Từ khi Thánh Inhaxiô qua đời, Thánh Polycarpô đã trở thành khuôn mặt sáng giá nhất của Kitô giáo Đông phương. Ngài đã trở thành Giám mục Smyrna khoảng năm 96.

Thánh Inhaxiô, sau khi gặp ngài đã viết cho ngài rằng: “Hãy giúp đỡ người khác như Chúa đã trợ giúp ngài... Hãy cầu nguyện không mệt mỏi... hãy như các lực sĩ mang lấy các yếu đau của mọi người, bởi vì người lực sĩ chiến thắng bất kể mọi cú đánh xâu xé thân mình”.

Thực sự suốt cả đời, Polycarpô đã là một chiến sĩ chiến đấu cho Đức Kitô. Đến lượt ngài, ngài cũng đã đào luyện các môn đệ của mình trong số đó có Giám mục Lyon là Thánh Irênê, người còn nhớ: “Tôi không bao giờ quên bước đi trịnh trọng, nét mặt uy nghiêm, cuộc sống trong trắng của ngài và nhận những lời khuyên thánh thiện ngài dạy dỗ dân chúng”.

Lúc đã quá 80 tuổi, Thánh Polycarpô đi Rôma nói chuyện với Đức Giáo hoàng Anicêtô về ngày thích đáng để kỷ niệm lễ Phục Sinh. Sau đó ngài trở lại Smyrna để chịu tử đạo. Cuộc bách hại đã nghiêm trọng và ngài sẵn sàng hiến đời mình. Nhưng bạn bè thân thiết xin ngài hãy sống vì đoàn chiên, nên ngài đã nhận ẩn mình ở miền quê. Các binh sĩ lùng tìm ngài đã khám phá ra hai người giúp việc của ngài và tra tấn dã man đến độ một trong hai người, khi quá đau đớn, đã tố cáo ngài.

Và đã quá trễ khi họ đến căn nhà tại miền quê. Thấy họ đến, Thánh Polycarpô đã nói: Xin cho ý Chúa được thể hiện.

Và ngài từ chối không muốn trốn đi. Ngài đi xuống tìm đón các binh sĩ, đàm thoại với họ, cho họ ăn uống, vì họ mệt nhọc tìm kiếm ngài quá lâu và cuối cùng thì những binh sĩ này đã hoàn thành nhiệm vụ của họ. Thánh Polycarpô xin họ để giờ cho ngài cầu nguyện. Ngài nói lớn với Thiên Chúa như người ta nói chuyện với cha mình, ngài ký thác cho Chúa những anh em của mình, giàu cũng như nghèo, mọi Kitô hữu rải rác trên khắp thế giới. Suốt hai giờ liền, người ta nghe ngài cầu nguyện như vậy.

Các binh sĩ kinh ngạc khi nghe ngài cầu nguyện như thế và coi như là một phá hoại, khi họ ép buộc phải bắt giam một con người quảng đại và can đảm. Nhưng trung thành với mệnh lệnh họ dẫn cụ già đi.

Trên đường họ gặp chỉ huy và vị chỉ huy mời Polycarpô lên xe mình, ở đó ông muốn làm cho ngài chối bỏ Thiên Chúa. Ông nói rằng: Ngài xem này, xấu xa gì khi nói vài lời người ta yêu cầu và dâng một của lễ cho các thần minh của chúng ta... Sau đó ngài được cứu thoát.

Trước sự từ chối của Polycarpô, viên lãnh binh đánh đập ngài. Vị giám mục già nua té xuống đường, bị thương, ngài trỗi dậy và đi theo các binh sĩ.

Một đám đông chờ đợi Thánh Polycarpô tại vận động trường là nơi vui chơi, diễn ra cả các trò chơi tiêu khiển lẫn những cuộc vui hành hình.

Nhà cầm quyền khuyên nhủ ngài:

- Hãy thương lấy thân mà khinh miệt ông Kitô tôi sẽ trả tự do cho ông.

Nhưng Thánh Polycarpô trả lời:

- Đã 86 năm tôi phụng sự Đức Kitô và người chỉ ban sự lành cho tôi, làm sao tôi có thể phạm thượng tới Thiên Chúa và Đấng cứu chuộc tôi được?

Dân chúng la hét ghê rợn, nhà cầm quyền nói: Tôi có nhiều thú dữ, tôi sẽ thải ông cho chúng ăn thịt. Thánh Polycarpô điềm tĩnh trả lời:

- Ông hãy cho chúng tới đây.

Nhà cầm quyền mất bình tĩnh nói:

- Vì ông khinh thú dữ, tôi sẽ thiêu sống ông, nếu ông không đổi ý.

Vị tử đạo trả lời: Ông đe tôi bằng thứ lửa chỉ thấy có một lúc. Ông không biết thứ lửa đời đời dành cho bọn bất lương sao?

Và mặt ngài sáng rực ánh sáng trên trời. Viên nhiếp chính cho người hô lớn 3 lần: Polycarpô xưng mình là Kitô hữu.

Nghe vậy, lương dân và người Do Thái đòi mạng ngài, họ tố cáo: Nhà đại tiến sĩ của Á Châu, cha các Kitô hữu, kẻ phá hoại các đề thờ thần minh của chúng ta đó.

Ba ngày trước, Thánh Polycarpô đã được thị kiến thấy gối mình bốc lửa và đã tin cho các bạn biết mình sẽ bị thiêu. Bây giờ Ngài nghe dân chúng la ó: Đốt nó đi.

Và dân chúng vơ chất củi thành giàn thiêu, ngài điềm nhiên xem họ làm. Khi mọi sự đã xong ngài cởi áo, cởi giày, cầu nguyện. Ngài thờ lạy Chúa Cứu Thế và tạ ơn Người đã cho mình được chết vì đạo.

Binh sĩ đốt lửa. Ngọn lửa bao quanh Thánh Polycarpô và thân thể ngài sáng chói như vàng bạc. Người ta ngửi thấy mùi hương thơm quý giá.

Sau cùng một mũi giáo đâm vào tận xác đang bốc cháy và các Kitô hữu thấy linh hồn ngài như cánh chim bồ câu bay thẳng lên trời cao.