Vào thứ Sáu, ngày 25 tháng Ba, lúc 5 giờ chiều theo giờ địa phương tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ cử hành nghi lễ thánh hiến Nga và Ukraine cho Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ Maria. Lời cầu nguyện của ngài sẽ không chỉ bao gồm Nga và Ukraine, mà là toàn thể nhân loại. Bản văn viết: "Vì vậy, Lạy Mẹ Thiên Chúa và Mẹ của chúng con, chúng con long trọng giao phó và thánh hiến chính mình, Giáo Hội và toàn thể nhân loại, đặc biệt là Nga và Ukraine cho Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ."

Hành động dâng hiến của Đức Phanxicô rất có ý nghĩa, đặc biệt là đối với ý định hoà bình rõ ràng. Tuy nhiên, nó cũng khiến một số người Công giáo đặt câu hỏi liệu điều này có nghĩa là hành động thánh hiến của Đức Gioan Phaolô II vào ngày 25 tháng 3 năm 1984, là không hợp lệ hay không. Giá trị đó chỉ được biết đến  chính từ thiên đường. Tôi sẽ không dám nỗ lực để cố gắng giải quyết nó ở đây. Nhưng với tư cách là một người viết tiểu sử về Đức Gioan Phaolô II, một sử gia về Chiến tranh Lạnh, người đã viết rất nhiều về Fatima, ít nhất ở đây tôi có thể đưa ra một số giải thích rõ ràng về những gì Đức Gioan Phaolô II đã làm.

Vào ngày 25 tháng 3 năm 1984, Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã tìm cách cuối cùng hoàn để thành điều mà Đức Mẹ Fatima đã yêu cầu 7 thập kỷ trước đó. Ngài bắt đầu dâng hiến nước Nga cộng sản cho Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ, một bước tiến được hứa để biến nhà nước Xô Viết khỏi những đường lối xấu xa của nó.

Các cuộc thánh hiến khác đã được Đức Giáo hoàng Piô XII dâng hiến trước đó vào ngày 31 tháng 10 năm 1942 và ngày 7 tháng 7 năm 1952, và thậm chí bởi Đức Gioan Phaolô II vào ngày 13 tháng 5 năm 1982, bài giảng dài tại Fatima nhân kỷ niệm một năm ngày ngài gần bị ám sát. Ngài thực sự đã soạn một "Hành động Uỷ thác" vào ngày 7 tháng 6 năm 1981. Tuy nhiên, những điều này không đáp ứng được các tiêu chí mà người ta tin rằng đã được Đức Mẹ Fatima kêu gọi vào năm 1917. Trước hết, chúng đã không được thực hiện trong hiệp thông và phối hợp đầy đủ với các giám mục trên thế giới.

Và vì vậy, ngày 25 tháng 3 năm 1984, từ Vatican, Đức Gioan Phaolô II đã nỗ lực sửa chữa mọi sai sót. Bốn tháng trước đó, vào ngày 8 tháng 12 năm 1983, Lễ trọng thể Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, Đức Giáo hoàng đã gửi một lá thư cho tất cả các giám mục trên thế giới, cả Công giáo La Mã và Chính thống giáo, yêu cầu họ tham gia với ngài vào tháng Ba cho một hành động uỷ thác cho Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ Maria trong Ngày Lễ Truyền Tin trọng thể. Khoảng thời gian 4 tháng cho phép nhiều thời gian để lá thư đến tay các giám mục để cầu nguyện và suy ngẫm. Họ đã được thông báo đầy đủ trước.

Hơn thế nữa, ĐTC đã thu thập các bản văn thánh hiến trước đây và hỏi ý kiến ​​Sr. Lucia, người cuối cùng của những đứa trẻ Fatima còn lại. Ngài muốn biết làm thế nào để thực hiện những gì Đức Mẹ đã yêu cầu. Người ta tin rằng Lucia tiếp tục được Đức Mẹ hiện ra nhiều năm sau lần hiện ra đầu tiên ở Fatima vào năm 1917. Sơ được cho là đang tham khảo ý kiến ​​theo nghĩa đen với các nhà chức trách cấp cao hơn.

Cha Andrew Apostoli viết: "Chưa bao giờ trước đây trong lịch sử của Giáo hội Công giáo, có vị giáo hoàng nào đi xa đến thế để thực hiện các yêu cầu của thiên đàng thông qua một mặc khải riêng tư."

Địa điểm diễn ra lễ hiến dâng sẽ là Quảng trường Thánh Phêrô. Hành động uỷ thác sẽ được thực hiện bởi vị giáo hoàng đương nhiệm trước bức tượng Đức Mẹ do Giám mục Leiria-Fatima mang từ Fatima về. Bức tượng ở bên cạnh bàn thờ. Hành động thánh hiến sẽ diễn ra bên ngoài, ngoài trời, với Đức Thánh Cha quỳ gần bàn thờ nhất và các linh mục khác quỳ gần đó. Nhiều hồng y và giám mục đã đến, cùng với khoảng 200.000 tín hữu tụ tập trong và xung quanh quảng trường. Các giám mục hiện diện không quỳ gối trong các giáo phận quê hương của họ trên khắp thế giới. Người ta tin rằng đây là "sự liên kết tập thể" đã bị thiếu trong những nỗ lực tận hiến của Đức Giáo hoàng Piô XII.

Trước khi bắt đầu Thánh lễ, Đức Gioa -Phaolô II đã giới thiệu: "Tưởng nhớ lời 'Xin Vâng' được Mẹ thốt lên lúc Truyền tin, hôm nay tôi xin phó thác vào Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ - trong sự kết hợp thiêng liêng với tất cả các giám mục trên thế giới - tất cả các cá nhân và các dân tộc, lặp lại về thực chất hành động mà tôi đã thực hiện tại Fatima vào ngày 13 tháng 5 năm 1982."

Đó là từ đầu tiên trong số những từ như "tất cả các cá nhân và các dân tộc". Điều đó rất quan trọng, vì "tất cả" có nghĩa là "tất cả", bao gồm cả nước Nga Xô Viết.

Vào cuối Thánh lễ, Đức Thánh Cha tiến hành hành động thánh hiến, sử dụng một bản văn gần 1.000 từ được sửa lại từ văn bản thánh hiến ban đầu của ngài vào tháng 5 năm 1982. Ngài bắt đầu: "Chúng con cầu xin sự bảo vệ của Ngài, là Mẹ thánh của Thiên Chúa." Sau đó, ngài tuyên bố: "Chúng con thấy mình được hợp nhất với tất cả các mục tử của Giáo hội...", và cầu xin: "Hỡi Mẹ của các cá nhân và dân tộc, Mẹ biết tất cả những đau khổ và hy vọng của họ... Chúng con giao phó và thánh hiến cho Mẹ một cách đặc biệt những cá nhân và quốc gia [nhấn mạnh nguyên bản] cần được uỷ thác và thánh hiến một cách đặc biệt."

Đây là phần một của văn bản gồm 3 phần. Phần thứ hai được hướng đến một cách toàn diện ở mọi thời đại, mọi dân tộc và mọi quốc gia:

"Kìa, khi đứng trước Mẹ, Mẹ của Chúa Kitô, trước Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ, chúng ta cùng với toàn thể Giáo Hội mong muốn hiệp nhất chính mình với sự thánh hiến, vì tình yêu thương chúng ta, Con của Mẹ đã làm nên chính mình cho Chúa Cha: 'Vì lợi ích của họ, tôi dâng mình để họ cũng được thánh hiến trong lẽ thật.' (Ga 17,19). Chúng con muốn hiệp nhất chính mình với Đấng Cứu Chuộc của chúng con trong sự hiến dâng của Ngài cho thế giới và cho loài người, mà trong Trái Tim thiêng liêng của Ngài, có quyền năng nhận được sự tha thứ và đảm bảo sự đền đáp.

"Quyền năng của sự thánh hiến này tồn tại trong mọi thời đại và bao trùm mọi cá nhân, dân tộc và quốc gia. Nó chiến thắng mọi tội ác mà linh hồn bóng tối có thể đánh thức, và thực tế đã thức tỉnh trong thời đại chúng ta, trong trái tim của con người và trong lịch nhân loại."

Sau một vài lời nữa trong phần hai, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II tiếp tục bước vào phần thứ ba và cuối cùng của cuộc thánh hiến:

"Lạy Mẹ, khi phó thác cho Mẹ, thế giới, mọi cá nhân và mọi dân tộc, chúng con cũng phó thác cho Mẹ chính sự dâng hiến thế giới này, đặt nó trong Trái Tim của Mẹ.

Trái Tim Vô Nhiễm! Xin giúp chúng con chiến thắng sự đe doạ của cái ác, thứ rất dễ bén rễ trong trái tim con người ngày nay, và những tác động khôn lường của chúng đã đè nặng lên thế giới hiện đại của chúng con và dường như chặn đường hướng tới tương lai! [...]

Ôi Mẹ của Chúa Kitô, xin nhậm lời tiếng kêu này chứa đựng những đau khổ của tất cả những con người cá nhân, đầy những đau khổ của toàn thể xã hội. Xin giúp chúng con với quyền năng của Đức Thánh Linh để chiến thắng mọi tội lỗi: tội lỗi cá nhân và tội lỗi của thế gian, trong tất cả các biểu hiện của nó.

Một lần nữa, trong lịch sử thế giới, xin cho thấy sức mạnh cứu rỗi vô hạn của Sự Cứu chuộc: sức mạnh của Tình yêu Thương xót! Cầu mong nó ngăn chặn cái ác! Cầu mong nó biến đổi lương tâm! Cầu mong Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ hiển lộ cho tất cả ánh sáng của Hy vọng!"

Và với điều đó, cuộc thánh hiến đã được hoàn thành. Người ta hy vọng đây là điều mà Đức Mẹ đã yêu cầu trong nhiều thập kỷ trước đó, bắt đầu từ ba đứa trẻ trong ngôi làng nhỏ bé Fatima. Liệu bây giờ hoà bình có bắt đầu thể hiện không? Liệu một Đế chế Ác ma bây giờ có trở thành một nơi tốt hơn không? Liệu Chiến tranh Lạnh và một thế kỷ đầy sai lầm và khủng bố của nước Nga cộng sản có đang trên đường kết thúc?

Tất nhiên, nhiều người đọc điều này sẽ nhận thấy trong lời dâng hiến không có đề cập trực tiếp đến Nga, Liên bang  Xô Viết, Liên Xô. Vì lý do ngoại giao, Đức Gioan Phaolô II, cũng như Đức Piô XII, đã quyết định không đề cập đến quốc gia là đối tượng của thánh hiến. Tôi không biết quan chức/nhà ngoại giao cụ thể nào của Vatican, hoặc nhóm các quan chức/nhà ngoại giao, đã thuyết phục đưa ra trường hợp đó với Đức Giáo hoàng, mặc dù đó là một quyết định dành cho những tranh cãi và nhầm lẫn lớn.

Tuy nhiên, Đức Gioan Phaolô II đã tin rằng dòng đặc biệt này đã nói đến nước Nga một cách đặc biệt: "Chúng con giao phó và thánh hiến những cá nhân và quốc gia đặc biệt cần được ủy thác và thánh hiến theo một cách đặc biệt." Đó chỉ đơn thuần là một dòng như vậy. Như đã thấy rõ trong văn bản, ngài đã dùng từ "tất cả" nhiều lần liên quan đến các quốc gia, cá nhân, dân tộc, xã hội, thời đại, toàn thể loài người, "cho thế giới và cho loài người... mọi thời đại và... tất cả các cá nhân, các dân tộc và các quốc gia". Tất nhiên, tất cả, trước hết bao gồm Nga.

Đối với hồ sơ, Sr. Lucia đã xác nhận tính xác thực của việc thánh hiến bằng văn bản, bao gồm các lá thư đề ngày 29 tháng 8 năm 1989, ngày 3 tháng 7 năm 1990 và ngày 21 tháng 11 năm 1999. Trong ngày 29 tháng 8 năm 1989, một lá thư, gửi cho Nữ tu Mary of Bethlehem, Lucia nói: "Đức Gioan Phaolô II 'đã thực hiện sự thánh hiến theo cách mà Đức Trinh Nữ đã mong ước rằng điều đó nên được thực hiện'. Sau đó, người ta hỏi tôi liệu nó có được làm theo cách mà Đức Mẹ muốn không, và tôi trả lời 'có'. Từ đó, tôi đã nói rằng việc thánh hiến đã được thực hiện!" Bức thư ngày 3 tháng 7 năm 1990 của Lucia, một lá thư được gửi cho Cha Robert J. Fox, thuộc Tông đồ Gia đình Fatima, trong đó sơ nói rõ ràng:

"Con xin trả lời câu hỏi của cha: 'Cuộc thánh hiến của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II vào ngày 25 tháng 3 năm 1984, cùng với tất cả các giám mục trên thế giới, đã hoàn thành các điều kiện để thánh hiến nước Nga theo yêu cầu của Đức Mẹ ở thành Tuy ngày 13 tháng 6 năm 1929?' Vâng, nó đã được hoàn thành, và kể từ đó con đã nói rằng nó đã được thực hiện. Và con nói rằng không có người nào khác trả lời thay cho con; chính con là người nhận và mở tất cả các bức thư và trả lời chúng."

Lucia cũng khẳng định tính xác thực bằng lời nói với Hồng y Tarcisio Bertone, người đã dành nhiều thời gian với sơ để thảo luận về vấn đề này. Vào năm 2008, với tư cách là Ngoại trưởng Vatican lúc bấy giờ và là quan chức cấp cao nhất của Giáo hội, Đức Hồng y Bertone đã đưa mọi thứ vào hồ sơ trong cuốn sách quan trọng của mình, Bí mật cuối cùng của Fatima. Trong đó ngài viết: "Cuộc thánh hiến hoàn toàn phù hợp với những gì Đức Mẹ đã yêu cầu." Ngài chia sẻ lời khẳng định của Lucia: "Cá nhân chị Lucia xác nhận rằng sự hiến dâng trang trọng cho toàn thế giới này đã thỏa mãn mong muốn của Đức Maria." Ngài đã trực tiếp dẫn lời của sơ: "Vâng, nó đã được thực hiện, như Đức Mẹ yêu cầu, vào ngày 25 tháng 3 năm 1984." Sơ nói với ngài rằng "sự thánh hiến mà Đức Mẹ mong ước đã được thực hiện vào năm 1984... nó đã được Thiên đàng chấp nhận". Ngài chứng thực thêm: "Lucia xác nhận sự hài lòng của Mẹ Maria trong một bức thư sơ gửi cho giáo hoàng vào ngày 8 tháng 11 năm 1989" - ngày trước khi Bức tường Berlin sụp đổ.

Đức Hồng y Bertone đã tổng kết một cách đầy tự tin: "Vậy là nước Nga đã được thánh hiến, và việc thánh hiến được thực hiện vào ngày 25 tháng 3 năm 1984."

Tuy nhiên, những nghi ngờ vẫn còn trong tâm trí của nhiều người, và đặc biệt là khi Vladimir Putin, một cựu điệp viên KGB, vào năm 2022 cùng quân đội Nga xâm lược nước láng giềng Ukraine một cách tàn bạo, đe doạ Chiến tranh Thế giới thứ ba. Những nghi ngờ đó có thích đáng hay không thì chỉ có trời mới biết.

Trong khi chờ đợi, Đức Thánh Cha Phanxicô, vào thứ Sáu tuần này, sẽ thánh hiến nước Nga, Ukraine và toàn thể nhân loại cho Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội. Và tôi không nghi ngờ rằng không có gì sai với điều đó. Người ta sẽ nghĩ rằng một hành động như vậy chỉ có thể giúp ích, và chắc chắn không thể gây tổn thương. Bây giờ, vào tháng 3 năm 2022, cũng như tháng 3 năm 1984, chúng ta hãy đơn giản cầu nguyện cho hoà bình. Đó là điều mà Đức Mẹ và Chúa Giêsu muốn.
 

Bài viết của Paul Kengor:
Paul Kengor là Giáo sư Khoa học Chính trị tại Đại học Grove City ở Thành phố Grove, Pennsylvania.