Trong ngày đầu tiên bắt đầu nhóm họp tại Hội trường Thượng HĐGM, 4-10-2018, đã có 45 nghị phụ lên tiếng phát biểu về nhiều sắc thái và vấn đề của người trẻ ngày nay.
ĐTC cũng hiện diện trong 2 phiên họp, sáng và chiều, và lắng nghe 25 nghị phụ phát biểu ban sáng và 20 vị trong phiên ban chiều, mỗi vị tối đa được 4 phút, và cứ sau 5 bài phát biểu, các cử tọa đã giữ 3 phút im lặng theo yêu cầu của ĐTC, để suy tư về những điều đã nghe.
Họp báo của Bộ trưởng Bộ Truyền thông
Trưa ngày 4-10-2018, do Ông Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông và cũng là trưởng ban thông tin của Thượng HĐGM này, đã chủ toạ cuộc họp báo cùng với một số người khác, đặc biệt có anh Cao Hữu Minh Trí, một dự thính viên thuộc Tổng Giáo phận Sài Gòn, ngồi trên bàn chủ toạ để tường trình và trả lời các câu hỏi của báo chí.
Các đề tài được bàn tới
Theo tường trình trong cuộc họp báo, trong số các vấn đề được các nghị phụ đề cập đến có việc tái đẩy mạnh gia đình, bảo vệ những người di cư, cần đào sâu suy tư về tính dục, hoặc làm thế nào để vượt thắng nền văn hoá gạt bỏ. Một vài nghị phụ nói đến thể thao như một phương thế cụ thể để loan báo Tin Mừng cho người trẻ: thể thao và đức tin đều cần nhau, để huấn luyện tâm trí, thể xác và tinh thần. Cần tái đẩy mạnh mục vụ thể thao, vì các giá trị giúp ta chơi đẹp, và có những qui luật luân lý cần tôn trọng.
Tội ác lạm dụng tính dục tàn hại Giáo Hội
Nhiều nghị phụ nói đến nạn lạm dụng tính dục là một tội ác đang làm thương tổn sự tín nhiệm của người trẻ nơi Giáo Hội, hạ nhục Giáo Hội. Tệ nạn này cần phải được đương đầu với lòng can đảm và lương thiện. Xin lỗi vì những thiếu sót của các GM và những người khác trong việc xử lý những vụ lạm dụng, và cần làm tất cả những gì có thể để bảo tồn và cứu vãn các trẻ em.
Suy tư về tính dục
Về vấn đề tính dục, có nghị phụ kêu gọi suy tư về vấn đề này: tính dục như một hồng ân của Chúa và nhiều người trẻ mong muốn Giáo Hội có lời xây dựng về vấn đề này. Không nên làm ngơ không biết đến, hoặc phủ nhận tính dục, hay lý tưởng hoá tính dục, nhưng cần tái phát minh một sự đồng hành thích hợp về mục vụ trong vấn đề tính dục, cần thay đổi não trạng và các cơ cấu của Giáo Hội, kể cả đứng trước tệ nạn tiêu thụ dâm ô, tính dục trước tuổi, những vụ phá thai thường xảy ra nơi giới trẻ.
Bầu ban Thông tin của Thượng HĐGM
Ông Bộ trưởng Ruffini cũng cho biết trong phiên họp sáng thứ năm 4-10, các nghị phụ đã bầu các thành viên của Uỷ ban Thông tin Thượng HĐGM, mỗi đại lục một vị. ĐHY Robert Sarah, người Guinea Equatoriale của Phi châu được bầu, nhưng ngài từ chối vì lý do riêng, nên ĐHY Wilfried Fox Napier, Dòng Phanxicô, TGM Giáo phận Durban của Nam Phi, thay thế. Đại diện Á châu được bầu là ĐHY Antonio Tagle, TGM Giáo phận Manila, Philippines.
Phiên họp ban chiều 4-10
Lúc 4 giờ 30 chiều ngày 4-10, Thượng HĐGM đã nhóm phiên khoáng tại thứ 3 cùng với ĐTC và đã có 20 nghị phụ lên tiếng, tiếp theo đó là cuộc thảo luận tự do.
Người trẻ: chủ thể thi hành truyền giáo
Những ý tưởng nổi bật trong các bài phát biểu phiên họp này là: người trẻ không phải chỉ là đối tượng, nhưng còn là chủ thể tích cực của công cuộc loan báo Tin Mừng, cần làm sao để người trẻ nắm giữ vai trò quan trọng hơn trong sứ vụ truyền giáo trong Giáo Hội, trong xã hội và cả chính trị, làm sao để các thế hệ trẻ trở thành men và ánh sáng thế gian, những người xây dựng hoà bình và một nền văn minh tình thương.
Vai trò của Giáo hội đối với người trẻ
Một ý tưởng nổi bật khác, đó là Giáo Hội được kêu gọi trở thành người Mẹ và là nhà, là tiếng nói của những người không có tiếng nói. Giáo Hội càng phải chu toàn sứ mạng này đối với những người ở trong những tình trạng khó khăn, những người như những viên đá bị loại bỏ, nhưng nhờ việc loan báo Tin Mừng, họ có thể trở thành những viên đá góc trong việc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn.
Người trẻ binh sĩ, xuất cư và những đe doạ khác
Một vài nghị phụ cũng nói đến các trẻ em bị cưỡng bách trở thành binh sĩ, các trẻ em xuất thân từ những gia đình bị tan vỡ, những người trẻ bị nạn nghiện ngập, thất nghiệp, tham nhũng, nạn nhân của nạn buôn người.
Những người trẻ xuất cư cũng được nói đến và cả những người trẻ, sau khi tốt nghiệp đại học, phải rời bỏ quê hương để đi tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn, và rốt cuộc họ bị mất gốc, xa lìa cuộc sống đức tin và không làm cho những tài năng đã nhận lãnh được sinh lợi.
Tai hại của trào lưu duy tiêu thụ
Một số nghị phụ cũng nói đến trào lưu duy tiêu thụ ở Tây phương, có nguy cơ làm cho lòng hăng hái nhiệt thành của người trẻ bị tắt lịm. Những người trẻ ở trong tình cảnh này thường mất hướng đi, không còn mơ ước những lý tưởng, không còn niềm tin, nhiều khi họ là nạn nhân của những ý thức hệ mới, như thuyết Gender về giống hoặc chủ thuyết duy tự do thái quá.
Đạo lý Kitô về tính dục
Có nghị phụ nhấn mạnh rằng cần can đảm nói về vẻ đẹp của đạo lý Kitô về tính dục, không sợ những điều kiêng kỵ, cần quan tâm đến bao nhiêu người trẻ không sống nổi đức khiết tịnh trong thời kỳ đính hôn.
Một số nghị phụ nhìn nhận rằng phần lớn các cộng đoàn giáo xứ không thích hợp với những mong đợi của người trẻ, sau khi lãnh nhận Bí tích Thêm Sức, họ thường xa lìa đời sống đạo. Vì thế, điều cấp thiết là cần canh tân mục vụ, để có khả năng lắng nghe và có cái nhìn yêu thương như Chúa Kitô và có khả năng nói ngôn ngữ của người trẻ, bắt đầu từ ngôn ngữ kỹ thuật số. (rei 4.5-10-2018)
G. Trần Đức Anh OP