Đối với các Kitô hữu, ngày Chúa Nhật, ngày lễ nghỉ, là thời điểm để chiêm ngưỡng và chúc tụng, là ngày để cảm tạ Thiên Chúa vì sự sống, vì lòng thương xót, vì tất cả các ơn Chúa ban. Trung tâm ngày của Chúa là Thánh Thể có nghĩa là “tạ ơn”.
Trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ tư 05/09/2018, ĐTC Phanxicô tiếp tục loạt bài giáo lý về Mười Điều Răn. Ngài đã quảng diễn ý nghĩa giới răn về ngày nghỉ ngơi,như viết trong chương 20 sách Xuất Hành: “Ngươi hãy nhớ ngày sabát, mà coi đó là ngày thánh. Trong sáu ngày, ngươi sẽ lao động và làm mọi công việc của ngươi. Còn ngày thứ bảy là ngày sabát kính Giavê, Thiên Chúa của ngươi. Ngày đó, ngươi không được làm công việc nào, cả ngươi cũng như con trai con gái, tôi tớ nam nữ, gia súc và ngoại kiều ở trong thành của ngươi. Vì trong sáu ngày, Giavê đã dựng nên trời đất, biển khơi, và muôn loài trong đó, nhưng Người đã nghỉ ngày thứ bảy. Bởi vậy, Giavê đã chúc phúc cho ngày sa-bát và coi đó là ngày thánh.” (Xh 20,8-11).
Kỹ nghệ giải trí không tạo nên sự nghỉ ngơi thật sự
ĐTC nói: Cuộc du hành qua Mười Lời hôm nay đưa chúng ta tới điều răn về ngày nghỉ. Xem ra là một điều răn dễ thực hành, nhưng đó là một cảm tưởng sai lầm. Thật thế, nghỉ ngơi không đơn sơ, bởi vì có sự nghỉ ngơi giả tạo và sự nghỉ ngơi đích thực. ĐTC giải thích: Xã hội ngày nay khát khao giải trí và nghỉ hè. Kỹ nghệ giải trí rất phát triển, và quảng cáo vẽ ra thế giới lý tưởng như một công viên giải trí, nơi mọi người vui chơi. Ý niệm cuộc sống thống trị ngày nay không có trọng tâm nơi sinh hoạt và dấn thân, nhưng trong việc trốn thoát. Kiếm tiền để vui chơi, để thoả mãn. Hình ảnh kiểu mẫu là hình ảnh của một người thành công, có thể cho phép mình có các khoảng không vui thú rộng rãi khác nhau. Nhưng tâm thức này làm cho người ta trượt vào tình trạng không thoả mãn về một cuộc sống bị giải trí đánh thuốc mê, không phải là nghỉ ngơi, nhưng là tha hoá và trốn chạy thực tại. Con người chưa bao giờ nghỉ ngơi nhiều như ngày nay, nhưng nó đã không bao giờ sống kinh nghiệm sự trống rỗng quá chừng như ngày nay. Các phương tiện giải trí, đi ra ngoài, các du thuyền, các chuyến du lịch, biết bao nhiêu điều không trao ban cho bạn sự tràn đầy của con tim. Trái lại, chúng không cho bạn sự nghỉ ngơi.
Chúa Nhật là ngày của việc chiêm ngưỡng và chúc lành, sống trong an bình với cuộc sống
Các lời của Mười Điều Răn kiếm tìm ra trọng tâm của vấn đề, bằng cách rọi một ánh sáng khác cho biết sự nghỉ ngơi là gì. Giới răn có một yếu tố đặc thù: nó cung cấp một lý do. Nghỉ ngơi nhân danh Chúa có một lý do chính xác: “Vì trong sáu ngày, Giavê đã dựng nên trời đất, biển khơi, và muôn loài trong đó, nhưng Người đã nghỉ ngày thứ bảy. Bởi vậy, Giavê đã chúc phúc cho ngày sabát và coi đó là ngày thánh.” (Xh 20,11). Điều này quy chiếu sự kết thúc việc tạo dựng, khi Thiên Chúa nói: “Thiên Chúa thấy mọi sự Người đã làm ra quả là rất tốt đẹp!” (St 1,31). Và khi đó bắt đầu ngày nghỉ, là niềm vui của Thiên Chúa đối với những gì Ngài đã tạo dựng. Đó là ngày của việc chiêm ngưỡng và chúc lành.
Như vậy, nghỉ ngơi theo điều răn này là gì? Nó là lúc của việc chiêm niệm, là lúc của việc chúc tụng, chứ không phải của việc trốn thoát. Đó là thời gian để nhìn thực tại và nói: cuộc sống đẹp biết bao! Chống lại sự nghỉ ngơi như là trốn chạy thực tại, Mười Điều Răn đưa ra sự nghỉ ngơi như là việc chúc lành cho thực tại. Đối với chúng ta là các Kitô hữu, trung tâm ngày của Chúa, ngày Chúa Nhật, là Thánh Thể, Eucaristia có nghĩa là “tạ ơn”. Đó là ngày để nói lên với Thiên Chúa: con cảm tạ Chúa vì sự sống, vì lòng thương xót, vì tất cả mọi ơn Chúa ban cho con. Chúa Nhật không phải là ngày để xóa bỏ các ngày khác, nhưng là để nhớ đến chúng, chúc lành cho chúng và làm hòa với sự sống. Có biết bao người có điều kiện giải trí, nhưng không sống trong an bình với cuộc sống! Ngày Chúa Nhật là ngày để làm hòa với cuộc sống bằng cách nói: cuộc sống quý báu; nó không dễ dàng, đôi khi nó đau đớn, nhưng nó quý báu.
Bình an không phải là điều được áp đặt nhưng là một chọn lựa
Được dẫn đưa vào sự nghỉ ngơi đích thật là một công trình của Thiên Chúa nơi chúng ta, nhưng nó đòi hỏi tránh xa sự chúc dữ và sức hấp dẫn của nó (x. EG, 83). Thật ra, bắt buộc con tim chịu sự bất hạnh, bằng cách nhấn mạnh các lý do của sự không hài lòng, thì rất dễ. Việc chúc phúc và niềm vui bao gồm một cởi mở cho sự thiện, là một chuyển động của con tim. Sự thiện thì dễ thương và không bao giờ áp đặt. Nó được lựa chọn.
Hoà bình được lựa chọn, chứ không thể áp đặt và không được tìm thấy một cách tình cờ. Khi rời xa các nếp gấp cay đắng của con tim mình, con người cần làm hoà với điều nó chạy trốn. Cần hoà giải với lịch sử của chính mình, với các sự kiện mà chúng ta không chấp nhận, với các phần khó khăn của cuộc sống. Tôi xin hỏi anh chị em: Mỗi người đã hòa giải với lịch sử của riêng mình hay chưa? Đây là một câu hỏi giúp suy tư: Tôi đã hoà giải với lịch sử của tôi chưa?
Hoà bình đích thực, thật ra, không phải là thay đổi lịch sử của mình, nhưng là đón nhận nó và trao ban giá trị cho nó, như nó xảy ra.
Có biết bao nhiêu lần chúng ta đã gặp các Kitô hữu đã an ủi chúng ta với một sự thanh thản không tìm thấy nơi những kẻ vui chơi và những người sống hưởng lạc. Và chúng ta đã thấy những người khiêm tốn nghèo nàn vui sướng vì các ơn bé nhỏ với một hạnh phúc vĩnh cửu.
“Chỉ trong Thiên Chúa linh hồn tôi mới an nghỉ”
Chúa phán trong sách Đệ Nhị Luật: “Hôm nay, tôi lấy trời đất làm chứng cáo tội anh (em): tôi đã đưa ra cho anh (em) chọn được sống hay phải chết, được chúc phúc hay bị nguyền rủa. Anh (em) hãy chọn sống để anh (em) và dòng dõi anh (em) được sống.” (Đnl 30,19). Sự lựa chọn này là tiếng “fiat” xin vâng của Đức Trinh Nữ Maria, là một rộng mở cho Chúa Thánh Thần, làm cho chúng ta bước theo dấu vết của Chúa Kitô, Đấng đã phó mình cho Thiên Chúa Cha trong lúc thê thảm nhất, và như thế dẫn vào con đường đưa tới sự phục sinh.
Vậy khi nào cuộc sống trở thành xinh đẹp? Khi người ta bắt đầu nghĩ tốt về nó, dù cho lịch sử của chúng ta có là gì đi nữa. Khi ơn của một nghi ngờ mở đường: ơn biết rằng tất cả là ơn thánh, và tư tưởng thánh thiện đập bể bức tường nội tâm của sự không thoả mãn, bằng cách khai mào sự nghỉ ngơi đích thực. Cuộc sống đẹp khi ta mở con tim cho Chúa Quan Phòng; và ta khám phá ra điều Thánh Vịnh nói là thật: “Chỉ trong Thiên Chúa linh hồn con mới nghỉ yên.” (Tv 62,2). Câu này của Thánh vịnh thật là đep: “Chỉ trong Thiên Chúa linh hồn tôi mới an nghỉ.”
Linh Tiến Khải