TOÀ TỔNG GIÁM MỤC
180 Nguyễn Đình Chiểu - Quận 3
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
(84.8) 3930 3828
Email: tgmsaigon@gmail.com
Kính gửi toàn thể cộng đồng Dân Chúa Tổng Giáo phận,
đặc biệt quý Cha chánh xứ
Kính thưa anh chị em,
Chúng
ta đang trải qua một giai đoạn thật khó khăn. Đại dịch covid-19 vẫn
tiếp tục lan tràn khắp nơi trên thế giới. Tôi và Đức Cha Luy kính thăm
và cầu chúc quý cha cùng tất cả anh chị em luôn bình an giữa những ngày
tháng thử thách về mọi phương diện.
Ngoài những hướng dẫn cụ thể
của chính quyền cũng như của ngành y tế, chúng tôi luôn cập nhật tin tức
trong cũng như ngoài nước, trong các giáo phận tại Việt Nam cũng như
tại các cộng đoàn Giáo hội khắp nơi để gửi đến quý cha và cộng đoàn Dân
Chúa những chỉ dẫn thích hợp trong sinh hoạt mục vụ. Giống như các thầy
thuốc, cái khó của chúng ta là làm sao để đưa ra những giải pháp đúng
mức và phù hợp với thực tế tại địa phương, không thiếu mà cũng không
thừa. Một đàng chúng ta phải bảo vệ sức khoẻ và mạng sống thể xác của
bản thân cũng như của cộng đồng, nhưng đàng khác cũng cần cân nhắc để
đừng làm phương hại đời sống đức tin.
Trong thời gian qua, có một
số thắc mắc thực tế do quý cha và anh chị em giáo dân nêu ra, nên hôm
nay tôi xin gửi đến anh chị em một ít hướng dẫn (nhiều điều đã nói trong
các thông báo trước), nhất là trong bối cảnh những tuần cao điểm của
Mùa Chay và Phục Sinh. Nguyên tắc của chúng ta là chỉ làm những gì cần
thiết, còn việc nào không nhất thiết phải làm ngay thì dời lại vào một
thời điểm khác.
Xin toàn thể cộng đồng Dân Chúa tuân thủ các
hướng dẫn dưới đây một cách rất nghiêm túc. Chúng ta cần chứng tỏ tinh
thần trách nhiệm cao để cùng với cộng đồng xã hội phòng chống sự lây lan
của nạn dịch.
1. Những điều tổng quát
* Tạm ngưng tất cả các sinh hoạt như các lớp giáo lý, các lễ mừng, hành hương, dâng hoa…
* Tất cả mọi người phải đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng, đặc biệt trong các buổi đọc kinh và cử hành phụng vụ.
* Ca đoàn và các thừa tác viên phục vụ các công việc trong thánh lễ cũng buộc đeo khẩu trang.
* Ca đoàn giảm bớt số ca viên và các buổi tập, chỉ cần đọc hay hát lại bài quen thuộc.
* Giữ khoảng cách an toàn giữa người này và người kia.
* Đặt các bình rửa tay cuối nhà thờ, thường xuyên phun thuốc sát trùng trong nhà thờ.
* Không dùng nước thánh tại cửa nhà thờ để làm dấu Thánh giá như thói quen.
2. Tĩnh tâm Mùa Chay
* Năm nay các giáo xứ sẽ không tổ chức tĩnh tâm Mùa Chay, hoặc chỉ tổ chức tĩnh tâm cho nhóm nhỏ dưới 300 người.
* Để bù lại phần nào các cuộc tĩnh tâm theo thông lệ, quý cha có thể
khai triển các bài đọc Lời Chúa ngày Chúa Nhật để giúp cộng đoàn thống
hối và canh tân đời sống.
3. Giải tội
a. Giải tội tập thể
Theo
giáo luật điều 961 và theo Tự sắc Misericordia Dei của Thánh Giáo hoàng
Gioan Phaolô II, ngày 7-4-2002, về “Một vài phương diện của việc cử
hành bí tích Sám hối”, thì trong hoàn cảnh cụ thể của chúng ta vào thời
điểm này, chưa đủ điều kiện để cử hành giải tội tập thể. Xin các cha vẫn
giải tội cá nhân theo phương thức thông thường.
b. Giải tội cá nhân
*
Toà giải tội phải có màn che. Linh mục và tất cả các hối nhân phải đeo
khẩu trang. Các giáo xứ chuẩn bị sẵn khẩu trang cho những người không
đem theo.
*
Để giảm bớt số đông người xưng tội, các cha có thể nói cách tế nhị và
khéo léo để những ai thật sự cần thì mới đi xưng tội. Không được nói:
chỉ người có tội trọng thì mới xưng tội.
*
Cụ thể: các thiếu nhi, người già, người đang rước lễ, vì bác ái, sẽ
không xưng tội trong dịp này, để nhường cho những người cần hơn.
* Các cha mời thêm các linh mục từ nơi khác đến giúp, như vẫn quen làm.
4. Thánh lễ
Trong
tình hình hiện nay, chưa cần phải ngưng Thánh lễ ngày Chúa Nhật. Đối
với Hội Thánh, cử hành mầu nhiệm Đức Kitô chịu chết và sống lại chính là
nguồn mạch bình an, phúc lành và ơn cứu độ cho thế giới. Vấn đề thiết
yếu là làm thế nào để tránh sự lây lan.
a.
Trong thời gian dịch bệnh đang lan rộng, để giảm bớt số lượng người
tham dự trong một thánh lễ, tránh sự va chạm tiếp xúc, tôi cho phép mỗi
cha ngày Chúa nhật có thể dâng tối đa bốn thánh lễ nếu thực sự có nhu
cầu.
Các giáo xứ có thể cử hành thêm các thánh lễ chiều Thứ Bảy và ngày Chúa Nhật.
b. Những
người dưới 15 tuổi và trên 65 tuổi, và những ai đang có các loại bệnh
nặng nhẹ khác nhau: được miễn chuẩn tham dự Thánh lễ Chúa Nhật và không
được đến nơi tập trung đông người.
Dù không tham dự thánh lễ,
nhưng các tín hữu vẫn có bổn phận cầu nguyện tại nhà, bằng cách suy gẫm
và cầu nguyện với Lời Chúa theo ngày, hoặc lần hạt Mân Côi, rước lễ
thiêng liêng (tức là khao khát được kết hợp với Chúa Giêsu Thánh Thể
trong đức tin và lòng mến, dù không được rước lễ thực sự).
Mỗi
ngày đều có thánh lễ trực tuyến được phát trên trang mạng của Tổng giáo
phận. Người ở nhà có thể theo dõi vào lúc thuận tiện, chứ không nhất
thiết phải là trực tiếp (livestream), để hiệp thông với phụng vụ của Hội
Thánh. Hiệp thông với thánh lễ trực tuyến không thay thế việc thực sự
tham dự thánh lễ, nhưng có thể giúp nuôi dưỡng đức tin nếu biết hiệp
thông với tâm hồn cầu nguyện và thái độ nghiêm túc, chứ không giống như
xem một bản tin.
c. Trong thánh lễ, xin lưu ý những điểm sau đây:
* Như đã nói, tất cả mọi người buộc phải đeo khẩu trang và giữ khoảng cách an toàn.
*
Chủ tế vì đứng xa cộng đoàn, nên không nhất thiết phải đeo khẩu trang ;
nhưng lúc trao Mình Thánh Chúa thì phải đeo vì có khoảng cách gần.
* Trước khi trao Mình Thánh Chúa, tất cả các thừa tác viên phải sát trùng bàn tay.
* Chỉ trao Mình Thánh Chúa trên tay mà thôi.
*
Khi trao Mình Thánh, thừa tác viên không nói “Mình Thánh Chúa Kitô” ;
và người nhận lãnh không thưa “Amen”, chỉ kính cẩn đón nhận.
* Trong lúc cho rước lễ, các linh mục không đặt tay chúc lành cho trẻ em như quen làm.
*
Trong thánh lễ đồng tế, chủ tế và tất cả các linh mục đồng tế chỉ chấm
Máu Thánh mà thôi, không uống. Vị cuối cùng sẽ uống hết Máu Thánh rồi
tráng chén.
5. Tuần Thánh
Tuần
Thánh là thời gian cử hành các mầu nhiệm quan trọng nhất của Kitô giáo.
Tham dự các nghi thức Tuần Thánh là điều rất đáng khuyến khích. Trong
thực tế, hầu như tất cả mọi giáo dân Việt Nam đều tham dự các nghi thức
này.
a. Giảm bớt tập trung
* Trong bối cảnh của nạn dịch, các giáo xứ có thể tìm một phương thức phù hợp để không tập trung đông người.
*
Phụng vụ trong ngày Thứ Năm, Thứ Sáu và Thứ Bảy Tuần Thánh có thể được
cử hành hai lần, như một số giáo xứ đã làm, hoặc cử hành ngoài trời để
có không gian rộng hơn.
*
Thứ Năm và Thứ Sáu Tuần Thánh không phải là lễ buộc, nên những người
dưới 15 tuổi và trên 65 tuổi, và những ai đang có các loại bệnh nặng nhẹ
khác nhau, sẽ ở nhà và hiệp thông cầu nguyện.
b. Thứ Năm Tuần Thánh
* Lễ Truyền Dầu sẽ được cử hành tại Nhà thờ Chính toà vào lúc 8g30.
*
Thành phần tham dự: các linh mục của tổng giáo phận, bề trên các dòng,
các linh mục dòng đang làm việc mục vụ. Các cha già yếu hoặc đang có
bệnh sẽ không tham dự.
* Các tu sĩ và giáo dân: xin ở nhà và hiệp thông qua truyền hình trực tuyến.
* Trong Thánh lễ Tiệc ly ban chiều, sẽ không cử hành nghi thức Rửa chân để tránh sự tiếp xúc gần gũi.
* Các giáo xứ vẫn chia phiên chầu tới nửa đêm, vì thường mỗi phiên chỉ có số lượng ít.
c. Thứ Sáu Tuần Thánh
*
Trong nghi thức Suy tôn Thánh giá, khi chủ sự xướng “Đây là cây Thánh
giá…”, toàn thể cộng đoàn đứng tại chỗ và bái quỳ (ba lần), không tiến
lên hôn kính Thánh giá như quen làm.
*
Đàng Thánh giá trọng thể và Ngắm 15 sự Thương khó: có thể thực hiện,
nếu là cộng đoàn ít người. Nếu là cộng đoàn đông thì nên hủy bỏ.
6. Xức dầu bệnh nhân
Xức
dầu bệnh nhân luôn phải là việc ưu tiên trong thừa tác vụ linh mục. Quý
cha có nghĩa vụ đi xức dầu thánh và mang Mình Thánh Chúa cho bệnh nhân,
ngay cả trong những lúc dịch bệnh hay những thời khắc nguy hiểm, để đem
đến cho họ sự sống thiêng liêng và niềm hy vọng vào giây phút quan
trọng nhất của cuộc đời. Nếu từ chối, chúng ta phải tự hỏi mình làm linh
mục để làm gì. Chúng ta hãy nhìn vào gương các bác sĩ y tá hy sinh quên
mình để cứu chữa bệnh nhân, hay nhiều anh em linh mục trên khắp thế
giới đã hiên ngang đi vào tâm dịch để nâng đỡ tinh thần của giáo dân
cũng như lương dân. Dĩ nhiên quý cha cần có sự thận trọng, mang khẩu
trang và găng tay, cẩn thận khi tiếp xúc, hoặc nếu đang bệnh thì nhờ một
cha khác giúp. Nếu phải hy sinh mạng sống vì thừa tác vụ thánh, thì đó
là một hiến tế thánh thiêng cao đẹp của đời linh mục.
7. Cách ly
Khi
chính quyền cách ly một khu vực, tất cả mọi người phải tuyệt đối chấp
hành. Quí cha và anh chị em giáo dân nơi đó không được tập trung để cử
hành hay tham dự thánh lễ tại nhà thờ giáo xứ của mình hoặc tại bất cứ
nơi nào khác. Các cha vẫn có thể dâng lễ một mình.
8. Chiều kích thiêng liêng
* Tôi muốn nhân dịp này gợi lên một ít tâm tình đạo đức thiêng liêng để quí cha suy gẫm và chia sẻ lại cho giáo dân.
*
Nạn dịch tự nó là một sự xấu không ai muốn có. Tuy nhiên, là môn đệ Đức
Kitô, chúng ta có thể nghe được tiếng Chúa và học được nhiều điều từ
biến cố đau buồn này. Có thể kể ra một ít bài học dễ nhận ra:
*
Chúng ta nhận ra rằng rốt cuộc con người chỉ là thụ tạo yếu đuối mỏng
manh, hoàn toàn tùy thuộc vào Thiên Chúa là Chủ tể muôn loài. Virus
corona dạy con người khiêm tốn hơn, biết sám hối và định hướng lại cuộc
đời để hướng tới Thiên Chúa và vĩnh cửu.
*
Thay vì cuộc sống xô bồ, vội vã hối hả và bị cuốn hút vào công việc và
tiền bạc, con người biết sống chậm lại và cân nhắc đâu là điều thiết yếu
và cái gì là phù du.
*
Trước nguy cơ của đại dịch, có người tham lam ích kỷ, lợi dụng tình
huống khó khăn của người khác để kinh doanh trục lợi, nhưng rất nhiều
người đã biết liên đới, chia sẻ và giúp đỡ nhau.
*
Chúng ta khâm phục và cám ơn sự quảng đại và can đảm của các bác sĩ,
nhân viên y tế, những thiện nguyện viên, những người hy sinh sự an toàn
của bản thân và gia đình để dám liều mạng cứu giúp bệnh nhân.
*
Hàng quán vắng người, các điểm vui chơi giải trí đóng cửa, ngoài đường
bớt xe cộ, người ta ở trong nhà nhiều hơn, nhờ đó có thể học thinh lặng
và thấy được giá trị của đời sống nội tâm, dành nhiều thời gian để sống
cho những người thân yêu trong gia đình, hoặc đọc sách hay sống gần
thiên nhiên nhiều hơn.
*
Một virus nhỏ bé lại có khả năng đảo lộn cuộc sống của cả thế giới. Còn
biết bao sức mạnh khác của muôn loài trong hoàn vũ. Đã có nhiều lúc
thiên nhiên “nổi loạn” với con người. Chúng ta được dạy cần phải tôn
trọng thiên nhiên theo ý định của Thiên Chúa sáng tạo, và sử dụng vạn
vật với lương tâm đạo đức và tinh thần trách nhiệm.
*
Người Kitô hữu tin vào sức mạnh của lời cầu nguyện, và đây là điều
chúng ta phải cống hiến cho thế giới. Vào thời điểm này, nhân loại vẫn
hoàn toàn bất lực. Có cảm nhận về sự bất lực của mình, chúng ta mới nhận
ra quyền năng của Thiên Chúa, và ý thức hơn rằng cầu nguyện chính là sứ
mệnh cao cả của Hội Thánh. Chúng ta hãy phó thác vào quyền năng của
Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót. Xin Chúa ban ơn cho các nhà khoa
học sớm tìm ra phương thuốc chữa trị và phòng ngừa. Nguyện xin Đức Mẹ
là Mẹ từ ái của toàn thể nhân loại thương chữa lành thế giới. Xin thánh
Giuse là Đấng bảo vệ Hội Thánh gìn giữ Dân Chúa được bình an.
*
Lời cầu nguyện của chúng ta chắc chắn sẽ được Chúa nhậm lời. Tuy nhiên,
Chúa không muốn đáp ứng lời cầu nguyện ngay lập tức như khi chúng ta
trả tiền để mua một món hàng. Khi đứa con không vâng lời cha mẹ, nghịch
ngợm đến nỗi bị thương chảy máu, nhiều lúc cha mẹ để đứa bé khóc lóc kêu
la thật lâu, không phải vì không thương con, nhưng vì muốn đứa con thấm
thía sự đau đớn để từ nay ngoan hơn. Nhiều lúc ta phải chịu nhiều đau
khổ để thấm thía một bài học trong đời. Cũng vậy Chúa muốn chúng ta kiên
trì cầu nguyện, khao khát mong mỏi, vì cần có thời gian để chúng ta có
thể thấm thía các bài học Chúa muốn dạy. Virus nhỏ bé dường như vô hình
lại có sức thay đổi lối sống con người. Nếu chúng ta biết mở mắt và lắng
nghe, mùa tai hoạ lại thành mùa ân phúc.
Nguyện xin Chúa Thánh
Thần giúp chúng ta sống đức tin trong giai đoạn khó khăn này. Kính chúc
quý cha và cộng đoàn Dân Chúa bình an và được nhiều phúc lành thiêng
liêng trong những ngày đại lễ sắp tới. Xin anh chị em cũng nhớ cầu
nguyện cho tôi.
Lễ Thánh Giuse ngày 19 tháng 3 năm 2020
(đã ký và đóng dấu)
+ Giuse Nguyễn Năng
Tổng Giám mục