Đức Hồng y Gerhard Muller đã bày tỏ sự thất vọng trước sự im lặng của Vatican đối với các hành vi lạm dụng của Trung Quốc trong bối cảnh một phiên toà “không công bằng” sắp xảy ra đối với Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân, người thẳng thắn bênh vực nhân quyền tại Hương Cảng.
Hồng y Muller, 75 tuổi, một nhà thần học và là cựu tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin của Vatican, đã đưa ra nhận xét về sự thiếu hỗ trợ rõ ràng từ Toà Thánh đối với vị cựu Giám mục 90 tuổi của Hương Cảng trong một cuộc phỏng vấn với Báo tiếng Ý, Il Messengero (Người đưa tin).
“Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân vắng mặt ở Rôma vì ngài bị quản thúc tại gia sau khi đã lên tiếng chống lại Bắc Kinh, bảo vệ nhân quyền ở cả Hương Cảng và Trung Quốc”, Hồng y Muller nói, đề cập đến cuộc họp Hồng y đoàn trong hai ngày 29 và 30 tháng 8 để thảo luận về Tông hiến cải tổ Giáo triều Rôma.
Khoảng 200 trong tổng số 226 thành viên của Hồng y đoàn đã tham dự cuộc họp, được mệnh danh là lớn nhất trong triều đại giáo hoàng của Đức Thánh Cha Phanxicô.
Đức Hồng y Muller nói rằng, trong cuộc họp Hồng y đoàn, không có quan chức cấp cao nào của Vatican hoặc thậm chí cả Đức Giáo hoàng đề cập đến Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân hay phiên toà của ngài.
“Sẽ có một phiên tòa bất công vào tháng tới. Không ai đặt ra câu hỏi về vấn nạn của người anh trai Đức Hồng y Quân của chúng tôi. Cả Niên trưởng Hồng y đoàn là Đức Hồng y Giovanni Batista Re, cả Hồng y Parolin, Quốc vụ khanh Toà Thánh, thậm chí cả Đức Giáo hoàng đều không lên tiếng. Không ai bày tỏ tình đoàn kết, không có sáng kiến cầu nguyện nào cho vị Hồng y Trung Hoa”, vị Hồng y người Đức than thở
Đức Hồng y Muller nói rằng ngài không nghĩ rằng Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân đáng bị Vatican bỏ rơi vì tính cách kiên quyết của ngài, hay vì bảo vệ những người Công giáo Trung Quốc thuộc Giáo hội thầm lặng không liên kết với Đảng Cộng sản Trung Quốc, hay vì bất cứ điều gì khác.
“Tôi hy vọng Đức Hồng y Giuse Trần Nhật Quân sẽ không bị bỏ rơi. Công Nghị Ngoại Thường của Hồng y đoàn sẽ là một cơ hội để tuyên bố sự đoàn kết hoàn toàn với Đức Hồng y Quân từ phía tất cả các Hồng y trong Hồng y đoàn”, nhưng đáng tiếc điều đó đã không xảy ra.
Đức Hồng y Muller nói rằng, theo ngài rõ ràng là có “những lý do chính trị” khiến Toà Thánh ngăn cản bất kỳ sáng kiến nào ủng hộ Đức Hồng y Quân.
“Tôi đang đề cập đến thoả thuận về việc bổ nhiệm giám mục ở Trung Quốc mà Toà Thánh vừa ký với Tập Cận Bình. Tôi rất tiếc phải nói rằng thỏa thuận này không phục vụ lợi ích của Toà Thánh và Quốc gia Thành Vatican trong chiều kích giáo hội và sự thật.”
Trung Quốc cắt đứt quan hệ ngoại giao với Vatican vào năm 1949 sau khi Cộng sản tiếp quản. Kể từ đó, việc bổ nhiệm các giám mục đã trở thành mâu thuẫn gay gắt giữa Vatican và Trung Quốc vì người Công giáo vẫn bị chia rẽ giữa Giáo hội Yêu nước do nhà nước quản lý và Giáo hội thầm lặng cam kết trung thành với Đức Giáo hoàng.
Vatican đã ký một thoả thuận tạm thời hai năm với Bắc Kinh nhằm chấm dứt tình trạng bế tắc và chấm dứt tình trạng chia rẽ người Công giáo Trung Quốc. Thoả thuận, với các điều khoản chưa được công khai, đã được gia hạn thêm hai năm vào năm 2020 và dự kiến sẽ được gia hạn một lần nữa vào tháng 10.
Đức Hồng Y Quân là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ thỏa thuận này và gọi đây là sự phản bội của Vatican đối với những người Công Giáo thầm lặng, những người đã chịu đựng sự đàn áp của Cộng sản vì lòng trung thành với Vatican.
Hơn nữa, ngài được biết đến như là một nhà phê bình gay gắt về những vi phạm nhân quyền trên diện rộng của Bắc Kinh, bao gồm cả việc đàn áp các dân tộc thiểu số và các tôn giáo cũng như những người bất đồng chính kiến. Ngài đã phải đối mặt với sự giận dữ của Cộng sản vì sự ủng hộ mạnh mẽ đối với phong trào ủng hộ dân chủ đã nhấn chìm Hương Cảng khi lãnh thổ này gặp khó khăn chính trị vào năm 2019.
Ngài đã bị các phương tiện truyền thông của Bắc Kinh cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước. Vào tháng 5, cảnh sát Hương Cảng đã bắt giữ Đức Hồng y Quân vì liên quan đến một quỹ nhân đạo hiện đã không còn tồn tại để hỗ trợ những người ủng hộ dân chủ. Sau đó, ngài được tại ngoại trong bối cảnh phản ứng dữ dội trên toàn cầu. Phiên toà sẽ bắt đầu vào tháng 10.
Đức Hồng y Muller nói với Il Messengero rằng Giáo hội phải được tự do hơn và ít bị ràng buộc hơn vào logic thế gian về quyền lực, do đó, tự do hơn trong việc can thiệp và nếu cần thiết, chỉ trích những chính trị gia đàn áp nhân quyền.
“Trong trường hợp này, tôi tự hỏi tại sao chúng ta không chỉ trích Bắc Kinh. Đức Hồng y Quân là một biểu tượng của sự phản kháng và ngài đã bị bắt vì nói lên sự thật. Ngài là người có uy quyền, can đảm và được chính phủ Trung Quốc kính sợ. Ngài đã 90 tuổi, và chúng ta đã bỏ mặc ngài một mình.”
“Nếu cần, Giáo hội cũng nên chỉ trích quyền lực của thế giới này. Và sau đó, tấm gương của Đức Piô XII lẽ ra phải dạy chúng ta điều gì đó, sự thật không thể luôn luôn bị hy sinh”, ngài nói, đồng thời lưu ý rằng Giáo hội thầm lặng hiện đang phải đối mặt với sự đàn áp ở nhiều khu vực của Trung Quốc và phải đối mặt với các giám mục được nhà nước hậu thuẫn, những người tuân theo Bắc Kinh hơn là Đức Giáo hoàng.
“Họ đang được hy sinh trên bàn thờ ngoại giao, để bảo vệ và thực hiện thỏa thuận ngoại giao với Bắc Kinh. Tôi nhìn thấy nguy cơ này và cảm thấy đau đớn”, anh nói thêm.