Các Thánh Tử đạo phải chịu nhiều thứ cực hình. Cực hình nào cũng đau đớn khổ sở, nhưng những thứ cực hình càng kéo dài thời gian càng làm cho các ngài đau khổ. Chính Thánh Giuse Xuyên đây đã chịu cực hình kéo dài như thế. Ngài bị kết án lăng trì, nên khi ra đến pháp trường Bảy Mẫu, năm tên lý hình đã cầm sẵn 5 cái dao to, chờ lệnh phân thây ngài. Và khi quan án sát ra lệnh, họ chặt tay, chặt chân rồi sau hết mới chặt đầu ngài, cố ý kéo dài thời gian cho ngài phải đau khổ hơn. Nhưng ngài sẵn lòng hy sinh chịu khổ để làm chứng cho Chúa.

Giuse Xuyên sinh năm 1821 trong một gia đình nghèo khó ở tỉnh Ôvieđô, Tây Ban Nha. Tuy nhà nghèo, nhưng cậu rất ham mộ học hành và ước muốn đi tu làm linh mục. Cha mẹ thấy cậu có ý muốn tốt lành như thế thì hết sức vui mầng, cố gắng làm ăn và dành dụm cho cậu học tập tu luyện. Được cha mẹ thương yêu lo lắng, cậu đem hết tâm trí học hành, và mỗi dịp nghỉ hè về gia đình, cậu luôn giúp làm việc đồng áng để đỡ bớt gánh nặng cho cha mẹ...

Sau khi tốt nghiệp thần học, thầy Giuse được thụ phong linh mục dòng Thánh Đaminh, ngày 29-5-1847. Và nhờ ơn Chúa soi sáng, vị tân linh mục ngỏ ý xin bề trên cho đi truyền giáo ở Việt Nam. Được bề trên chấp thuận, cha đáp tàu đến Bắc Việt ngày 28-2-1849.

Sau một thời gian học tiếng Việt, cha được Đức cha An đặt tên là Xuyên và chọn làm Giám đốc Chủng viện Cao Xá. Với tài học sẵn có và nhân đức đã từ lâu tập luyện, cha dồn hết sức vào việc đào tạo các chủng sinh. Cha giáo dục họ không chỉ bằng lời nói, mà còn bằng gương sáng đời sống. Hằng ngày cha ăn chay, hãm mình, cầu nguyện, lần chuỗi Môi Khôi, để nêu gương cho họ. Nhất là Cha luôn tìm dịp dẫn họ đi giảng đạo cho lương dân, dạy giáo lý cho các tín hữu, tập họ làm việc tông đồ.

Thấy cha nhiệt thành lo bổn phận và sống đạo đức thánh thiện, năm 1852, Đức cha An chọn Cha làm Giám mục Phụ tá của ngài. Từ đó, vị tân Giám mục càng nỗ lực hoạt động mục vụ siêng năng cần mẫn hơn. Mặc dầu giữa lúc vua Tự Đức ban hành sắc chỉ truy lùng, bắt bớ người Công giáo gắt gao, ngài vẫn can đảm đi thăm các họ đạo, khích lệ các linh mục, củng cố niềm tin cho giáo dân bằng lời giảng dạy và gương hy sinh đạo đức của ngài.

Ngày 30-7-1857, Đức cha An bị bắt và xử tử. Kể từ đó một mình ngài phải gánh hết trách nhiệm nặng nề trong địa phận. Nhưng ngài không sờn lòng nản chí, vẫn một lòng tin tưởng Chúa, cậy nhờ Đức Mẹ trợ giúp chu toàn bổn phận. Dù vậy, ngài cũng sợ có ngày giáo phận mất chủ chăn, nên đã dùng quyền Toà Thánh ban mà chọn cha Boriô Vinh làm Giám mục phụ tá cho ngài. Và đúng như ngài dự đoán, ngày 8-7-1858, đang lúc ngài làm lễ tại xứ Kiên Lao, thì quân lính đến vây bắt, giải về tỉnh Nam Định.

Trong 20 ngày bị giam giữ ở đây, ngài phải mang gông cùm xiềng xích nặng nề, nhiều lần bị tra tấn đánh đập đau đớn, buộc quá khoá (bước qua Thập giá) chối đạo. Nhưng ngài luôn sẵn lòng chịu khổ vì Chúa, cương quyết giữ vững niềm tin, thà chết chẳng thà bỏ đạo. Ngài can đảm nói với quan:

- Tôi đã tin Chúa và phụng sự Người từ nhỏ đến giờ. Tôi đã hy sinh lìa bỏ quê hương xứ sở để rao giảng cho mọi người nhận biết Người, tin theo Người, làm sao tôi chối bỏ Người được. Chỉ có Người mới đem lại cho tôi hạnh phúc đời đời.

Thế là quan tức giận, kết án lăng trì ngài. Và ngày 28-7-1859, tại pháp trường Bảy Mẫu, lý hình chặt tay, chặt chân, và sau hết đã chặt đầu vị Giám mục anh dũng của Chúa.

Đức Thánh Cha Piô XII đã phong ngài lên Chân phước ngày 29-4-1951. Và ngày 19-6-1988, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh.