Phiên họp tại trụ sở LHQ về Tự do Tôn giáo
TT (CNA, 04/03/2020) - Toà Thánh đã tấn công báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc về tự do tôn giáo. Đặc biệt là nhiều tài liệu tham khảo về ý thức hệ giới tính, Toà Thánh gọi ngôn ngữ này là một loại "tư tưởng thuộc địa của phía một số quốc gia và tổ chức quốc tế." Toà Thánh cho biết Báo cáo là một "cuộc tấn công vào tự do tôn giáo". "Đặc biệt không thể chấp nhận và gây khó chịu là nhiều tài liệu tham khảo khuyến nghị rằng tự do tôn giáo hoặc tự do tín ngưỡng và sự phản đối có lương tâm phải đầu hàng để thúc đẩy cái gọi là 'nhân quyền' khác, chắc chắn không được hưởng sự đồng thuận", tuyên bố của Toà Thánh nhận xét.
Báo cáo của Báo cáo viên Đặc biệt về Tự do Tôn giáo hoặc Tín ngưỡng đã được thảo luận vào ngày 2 tháng 3 tại phiên họp thứ 43 của Hội đồng Nhân quyền. Phái đoàn Toà Thánh được dẫn đầu bởi Đức Tổng Giám mục Ivan Jurkovic, Quan sát viên Thường trực của Toà Thánh tại tổ chức quốc tế này tại Geneva.
Báo cáo dựa trên việc đấu tranh "giới luật tôn giáo trên toàn thế giới rằng các hành vi bị nhà nước trừng phạt do vi phạm pháp luật đã cấu thành sự vi phạm quyền không phân biệt đối xử của phụ nữ, trẻ em gái và đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính và chuyển giới (LGBT)".
Một trong những mục tiêu của bản Báo cáo là "nhấn mạnh trách nhiệm của các quốc gia trong việc tạo môi trường cho phép thúc đẩy việc không phân biệt đối xử và tự do tôn giáo hoặc quyền tín ngưỡng của phụ nữ, trẻ em gái và người LGBT".
Cuối cùng, Báo cáo ủng hộ một khái niệm "tự do từ" và "tự do trong" tôn giáo để bảo vệ cái gọi là nhân quyền mới, đặt nghi vấn về sự tồn tại của quyền phản đối có lương tâm, và cũng ngầm thúc đẩy những thay đổi giáo lý của các tôn giáo dựa trên cơ sở do yêu cầu của luật pháp quốc tế. Thêm vào đó, Báo cáo chỉ được đưa ra vào giờ chót, khiến cho các quốc gia không có khả năng nhìn sâu vào nó trước phiên họp này.
Phát biểu tại Hội đồng Nhân quyền vào ngày 2 tháng 3, Đức Tổng Giám mục Jurkovic nhấn mạnh rằng "Báo cáo, ít nhất là một phần, là một cuộc tấn công vào tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng cũng như tự do lương tâm". Đức Tổng Giám mục Jurkovic nhắc lại rằng "Toà Thánh luôn hiểu 'giới tính' và các thuật ngữ liên quan theo cách sử dụng thông thường vốn thường được chấp nhận của từ 'giới tính', dựa trên danh tính sinh học là nam và nữ".
Phái đoàn Toà Thánh than phiền rằng "Bản báo cáo dường như ít tập trung vào việc bảo vệ đàn ông và phụ nữ, về bất kỳ đức tin hay niềm tin cá nhân nào, bị đàn áp hoặc phân biệt đối xử (một thực tế vẫn còn quá sống động đối với hàng triệu người trên toàn thế giới), và nhiều hơn nữa về thúc đẩy một tầm nhìn về xã hội loài người không được chia sẻ bởi tất cả mọi người và không phản ánh thực tế xã hội, văn hoá và tôn giáo của nhiều dân tộc." Đức Tổng Giám mục Jurkovic lưu ý rằng Báo cáo viên Đặc biệt đã "không đề cập đến những nỗ lực của các nhà lãnh đạo tôn giáo để can thiệp vào cơ hội sớm nhất để ngăn chặn sự đổ máu vô tội và chấm dứt chiến tranh". Sự im lặng này, Toà Thánh lưu ý, là "mỉa mai", khi xem xét rằng Báo cáo rơi "vào năm Tuyên ngôn mang tính bước ngoặt về tình huynh đệ của con người vì hoà bình thế giới và sống chung, vào ngày 4 tháng 2 năm 2019, bởi Đại Giáo chủ Hồi giáo của Al- Azhar và Giáo hoàng Phanxicô." Đức Tổng Giám mục Jurkovic nói thêm, bản Tuyên bố "kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới nỗ lực hướng tới việc truyền bá văn hóa khoan dung và chung sống hoà bình".
Toà Thánh cũng đề cập đến vấn đề thuộc địa hoá ý thức hệ. Trích dẫn bài phát biểu của Đức Giáo hoàng Phanxicô 2019 với ngoại giao đoàn, Toà Thánh nhấn mạnh "ngày càng có ảnh hưởng trong các Tổ chức quyền lực và các nhóm lợi ích quốc tế nhằm áp đặt tầm nhìn và ý tưởng của riêng họ, gây ra các hình thức thực dân tư tưởng mới, thường làm cho bản sắc, nhân phẩm và sự nhạy cảm của các dân tộc bị coi thường". Đức Tổng Giám mục Jurkovic nói thêm rằng "thật đáng tiếc, nhưng ngày càng ít ngạc nhiên hơn với tần suất của nó, rằng một Báo cáo của Liên Hợp Quốc, nhằm bảo vệ quyền tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng cơ bản và phổ quát của con người cũng như quyền phản đối có lương tâm, hiện đang tấn công chính thực tế nó được gọi là để bảo vệ".
Toà Thánh chủ yếu phản ứng với khung của Báo cáo, dựa trên sự giải thích vặn vẹo về quyền tự do tôn giáo để ủng hộ các quyền LGBT, hiện được coi là ngang hàng với quyền con người. Toà Thánh luôn lưu ý rằng cái gọi là "quyền con người mới" chưa bao giờ có được sự đồng thuận quốc tế, vì quyền con người của Hiến chương Nhân quyền đã được thực hiện từ 70 năm trước.
Cụ thể, Báo cáo nhắm đến các tôn giáo để ngăn chặn các quốc gia bảo vệ hệ tư tưởng giới và quyền LGBT. "Ở tất cả các khu vực trên thế giới, bản Báo cáo viết, các diễn viên trích dẫn các biện minh tôn giáo cho hành động của họ đã ủng hộ chính phủ và công chúng rộng rãi hơn để bảo tồn hoặc áp dụng luật pháp và chính sách phân biệt đối xử trực tiếp hoặc gián tiếp đối với phụ nữ, trẻ em gái và những người LGBT." Báo cáo viên đặc biệt nhấn mạnh "rằng các quốc gia duy trì luật hình sự hoá quan hệ đồng tính đồng thuận đôi khi đề cập đến sự 'biện minh' tôn giáo để duy trì chúng" và rằng "nhiều chính phủ duy trì các quy định pháp lý phân biệt đối xử với người LGBT, bao gồm cả chăm sóc sức khoẻ, nhà ở, xã hội an ninh, việc làm, hôn nhân và quyền làm cha mẹ, thường là trên cơ sở tôn giáo".
Báo cáo cũng tấn công vào tình cảm tôn giáo bằng cách nói rằng "luật hình sự hóa ngoại tình thường bắt nguồn từ những diễn giải gia trưởng về giáo lý tôn giáo và có tác động khác nhau đối với phụ nữ", trong khi "các sắc lệnh tôn giáo phân biệt đối xử thông báo luật pháp và chính sách hạn chế quyền tình dục và sinh sản..., bao gồm, nhưng không giới hạn, một phần hoặc toàn bộ lệnh cấm tiếp cận phá thai và ngừa thai, cấm các công nghệ hỗ trợ sinh sản và phẫu thuật xác định lại giới tính, và giới hạn trong việc cung cấp giáo dục giới tính dựa trên bằng chứng".
Báo cáo nhắm mục tiêu đến các tổ chức tôn giáo để "thúc đẩy và giải thích các nguyên lý tôn giáo nhằm thúc đẩy bạo lực và phân biệt đối xử dựa trên giới tính đối với phụ nữ, trẻ em gái và người LGBT, bao gồm cả tổn hại về thể chất, tình dục và tâm lý". Báo cáo viên nhấn mạnh việc lạm dụng "tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng trên khắp các châu lục trên các phương tiện truyền thông, thông qua các vụ kiện tụng và các chiến dịch chính trị để chống lại nhân quyền nhân danh tôn giáo hoặc tín ngưỡng". Báo cáo thậm chí còn lưu ý rằng "ở ba quốc gia, các nhóm lợi ích tôn giáo đã cố gắng thay đổi hiến pháp để xác định "gia đình" theo các chuẩn mực dị tính có căn cứ tôn giáo. Các nhóm lợi ích cũng được cho là lạm dụng quyền tự do tôn giáo hoặc tín ngưỡng để chống lại quyền tự quyết người đa dạng giới".
Do đó, phản ứng mạnh mẽ của Toà Thánh. Như Đức Tổng Giám mục Jurkovic lưu ý, đây không phải là lần đầu tiên một báo cáo của Liên Hợp Quốc ủng hộ quyền LGBT. Chẳng hạn, Báo cáo của Uỷ ban Liên Hợp Quốc về quyền trẻ em của Toà Thánh, được ban hành vào tháng 2 năm 2014, đã không tập trung vào cách thức áp dụng công ước tại Nhà nước thành phố Vatican như nên làm, mà lại yêu cầu Toà Thánh thay đổi giáo huấn của giáo hội. Vào thời điểm đó, Uỷ ban "lấy làm tiếc rằng Toà Thánh tiếp tục nhấn mạnh vào việc thúc đẩy sự bổ sung và bình đẳng về phẩm giá", như được tuyên bố, "mà thường bị sử dụng để biện minh cho luật pháp và chính sách phân biệt đối xử". Uỷ ban yêu cầu "Toà Thánh xem xét lại quan điểm của giáo hội về phá thai. Nhận dạng các trường hợp mà theo đó có thể cho phép tiếp cận các dịch vụ phá thai" nói rằng Toà Thánh nên "đánh giá vị trí của mình" về khả năng tránh thai của thanh thiếu niên, "thúc giục Toà Thánh" xoá bỏ định kiến giới tính khỏi sách giáo khoa của trường Công giáo, điều này có thể hạn chế sự phát triển tài năng và khả năng của nam và nữ và làm suy yếu cơ hội giáo dục và cuộc sống của họ.
Cuối cùng, bản Báo cáo không có gì mới dưới ánh mặt trời. Do đó, Toà Thánh mạnh mẽ chống lại, làm sáng tỏ vị trí nguy hiểm này như thế nào đối với tự do tôn giáo. Hy vọng rằng những lời của Toà Thánh sẽ không rơi vào tai người điếc.