, đó là việc trở lại
chính nơi mà lần đầu tiên Đức Giêsu đã đến tìm họ và đã gọi họ bước theo
Người. Ấy là nơi của cuộc gặp gỡ đầu tiên, là chốn của mối tình đầu. Từ
giây phút ấy, họ đã bỏ lưới mà bước theo Đức Giêsu, khi được nghe những
lời rao giảng của Người và được chứng kiến những dấu lạ Người làm. Dẫu
vậy, dù luôn được ở với Người, họ đã không thật sự hiểu rõ, và thậm chí
là nhiều lần hiểu sai, Lời của Người. Trước Thập Giá của Người, tất cả
đã trốn chạy, bỏ Người lại một mình. Bất chấp những thất bại ấy, Đức
Giêsu Phục Sinh vẫn thể hiện với họ như là Đấng đi trước họ đến Galilê.
Người đi trước họ, nghĩa là Người vẫn luôn ở ngay phía trước họ. Người
gọi, và Người không hề mệt mỏi khi lại gọi họ bước theo Người. Đấng Phục
Sinh như đang nói với họ: “Chúng ta hãy khởi đầu lại, tại nơi mà chúng
ta đã khởi đầu. Chúng ta hãy bắt đầu lại. Dù sao đi nữa Thầy vẫn muốn
anh em ở với Thầy, bất chấp và vượt trên cả những thất bại.” Tại điểm
hẹn Galilê này, chúng ta chúng ta học về nỗi niềm kinh ngạc trước tình
yêu vô hạn của Chúa. Tình yêu ấy mở ra những con đường mới trên chính
những nẻo đường đã thất bại của chúng ta. Ngài mời chúng ta đến Galilê
để làm điều này.
Đây chính là Tin Mừng Phục Sinh đầu tiên mà tôi
muốn gởi đến anh chị em: chúng ta luôn có thể bắt đầu lại, bởi lẽ Thiên
Chúa luôn có thể tái khởi động một đời sống mới trong chúng ta, vượt qua
mọi thất bại của chúng ta. Thậm chí từ những đống đổ nát trong trái tim
chúng ta – mỗi người chúng ta đều biết những đống đổ nát của trái tim
chúng ta, Thiên Chúa vẫn có thể xây nên một tác phẩm nghệ thuật. Thậm
chí từ những mảnh vụn vỡ của nhân loại chúng ta, Thiên Chúa có thể mở ra
một trang sử mới. Người luôn đi trước chúng ta: trong Thập giá của khổ
đau, của cô đơn, của cái chết. Cũng thế, Người đi trước chúng ta trong
vinh quang của một cuộc đời được tái sinh, của một lịch sử được biến
đổi, của một niềm hy vọng được hồi sinh. Trong những ngày tháng tối tăm
của cơn đại dịch này, chúng ta hãy lắng nghe Đấng Phục Sinh mời gọi
chúng ta bắt đầu lại, và đừng bao giờ để vuột mất niềm hy vọng của mình.
Điều
thứ hai, đến Galilê có nghĩa là bước đi trên những nẻo đường mới. Ấy là
chuyển động ngược với đường dẫn đến chốn mộ địa. Những người phụ nữ
trong Tin Mừng đi tìm Đức Giêsu nơi ngôi mộ. Nghĩa là họ đến để tưởng
nhớ về những điều họ đã từng có với Người, mà nay đã vĩnh viễn vuột mất.
Họ đến để khuấy động lại nỗi buồn của chính họ. Ấy là hình ảnh của một
đức tin đã trở thành một cuộc tưởng niệm về một điều đẹp đẽ nhưng đã
chẳng còn nữa, chỉ để mà hoài niệm. Rất nhiều người đang sống một “niềm
tin thuộc về ký ức”, như thể Đức Giêsu đã là một nhân vật thuộc về quá
khứ, một người đã từng là bạn trong thời thanh xuân đã xa xưa, một sự
kiện đã xảy ra từ thưở nào xa lắc, khi họ còn con nít và còn làm quen
với những bài giáo lý. Ấy là một đức tin theo thói quen, thuộc về dĩ
vãng, thuộc về miền ký ức tuổi thơ, và đã chẳng còn đụng chạm gì đến tôi
bây giờ, chẳng còn đòi hỏi gì nơi tôi lúc này. Không phải như vậy. “Đến
Galilê” nghĩa là học lại rằng: một đức tin muốn sống động là một đức
tin phải đặt mình trên đường. Đức tin ấy phải tái khởi động mỗi ngày
chuyến hành trình của mình, cùng với nỗi niềm kinh ngạc của buổi gặp gỡ
ban đầu. Đức tin ấy phải trọn niềm phó thác, không tự cho rằng mình đã
biết tất cả, nhưng với sự khiêm hạ của một người biết để cho mình ngạc
nhiên bởi những nẻo đường của Thiên Chúa. Chúng ta thường sợ để Chúa làm
chúng ta ngạc nhiên. Hôm nay Chúa mời chúng ta để mình được ngạc nhiên.
Chúng ta hãy đến Galilê, để khám phá rằng Thiên Chúa không thể nào bị
hệ thống hoá trong những ký ức chúng ta đã có trong thời thơ ấu. Thiên
Chúa ấy luôn sống động và luôn làm chúng ta ngạc nhiên. Đấng Phục Sinh
không bao giờ thôi làm chúng ta ngạc nhiên.
Như thế, đây là Tin
Mừng Phục Sinh thứ hai: Đức tin không phải là một tiết mục thuộc về quá
khứ. Đức Giêsu không phải là một nhân vật đã lỗi thời. Người vẫn sống, ở
đây và ngay lúc này. Người bước đi cùng bạn mỗi ngày, trong chính hoàn
cảnh cuộc đời mà bạn đang sống, trong những thử thách mà bạn đang phải
trải qua, trong những ước mơ mà bạn đang ấp ủ. Người mở ra những nẻo
đường mới ở nơi mà bạn cho rằng chẳng còn con đường nào. Người thôi thúc
bạn lội ngược dòng, trước những nỗi niềm tiếc nuối hay trước tâm trạng
thờ ơ cho rằng mình đã biết rồi. Thậm chí cả khi bạn như mất tất cả, hãy
mở lòng ra với sự kinh ngạc trước những điều mới mẻ của Người. Người sẽ
làm bạn ngạc nhiên.
“Đến Galilê” có nghĩa là bước đến với những
vùng biên cương. Galilê là chốn xa xôi. Những người sống trên vùng đất
hỗn hợp và đa dạng ấy là những người xa lạ với sự thanh sạch theo tiêu
chuẩn nghi lễ của Giêrusalem. Dẫu vậy, chính Đức Giêsu đã khởi đầu sứ
mạng của mình nơi vùng đất ấy. Tin Mừng của Người hướng đến những ai vất
vả với cuộc mưu sinh hằng ngày, với những người bị loại trừ, những
người yếu đuối mỏng manh, những người nghèo khổ. Chính Người là gương
mặt của Thiên Chúa, Đấng không mệt mỏi đi tìm những ai nản lòng và lạc
mất. Chính Người bước đến những vùng biên cương xa xôi của cuộc đời, bởi
dưới mắt Người không một ai là thấp hèn hay đáng bị loại trừ. Đấng Phục
Sinh vẫn tiếp tục gọi mời các môn đệ của mình đến với những vùng biên
cương ấy. Chính trong cuộc sống hằng ngày, trên những con đường mà chúng
ta đi mỗi ngày, nơi những ngóc ngách trong thành phố của chúng ta,
Thiên Chúa đi trước chúng ta và hiện diện nơi đó. Người hiện diện nơi
những anh chị em đi bên cạnh chúng ta, cùng chia sẻ thời giờ với chúng
ta, cùng sống cùng làm việc với chúng ta, cùng lao tác và cùng hy vọng
với chúng ta. Tại Galilê, chúng ta học được rằng chúng ta có thể nhìn
thấy Đấng Phục Sinh trên gương mặt của những người anh chị em, nơi sự
hăng hái nhiệt tâm của những người đầy khát vọng hay nơi sự buông xuôi
bỏ cuộc của những người chán nản, trong tiếng cười của những người đang
vui hay trong tiếng khóc của những người đang đau khổ, nhất là nơi những
người nghèo khó và những kẻ bị loại trừ. Chúng ta sẽ phải ngạc nhiên
khi thấy sự vĩ đại của Thiên Chúa lại được mạc khải nơi những điều bé
mọn, khi nhận ra cái đẹp của Người toả chiếu nơi những kẻ đơn sơ nghèo
nàn.
Như thế, đây là Tin Mừng Phục Sinh thứ ba: Đức Giêsu, Đấng
Phục Sinh, yêu chúng ta vượt qua những biên cương. Người đến thăm viếng
mọi hoàn cảnh sống của chúng ta. Người đã vun trồng sự hiện diện của
Người ngay giữa lòng thế giới. Người mời gọi chúng ta vượt qua những rào
cản, vượt thắng những thành kiến, đến gần với những ai bên cạnh chúng
ta mỗi ngày, để tái khám phá ân sủng của cuộc sống hằng ngày. Chúng ta
hãy nhận ra sự hiện diện của Người nơi vùng đất Galilê của chính chúng
ta, trong mọi ngày sống của chúng ta. Với Người, cuộc sống sẽ biến đổi.
Bởi lẽ Đấng Phục Sinh hằng sống và dẫn đưa lịch sử vượt qua mọi thất
bại, vượt trên sự dữ và bạo lực, vượt qua mọi khổ đau, và vượt qua cả
cái chết.
Anh chị em thân mến,
Nếu trong đêm nay, anh chị
em còn mang nơi mình một thời khắc của bóng tối, một ngày mới chưa ló
rạng, một ánh sáng đã bị chôn vùi, một ước mơ đã vụn vỡ… hãy mở lòng
mình ra với sự kinh ngạc trước Tin Mừng Phục Sinh: “Đừng sợ! Người đã
sống lại. Người đang đợi bạn tại Galilê.” Những mong đợi của bạn sẽ
không mãi dang dở. Những giọt nước mắt của bạn sẽ được lau khô. Những
nỗi sợ hãi của bạn sẽ được vượt qua bởi niềm hy vọng. Bởi vì Thiên Chúa
đi luôn trước bạn. Người luôn đi trước mặt bạn. Với Người, cuộc sống
luôn lại khởi đầu.
Sau bài giảng và một lát thinh lặng, Đức Thánh
Cha cử hành phụng vụ Thánh Tẩy với việc làm phép nước và lặp lại lời
tuyên hứa khi lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy. Bình thường, vào Lễ Vọng Phục
Sinh của những năm trước đại dịch, Đức Thánh Cha rửa tội cho một số em
bé và người lớn dự tòng, nhưng năm nay do đại dịch, điều này không được
cử hành.
Thánh lễ được tiếp diễn với phần Phụng vụ Thánh Thể.