Đền thờ đầu tiên được cung hiến để kính đức Trinh Nữ ở Roma, ngày nay gọi là Đền thờ Đức Bà Cả. Truyện kể lại rằng, có hai vợ chồng không con muốn dâng gia tài của mình cho Đức Mẹ. Trong đêm 4 hay 5-8, Đức Trinh Nữ đã hiện ra với họ, cùng một lúc với Đức Giáo hoàng Libêriô, bày tỏ ý muốn được thấy mọc lên trên núi Esquilin, một thánh đường dâng kính Ngài.

Hôm sau, Đức Giáo Hoàng cùng với Hàng Giáo sĩ ở Roma đi lên núi Esquilin. Lúc ấy trời nóng nực nhưng tuyết vẫn còn phủ đầy một góc núi. Theo ý Đức Trinh Nữ, Đức Giáo Hoàng phác hoạ một thánh đường, xây cất bằng tiền của cặp vợ chồng không con dâng cúng, lấy tên là Đền thờ Đức Bà xuống tuyết để ghi nhớ phép lạ trên.

Truyện kể lại như vậy, nhưng tính chất chân thực của câu chuyện vẫn còn bị nghi ngờ, thực sự ở Roma đã có một Đền thờ Đức Bà cổ, còn cổ kính hơn cả Đền thờ Đức Giáo hoàng Libêriô (352-366). Và đền thờ này được Đức Sixtô Israel (436-440) tái thiết. Ngài đặt tên là đền thờ Đức Maria Mẹ Thiên Chúa, chắc chắn là để ghi nhớ cộng đồng Ephêsô (431) biến cố dẫn tới tín điều Đức Bà Maria Mẹ Thiên Chúa.

Ngoài danh xưng là Đền thờ Đức Bà xuống tuyết và Đền thờ Đức Bà Maria Mẹ Thiên Chúa, ngôi đền này còn mang tên Đền thờ Đức Bà Máng Cỏ, và đây lưu giữ máng cỏ Chúa Giêsu sinh ra. Máng cỏ được đặt trong một cái hộp bằng bạc. Vào ngày lễ Giáng Sinh, máng cỏ được đưa ra cho mọi người kính viếng.

Ngày nay, người ta thường gọi là Đền thờ Đức Bà Cả. Danh hiệu này nhắc nhớ thứ bậc của đền thờ này trong các các thánh đường dâng kính Đức Maria tại kinh thành muôn thuở. Đối với Giám mục Roma, đây là Nhà thờ Chính toà thứ hai.

Vậy hôm nay, chúng ta kính nhớ việc dâng hiến đền thờ chính, nếu không phải là đền thờ cổ nhất được xây cất dở dang kính Đức Trinh Nữ. Chúng ta nghĩ ngay đến vô số đền thờ mà lòng tôn kính của các tín hữu đã được dựng lên để kính nhớ Mẹ Thiên Chúa.

Nhiều đền thờ trong số những đền thờ này đều ghi nhớ một giai thoại đạo đức như một ảnh lạ, vài ơn phúc đặc biệt mà tình yêu của Đức Trinh Nữ đã thực hiện. Các tín hữu đến đây cầu nguyện để bày tỏ niềm cậy trông chân thành.