Khi chúng ta mắng nhiếc người khác, có
thể là khi đi xe vào giờ cao điểm, nhưng thường xuyên hơn là vì ghen
tị, chúng ta bắt đầu giết người khác, tước đi quyền được tôn trọng của
họ, giết chết tương lai của họ. Sự hòa giải mà Chúa Giêsu yêu cầu chúng
ta thực hiện là sự hoà giải căn bản, ở tận gốc rễ; đó là tôn trọng phẩm
giá của người khác và cũng của chính chúng ta. Trong Thánh lễ tại Nhà
nguyện Thánh Marta sáng ngày 14/06, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh
điều này khi giải thích đoạn Tin Mừng Thánh Matthêu tường thuật lại giáo
huấn của Chúa Giêsu về công lý, xúc phạm và hoà giải.
“Hãy làm
hoà với đối thủ của bạn để anh ta sẽ không giao nộp bạn cho quan toà,
rồi quan toà giao bạn cho lính canh và bạn sẽ bị ném vào tù.” Lời khuyên
của Chúa Giêsu dành cho các môn đệ ở đây là “sự khôn ngoan của con
người”: luôn luôn, một thoả thuận xấu vẫn tốt hơn là một phán xử tốt. Để
giúp hiểu được giáo huấn của Ngài về mối quan hệ yêu thương, bác ái với
các anh em của chúng ta, Chúa sử dụng một ví dụ của đời sống hằng ngày,
để rồi sau đó Chúa đi xa hơn và giải thích về vấn đề lăng mạ sỉ nhục.
Những
lời lăng mạ được Chúa Giêsu nhắc đến là những lời lăng mạ cũ rích.
Chúng ta có một danh sách những lời lăng mạ hoa mỹ, phổ biến hơn, nhiều
màu sắc hơn. Và thật là mạnh mẽ bởi vì bổ sung vào các điều răn không
được giết người, Chúa còn thêm: bất cứ ai tức giận với anh em mình thì
đáng bị đưa ra toà; gọi anh em mình “đồ ngốc” hoặc “điên” thì bị lên án.
Chúa nói: Sự sỉ nhục không kết thúc trong chính nó; đó là cánh cửa mở
ra, bắt đầu một con đường sẽ kết thúc với việc giết chết. Bởi vì xúc
phạm là bắt đầu giết chết, là loại trừ người khác, tước đi quyền được
tôn trọng, gạt họ sang một bên, giết họ khỏi xã hội.
Chúng ta
quen với bầu khí mắng nhiếc sỉ nhục. Chỉ cần lái xe trong giờ cao điểm,
sẽ thấy đủ kiểu chửi rủa. Người ta sáng tác các lời chửi mắng. Những câu
chửi mắng nhẹ nhẹ người ta thốt ra khi kẹt xe dần dần trở thành những
câu mắng nhiếc nặng nề. Chửi mắng tước đi quyền của một người. Nó ném đá
họ. Họ không có quyền nói, tiếng nói của họ bị át đi.
Chửi mắng,
sỉ nhục là việc rất nguy hiểm, bởi vì nhiều lần nó phát sinh do sự ganh
tị. Khi một người khuyết tật thể lý hay tâm trí, không làm hại đến
chúng ta, chúng ta không muốn sỉ nhục họ. Nhưng khi một người làm điều
gì đó mà chúng ta không thích, chúng ta mắng nhiếc họ và xem họ như
người khuyết tật: khuyết tật tâm trí, khuyết tật xã hội, khuyết tật gia
đình, không có khả năng hội nhập… Điều này là hành động giết chóc: giết
tương lai của một người, giết cuộc đời của một người. Chính ganh tị đố
kỵ mở cánh cửa, bởi vì khi một người có điều gì đó đe doạ đến tôi, ganh
tị khiến tôi sỉ nhục họ. Hầu như luôn có sự ganh tị đố kỵ ở đó.
Sách
Khôn Ngoan nói với chúng ta rằng bởi sự ghen tị của ma quỷ mà sự chết
đi vào thế gian. Đó là sự ghen tị đưa đến cái chết. Nếu chúng ta nói:
Tôi không ghen tị với bất kỳ ai, hãy nghĩ kỹ về điều đó! Sự ghen tị đó
bị ẩn đi và khi nó không bị che giấu, nó mạnh mẽ, nó có thể làm cho mặt
bạn vàng đi, xanh đi, như dịch của mật khi bạn bị bệnh. Những người có
linh hồn màu vàng, màu xanh vì ghen tị làm cho họ sỉ nhục người khác,
khiến họ huỷ hoại người khác. Nhưng Chúa Giêsu chặn lại cách hành xử
này. Không, không được làm điều này. Nếu bạn đi cầu nguyện, đi tham dự
Thánh lễ và bạn nhận ra rằng một trong những anh em của bạn có điều gì
đó chống lại bạn, hãy đi hoà giải với họ.
Chúa Giêsu yêu cầu giải
quyết tận gốc rễ. Hoà giải không phải là một thái độ có cách hành xử
tốt. Nó là một thái độ căn bản, một thái độ cố gắng tôn trọng người khác
và cũng là phẩm giá của chính mình. Từ sự sỉ nhục đi đến hoà giải, từ
sỉ nhục biến thành tình bạn. Đây là con đường mà Chúa Giêsu dạy chúng ta
hôm nay.
Ngày hôm nay chúng ta hãy suy nghĩ: tôi sỉ nhục như thế
nào? Khi nào tôi mắng nhiếc sỉ nhục? Khi nào tôi tách người khác ra
khỏi con tim của mình bằng cách sỉ nhục họ? Hãy xem ở đó có gốc rễ cay
đắng của sự ganh tị đã khiến tôi muốn hủy hoại người khác để tránh cạnh
tranh, ganh đua không. Điều này không dễ. Nhưng chúng ta hãy suy nghĩ:
thật là đẹp nếu chúng ta không bao giờ mắng nhiếc sỉ nhục. Thật là hay,
bởi vì như thế là chúng ta để cho người khác được thăng tiến phát triển.
Xin Chúa ban cho chúng ta ơn này. (REI 14/06/2018)