Thánh Luca Vũ Bá Loan, linh mục, tử đạo
Đức tin kiên vững là sức mạnh chiến thắng mọi gian lao thử thách. Sở dĩ các anh hùng tử đạo chịu nổi mọi cực hình, tù ngục, chết chóc là vì các ngài tin tưởng Chúa mạnh mẽ, kiên cường. Các ngài tin chắc rằng: qua những hình khổ tạm bợ này, các ngài sẽ được hưởng hạnh phúc muôn đời bất diệt; sau cái chết chóng qua này, các ngài sẽ được sống mãi mãi ngàn thu. Luca Vũ Bá Loan sinh năm 1756 tại họ Bút Quai, xứ Bút Đông, thuộc Địa phận Tây Đàng Ngoài. Ngay từ nhỏ, cậu đã được Chúa gọi dâng mình giúp việc Chúa. Cậu tu học ở Phú Đa và Kẻ Bèo. Sau khi mãn khoá thần học, thầy Loan được thụ phong linh mục, và đi giúp xứ Nam San, rồi đến xứ Kẻ Vời. Và năm 1828, Đức cha sai đến giúp xứ Kẻ Sở và ở đó cho đến khi bị bắt.
Cha là một linh mục gương mẫu về đức mến Chúa yêu người, luôn luôn nhiệt thành phụng sự Chúa và phục vụ các tín hữu. Ngoài ra việc ban phát các bí tích cho giáo dân, cha rất chuyên cần cầu nguyện và giảng dạy. Cầu nguyện đối với cha là điều kiện tối cần cho việc tông đồ. Có cầu nguyện và sống kết hợp với Chúa thì lời giảng dạy mới đánh động được lòng người, mới cảm hoá tâm hồn. Những lúc rảnh rỗi, cha thăm viếng người nghèo khó bệnh tật, khuyến khích an ủi các tín hữu bê bối trễ nải.
Lúc đó ở Kẻ Sở có hai người ngoại giáo tên là Đỗ Cang và bá hộ Kiểng đã vi phạm luật nhà nước đang chờ ngày xét xử. Họ biết vua Minh Mạng cấm đạo, nên bàn tính với nhau bắt cha Loan nộp cho quan để lập công chuộc tội. Thế là ngày 10-1-1840, họ giả vờ đế thăm cha rồi bắt cha xuống thuyền chở đi. Giáo hữu nghe tin cha bị bắt, thì vội vàng thu góp tiền đi chuộc cha. Nhưng họ đòi tới 2.000 quan, các tín hữu không chuộc nổi, nên họ đem nộp cha cho quan huyện Phú Xuyên. Quan huyện thấy cha quá yếu già thì không nhận, nên họ phải điệu cha đến thẳng Thăng Long.
Ở Thăng Long, các quan thấy cha tuổi già sức yếu thì rất kính nể, nhưng vì vua đã ra lệnh cấm đạo và việc cha bị bắt đã công khai, nên đành phải cho giam vào ngục, nhưng căn dặn lính gác: Cụ già cả, tuổi cao sức yếu, phải đối xử tử tế, không được vô lễ hành hạ cụ, cũng chớ cấm người ta thăm viếng chăm sóc cụ.
Nhờ đó, trong những ngày tháng tù ngục, Cha Loan luôn được giáo dân ra vào thăm nuôi giúp đỡ. Nhưng cha không dùng hết các quà biếu cho riêng cha, mà cha rộng rãi chia sớt cho lính canh và các bạn tù, nên họ rất quí mến cha và càng đối xử dễ dàng hơn.
Hai lần cha bị điệu ra toà, nhưng thay vì tra khảo đánh đập, các quan chỉ hỏi qua lý lịch và khuyên bảo cha bước qua Thánh giá để thả cha, nhưng cha nói: Các quan biết rõ tôi là đạo trưởng, và tôi đã phụng sự Chúa tôi đến tuổi già này, làm sao tôi có thể bước qua Thánh Giá mà chối bỏ Chúa tôi cho được?...
Quan lại hỏi: Sao cụ thờ Chúa của người Pháp? Tôi chẳng thờ Chúa của nước nào cả. Tôi chỉ thờ Chúa cả trời đất, Chúa của muôn dân muôn nước khắp cả hoàn cầu.
Thấy cha cương quyết không bỏ đạo, các quan buộc lòng làm án xử trảm, gởi trình lên vua Minh Mạng.
Trong thời gian chờ đợi vua chuẩn phê bản án, cha vẫn bị giam giữ trong ngục. Vì tuổi già sức yếu, lại phải ở nơi chật hẹp đo bẩn, nên cha ngã bệnh nặng. Viên cai ngục sợ cha chết trong tù, nên xin quan cho giáo hữu họ đạo Chuông Trung chăm sóc cho đến ngày được lệnh xử tử. Đó là ngày 5-6-1840.
Ngày 27-5-1900. Đức Thánh Cha Lêo XIII đã suy tôn cha lên Chân phước. Và Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II tôn phong Hiển thánh cho cha ngày 19-6-1988.