Đức Hồng y Raniero Cantalamessa giảng Mùa Chay cho ĐTC và Giáo triều (ANSA)
Sáng
thứ Sáu 26/02/2021, tại Đại Thính đường Phaolô VI, Đức Hồng y Raniero
Cantalamessa đã có bài giảng Mùa Chay đầu tiên. “Thời kỳ đã mãn, và
Triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”
(Mc 1,15) là đoạn Kinh Thánh được Đức Hồng y diễn giải trong bài giảng.
Theo Đức Hồng y, Tân Ước nói đến 3 lần về sám hối theo thời điểm và bối cảnh khác nhau.
Hãy sám hối, nghĩa là hãy tin!
Lời
mời gọi sám hối đầu tiên được vang lên khi Chúa Giêsu bắt đầu rao
giảng: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng!” (Mc 1,15). Trước Chúa Giêsu,
việc sám hối luôn có nghĩa là “quay trở lại”. Đó là hành động của một
người khi nhận thấy mình đi “chệch đường”. Người này dừng lại, suy nghĩ
và quyết định quay trở lại tuân giữ lề luật và nối lại giao ước với
Thiên Chúa. Theo nghĩa này, sám hối mang một ý nghĩa luân lý đạo đức nền
tảng và gợi ra một ý tưởng về một điều gì đó khó khăn cần phải thực
hiện.
Đối với Chúa Giêsu, ý nghĩa này đã được thay đổi. Thay đổi
không phải do Chúa thích thay đổi ý nghĩa của từ, nhưng bởi vì, với việc
Chúa đến trần gian, mọi sự đã được thay đổi. “Thời kỳ đã mãn, và Triều
đại Thiên Chúa đã đến gần!” Sám hối không còn có nghĩa là quay trở lại
với giao ước xưa và tuân giữ lề luật, nhưng đúng hơn đó là thực hiện một
bước nhảy vọt và bước vào Triều đại Thiên Chúa, đón nhận ơn cứu độ
nhưng không, nhờ bởi sáng kiến tự do của Thiên Chúa.
“Hãy sám hối
và hãy tin” không phải là hai điều khác nhau và nối tiếp nhau, nhưng là
một hành vi nền tảng: Hãy sám hối có nghĩa là hãy tin. Tất cả điều này
đòi hỏi một tâm tình “sám hối” thực sự, một sự thay đổi sâu sắc trong
nhận thức về các tương quan của chúng ta với Chúa. Cần phải chuyển từ ý
tưởng về một Thiên Chúa đòi hỏi, ra lệnh, đe dọa sang một Thiên Chúa đến
trao ban cho chúng ta mọi sự. Đó là sám hối từ “lề luật” sang “ân
sủng”, điều được Thánh Phaolô rất yêu thích.
Nếu anh em không sám hối và không trở nên như trẻ nhỏ…
Đức
Hồng y tiếp tục đi vào bối cảnh thứ hai của Tin Mừng, trong đó Chúa
Giêsu nói về sám hối: “Lúc ấy, các môn đệ lại gần hỏi Đức Giêsu rằng:
‘Thưa Thầy, ai là người lớn nhất trong Nước Trời?’ Đức Giêsu liền gọi
một em nhỏ đến, đặt vào giữa các ông và bảo: ‘Thầy bảo thật anh em: nếu
anh em không trở lại mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước
Trời.” (Mt 18,1-3).
Lần này, sám hối có nghĩa là quay trở lại.
Đây là sự sám hối của người đã bước vào Nước Trời, người đã tin vào Tin
Mừng, đã phục vụ Đức Kitô. Đó là sự sám hối của chúng ta! Mối quan tâm
lớn nhất của những người đã tin vào Chúa không còn là Vương quốc mà là
vị trí, chỗ đứng trong Vương quốc. Vì vậy mới có chuyện ganh tị giữa các
tông đồ.
Chúa Giêsu cho thấy, với thái độ này các tông đồ chưa
thực sự bước vào Vương quốc. Và Chúa đã làm một cuộc cách mạng thực sự
trong việc đề xuất: Cần phải tránh tập trung vào chính mình và tái tập
trung vào Đức Kitô. Điều này có nghĩa đơn giản là trở thành một em bé.
Đối với các tông đồ có nghĩa là quay trở lại thời điểm các ông được gọi
bên bờ hồ: không giả tạo, không chức vị, giữa các ông không có so sánh,
đố kỵ, ganh đua. Sự giàu có duy nhất đó là lời hứa và sự hiện diện của
Chúa Giêsu.
Đối với chúng ta cũng vậy, lời mời gọi hãy trở nên
giống trẻ nhỏ nghĩa là trở lại thời điểm chúng ta khám phá chúng ta được
kêu gọi hoặc trong cuộc gặp gỡ thân tình cá nhân với Chúa. Khi chúng ta
nói: Chỉ một mình Chúa là đủ và chúng ta tin vào điều đó.
“Ngươi chẳng lạnh mà cũng chẳng nóng”
Đức
Hồng y nói tiếp bối cảnh thứ ba về sám hối dựa theo sách Khải Huyền:
“Ta biết các việc ngươi làm: ngươi chẳng lạnh mà cũng chẳng nóng. Phải
chi ngươi lạnh hẳn hay nóng hẳn đi!” (Kh 3,15). Đây là một sám hối từ sự
tầm thường và thờ ơ để trở nên nhiệt thành. Trong lịch sử thánh thiện
của Kitô giáo, ví dụ điển hình nhất về sự sám hối, từ tội lỗi sang ân
sủng là Thánh Augustinô; và một ví dụ sám hối từ sự tầm thường đến lòng
nhiệt thành đó là Thánh Têrêsa Avila. Về khía cạnh này, Thánh Phaolô
khuyên nhủ các tín hữu thành Roma: “Anh em hãy nhiệt thành, không trễ
nải; lấy tinh thần sốt sắng mà phục vụ Chúa.” (Rm 12,11). Trong đoạn văn
này, tinh thần ở đây có nghĩa là Thánh Thần.
Vị giảng thuyết Phủ
Giáo hoàng diễn giải tiếp về những thực hành trong hành trình trở nên
trọn lành của Kitô giáo. Ngài nói: “Con đường hoàn thiện được hiểu theo
ba bước cổ điển: con đường thanh luyện, con đường được soi sáng và con
đường hiệp nhất. Nói cách khác, chúng ta cần phải thực hành lâu dài
trong sự từ bỏ và hãm mình, trước khi có thể trải nghiệm được lòng nhiệt
thành.”
Theo Đức Hồng y, trong Tân Ước, nếu sự hãm mình là điều
cần thiết để đạt đến lòng nhiệt thành của Thần Khí, thì lòng nhiệt thành
của Thần Khí cũng thực sự cần thiết để đạt đến việc thực hành hãm mình.
Thánh Phaolô đã nói rõ điều đó: “Nếu nhờ Thần Khí, anh em diệt trừ
những hành vi của con người ích kỷ nơi anh em, thì anh em sẽ được sống.”
(Rm 8,13). Một thực hành khổ chế được thực hiện mà không có sự thúc đẩy
ban đầu của Thánh Thần, sẽ đưa đến chết vì mệt mỏi, và chỉ tạo ra “niềm
kiêu hãnh xác thịt”.
Một Kitô hữu thực hành nhiều khổ chế và hãm
mình nhưng không có sự tác động của Thánh Thần, thì sẽ giống như trong
một Thánh lễ, chúng ta đọc nhiều bài đọc, thực hiện mọi nghi thức và có
nhiều lễ vật, nhưng việc thánh hiến của linh mục trên của lễ lại không
diễn ra. Tất cả, bánh và rượu vẫn như cũ. Cũng vậy, một tín hữu đã hoàn
thành một cách hoàn hảo việc ăn chay hãm mình, thực hành các nhân đức,
nhưng thực ra đối với ân sủng chưa hoàn thành. Trong bàn thờ của tâm
hồn, hoạt động thần bí của Thánh Thần, toàn bộ thực hành khổ chế này vẫn
chưa được hoàn thành và gần như vô ích, bởi vì người này không có sự
hoan hỉ của Thánh Thần hoạt động một cách thần bí bên trong.
Phép rửa trong Thánh Linh
Như
vậy, để các thực hành đạo đức của Kitô hữu mang lại một giá trị đời
đời, thì điều quan trọng là mỗi người phải được canh tân trong Thánh
Linh. Đó là một sự canh tân và thực hiện hóa không chỉ liên quan đến Bí
tích Thánh Tẩy và Thêm Sức, nhưng là toàn đời sống của người Kitô hữu:
đối với những người đã lập gia đình, Bí tích Hôn Phối, đối với các linh
mục, Bí tích Truyền Chức, đối với những người thánh hiến, hành vi tuyên
khấn.
Hoa trái thường xuyên nhất và quan trọng nhất là việc khám
phá ra ý nghĩa của việc có một “tương quan cá nhân” với Chúa Giêsu Phục
Sinh và đang hiện diện. Theo cách hiểu của Công giáo, Thánh Tẩy trong
Thánh Linh không phải là một điểm đến, nhưng là một điểm khởi hành để
hướng tới sự trưởng thành của Kitô giáo và sự dấn thân của Giáo hội.
Hãy
khẩn cầu “Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đến”, nhưng hãy nói thật lòng,
để Thánh Linh tự do đi theo cách Người muốn, không phải như chúng ta
muốn Người đến. Chúng ta hãy nhớ đến lời hứa long trọng của Chúa Giêsu
trong Tin Mừng: “Nếu anh em vốn là những kẻ xấu mà còn biết cho con cái
mình những của tốt lành, phương chi Cha anh em, Đấng ngự trên trời, lại
không ban những của tốt lành cho những kẻ kêu xin Người sao?” (Mt 7,11).
“Phép
Rửa trong Thánh Linh” đã được chứng minh là một phương thế đơn giản và
mạnh mẽ để canh tân đời sống của hàng triệu tín hữu trong hầu hết các
Giáo hội Kitô. Có vô số người chỉ là Kitô hữu trên danh nghĩa; và nhờ
kinh nghiệm Phép Rửa trong Thánh Linh, họ đã trở thành Kitô hữu trên
thực tế, chuyên tâm cầu nguyện ca ngợi và các bí tích, tích cực trong
việc truyền giáo và sẵn sàng đảm nhận các công việc mục vụ trong giáo
xứ. Một sự sám hối thực sự từ dửng dưng sang nhiệt thành! Thật thích hợp
khi chúng ta lặp lại điều Thánh Augustinô đã nói khi thánh nhân nghe
những câu chuyện về những người đã từ bỏ thế gian để dâng mình cho Thiên
Chúa: Nếu những người này làm được thì tại sao tôi không làm được?
Kết
thúc bài giảng, Đức Hồng y Raniero Cantalamessa mời gọi tất cả cầu
nguyện: “Chúng ta hãy cầu xin Mẹ Thiên Chúa ban cho chúng ta ân sủng mà
Mẹ đã lãnh nhận từ Con Mẹ ở Cana xứ Galilê. Nhờ lời khẩn cầu của Mẹ, mà
vào dịp đó nước đã trở thành rượu. Chúng ta cầu xin nhờ lời chuyển cầu
của Mẹ để nước không nóng cũng không lạnh của chúng ta được biến đổi
thành rượu của lòng nhiệt thành mới. Rượu của Lễ Ngũ Tuần đã khơi dậy
trong các tông đồ sự say sưa của Thánh Linh và làm cho các ông 'nhiệt
thành trong Thánh Linh'.”