Thông báo của Bộ trưởng Hải quân Hoa Kỳ được đưa ra trong bối cảnh Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã và đang mở rộng sự hiện diện quân sự và các căn cứ tại Biển Đông, đồng thời đe dọa sẽ xâm lược Đài Loan.

Theo một bản hướng dẫn tóm tắt trên tờ Defense News hôm 5/10, Bộ trưởng Hải quân Hoa Kỳ Carlos Del Toro cho biết, chiến lược mới của Hoa Kỳ bao gồm việc duy trì sự thống trị của hải quân Mỹ cũng như thành lập các quan hệ đối tác mạnh mẽ khắp toàn cầu, chủ yếu là với các nước trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Bản hướng dẫn mới sẽ được phát hành trong tuần này.

Bộ trưởng Del Toro nhấn mạnh, mục tiêu của Hải quân Mỹ không phải là chống Trung Quốc. “Không ai muốn tham gia vào một cuộc xung đột … Trách nhiệm quan trọng nhất của chúng tôi là ngăn chặn họ [Trung Quốc] thực hiện những gì họ đang cố gắng hoàn thành, bao gồm việc chiếm Đài Loan.”

Để đạt được mục tiêu này, Bộ trưởng Del Toro cho hay, ưu tiên hàng đầu của Hải quân Mỹ là lập kế hoạch ngân sách quốc phòng phù hợp và thực hiện đầu tư ngay lập tức để ngăn chặn Trung Quốc. Theo tờ Defense News, ông tuyên bố, Hải quân Hoa Kỳ sẵn sàng đưa ra các quyết định mạnh mẽ để lực lượng hải quân “có sự phối hợp hiệu quả cũng như có số lượng căn cứ và vũ khí chống lại toàn bộ các mối đe dọa ngay khi cần.”

Theo ông  Bradley A. Thayer, thành viên sáng lập của tổ chức Present Danger China (Mối nguy hiện hữu từ Trung Quốc), Đài Loan là thành trì quan trọng trong cuộc chiến chống ĐCSTQ, đồng thời đóng vai trò là một rào cản đối với Hải quân Trung Quốc, bởi vì đảo quốc này “giữ vị trí thiết yếu giữa Biển Hoa Đông và Biển Đông cũng như [giúp] kìm giữ Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân [Trung Quốc] trong chuỗi đảo thứ nhất.” Ông cũng chỉ ra rằng vị trí của Đài Loan khiến đảo quốc này trở thành một căn cứ quan trọng và cần được trang bị đủ tốt để tự vệ trong trường hợp xảy ra cuộc xung đột kéo dài.

ĐCSTQ đã đe dọa sẽ thu hồi Đài Loan đặt dưới sự kiểm soát của mình bằng vũ lực. Các chuyên gia tin rằng chính quyền cộng sản Trung Quốc đang thực hiện những bước tiến quân sự đáng kể nhằm xâm lược đảo quốc này.

Trong bài báo của Defense News, Bộ trưởng Del Toro nhấn mạnh, để đối phó với mối đe dọa chiếm Đài Loan của Bắc Kinh, điều “cực kỳ quan trọng” đối với Hoa Kỳ là phát triển quan hệ đối tác với các quốc gia trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, như Úc, Indonesia, Ấn Độ, Philippines, và một số nước khác. Ông hy vọng sẽ hình thành một lực lượng hải quân mạnh với 600 đến 1.000 tàu cùng với các đồng minh và đối tác.

Bộ trưởng Del Toro đề xuất, một điều cũng rất quan trọng là phải cung cấp cho Đài Loan “khí tài, vũ khí và công nghệ cần thiết … để có thể tự vệ.” Tuy nhiên, sự hiện diện trên biển của Hoa Kỳ không nên chỉ giới hạn ở Biển Đông, mà phải lan rộng ra toàn cầu bởi vì “người Trung Quốc ở khắp mọi nơi: họ đã xuống bờ biển Thái Bình Dương của Trung và Nam Mỹ, họ đã xuống Bờ Tây của châu Phi.” Ông nhận định, đây có thể là kết quả của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc.

Các dự án BRI của Trung Quốc được mô tả là ngoại giao “bẫy nợ” do ĐCSTQ cung cấp cho các quốc gia đang phát triển những khoản vay không thể trả để xây dựng cơ sở hạ tầng, sau đó, các quốc gia này buộc phải trả nợ cho Bắc Kinh bằng cách cho Trung Quốc thuê dài hạn cơ sở hạ tầng của đất nước họ.

Bộ trưởng Del Toro gợi ý, điều quan trọng là phải “hiểu tại sao các nước này đang thực hiện các khoản đầu tư mà họ đang tiến hành” và xem xét liệu Hoa Kỳ có thể giúp các quốc gia này giải quyết các vấn đề của họ theo những cách an toàn hơn hay không.