THÁNG 5 - THÁNG HOA ĐỨC MẸ
Tìm hiểu gốc tích Tháng Hoa Đức Mẹ
Là
người Công giáo Việt Nam, nhất là những người đã lớn lên trong một xứ đạo miền
Bắc, Trung hoặc Nam, có lẽ họ không lạ gì sinh hoạt tôn giáo trong tháng Năm, tháng
Hoa Đức Mẹ. Khi ngàn hoa xanh, đỏ, trắng, tím, vàng nở rộ trong cánh đồng, thì
con cái Mẹ cũng chuẩn bị cho những đội dâng hoa, những cuộc rước kiệu, để tôn
vinh Mẹ trên trời. Những điệu ca quen thuộc trìu mến bỗng nổi dậy trong tâm hồn
cách thân thương, nhất là bài “Đây Tháng Hoa” của Nhạc sĩ Duy Tân với điệu 2/4
nhịp nhàng:
“Đây
tháng hoa, chúng con trung thành thật thà. Dâng tiến hoa lòng mến dâng lời cung
chúc. Hương sắc bay toả ngát nhan Mẹ diễm phúc. Muôn tháng qua lòng
mến yêu Mẹ không nhoà.
-
Đây muôn hoa đẹp còn tươi thắm xinh vô ngần. Đây muôn tâm hồn bay theo lời ca
tiến dâng. Ôi Maria, Mẹ tung xuống muôn hoa trời. Để đời chúng con đẹp vui, nhớ
quê xa vời.
-
Muôn dân trên trần mừng vui đón tháng hoa về. Vang ca tưng bừng ngợi khen tạ ơn
khắp nơi. Ánh hồng sắc hương càng tô thắm xinh nhan Mẹ. Sóng nhạc reo vang tràn
lan đến muôn muôn đời”.
Nếu
có ai tự hỏi “Tháng Hoa có từ đời nào? Do ai khởi xướng?”, thì câu trả lời cũng
không khó khăn gì.
Gốc
tích như thế này:
Vào
những thế kỷ đầu, hằng năm, khi tháng Năm về, người Rôma tôn kính sự thức
giấc sau mùa đông dài của thiên nhiên bằng những cuộc tổ chức gọi là những ngày
lễ tôn kính Hoa là Nữ thần mùa Xuân.
Các
tín hữu Công giáo trong các xứ đạo đã thánh hoá tập tục trên. Họ tổ chức những
cuộc rước kiệu hoa và cầu nguyện cho mùa màng phong phú.
Có
nơi người ta tổ chức các cuộc “Rước xanh”. Người ta đi cắt các cành cây xanh
tươi đang nở hoa, đưa về trang hoàng trong các nhà thờ và đặc biệt các bàn thờ
dâng kính Đức Mẹ. Các thi sĩ cũng như các thánh đua nhau sáng tác những bài
hát, bài giảng ca tụng những ngày lễ đó cũng như ca tụng Đức Mẹ.
Đến
thế kỷ 14, Linh mục Henri Suzo, dòng Đaminh, vào ngày đầu tháng 5, đã dâng lên
Đức Mẹ những việc tôn kính đặc biệt và lấy hoa trang hoàng tượng Đức Mẹ.
Thánh
Philipe đệ Nêri, cũng vào ngày 1-5, thích tập họp các trẻ em lại chung quanh
bàn thờ Đức Mẹ, để cùng các bông hoa mùa xuân, Ngài dâng cho Đức Mẹ các nhân
đức còn ẩn náu trong tâm hồn non trẻ của chúng.
Đầu
thế kỷ 17, tại Napoli, nước Ý, trong thánh đường kính thánh Clara của các nữ tu
Dòng Phanxicô, tháng Đức Mẹ được cử hành công cộng: Mỗi chiều đều có hát kính Đức
Mẹ, ban phép lành Mình Thánh. Từ ngày đó, tháng Đức Mẹ nhanh chóng lan rộng
khắp các xứ đạo.
Năm
1654, Cha Nadasi, dòng Tên, xuất bản tập sách nhỏ khuyên mời giáo hữu dành
riêng mỗi năm một tháng để tôn kính Đức Mẹ Chúa Trời.
Đầu
thế kỷ 19, hết mọi xứ trong Giáo Hội đều long trọng kính tháng Đức Mẹ. Các nhà
thờ chính có linh mục giảng thuyết, và gần như lấy thời gian sau Mùa Chay là
thời gian chính thức để tôn kính Đức Mẹ. Trong việc này, Linh mục Chardon đã có
nhiều công. Không những ngài làm cho lòng sốt sắng trong tháng Đức Mẹ được phổ
biến trong nước Pháp mà còn ở mọi nước Công giáo khác nữa.
-
Đức Giáo hoàng Piô XII, trong Thông điệp “Đấng Trung gian Thiên Chúa”, cho “việc
tôn kính Đức Mẹ trong tháng Năm là việc đạo đức được thêm vào nghi thức Phụng
vụ, được Giáo hội công nhận và cổ vũ”.
-
Đức Giáo hoàng Phaolô VI, trong Thông điệp Tháng Năm, số 1, viết:
“Tháng
Năm là Tháng mà lòng đạo đức của giáo dân đã kính dâng cách riêng cho Đức Mẹ.
Đó là dịp để “bày tỏ niềm tin và lòng kính mến mà người Công giáo khắp nơi trên
thế giới có đối với Đức Mẹ Nữ Vương Thiên đàng”.
Trong
tháng này, các Kitô hữu, cả ở trong thánh đường cũng như nơi tư gia, dâng lên
Mẹ từ các tấm lòng của họ những lời cầu nguyện và tôn kính sốt sắng và mến yêu
cách đặc biệt. Trong tháng này, những ơn phúc của Thiên Chúa nhân từ cũng đổ
tràn trên chúng ta từ ngai toà rất dồi dào của Đức Mẹ” (Dictionary of
Mary, Catholic book Pub. 1985, p. 236).
Một
câu truyện cũ đáng ta suy nghĩ:
Ở
thành Nancêniô, nước Pháp, có một gia đình trung lưu. Vợ đạo đức, chồng hiền
lành nhưng khô khan. Vợ luôn cầu xin Chúa mở lòng cho chồng sửa mình, nhưng
chồng cứng lòng mãi.
Năm
ấy, đầu tháng Hoa Đức Mẹ, bà sửa sang bàn thờ để mẹ con làm việc tháng Đức Mẹ.
Chồng bà bận việc làm ăn, ít khi ở nhà, và dù ông ở nhà cũng không bao giờ cầu
nguyện chung với mẹ con. Ngày lễ nghỉ không bận việc làm thì cũng đi chơi cả
ngày, nhưng ông có điều tốt là khi về nhà, bao giờ cũng kiếm mấy bông hoa dâng
Đức Mẹ.
Ngày
15-6 năm ấy, ông chết bất thình lình, không kịp gặp linh mục. Bà vợ thấy chồng
chết không kịp lãnh các phép đạo, bà buồn lắm, nên sinh bệnh nặng, phải đi điều
trị ở nơi xa. Khi qua làng Ars, bà vào nhà xứ trình bày tâm sự cùng cha xứ là Cha
Gioan Vianey.
Cha
Gioan Vianey là người nổi tiếng đạo đức, được mọi người tặng là vị thánh sống.
Bà vừa tới nơi chưa kịp nói điều gì, Cha Gioan Vianey liền bảo:
-
Đừng lo cho linh hồn chồng bà. Chắc bà còn nhớ những bông hoa ông vẫn đem về
cho mẹ con bà dâng cho Đức Mẹ trong tháng Hoa vừa rồi chứ?
Nghe
cha nói, bà hết sức kinh ngạc, vì bà chưa hề nói với ai về những bông hoa ấy,
nếu Chúa không soi cho cha, lẽ nào người biết được?
-
Cha sở nói thêm: Nhờ lời bà cầu nguyện và những việc lành ông ấy đã làm để tôn
kính Đức Mẹ, Chúa đã thương cho ông ấy được ăn năn tội cách trọn trong giờ
chết. Ông ấy đã thoát khỏi hoả ngục, nhưng còn bị giam trong luyện ngục, xin bà
dâng lễ, cầu nguyện, làm việc lành thêm cầu cho ông chóng ra khỏi nơi đền tội
nóng nảy mà lên Thiên đàng.
Nghe
xong lời Cha Gioan Vianey, bà hết sức vui mừng tạ ơn Đức Mẹ. (Sách Tháng Đức Bà,
Hiện Tại xuất bản, 1969, trang 10).
Nếu
chỉ vì mấy bông hoa mọn dâng kính Đức Mẹ cũng được Đức Mẹ ban ơn cứu rỗi
lớn lao như vậy, thì những ai trong tháng Năm này tham dự dâng Hoa, rước kiệu,
đọc kinh Mân Côi, hơn nữa, họ dâng lên Mẹ những hoa tin, cậy, mến, hy sinh, đau
khổ, bệnh nạn… chắc sẽ còn được Đức Mẹ ban muôn ơn trọng hơn nữa, vì Mẹ thích
những bông hoa Xanh của lòng cậy, hoa Đỏ của lòng mến, hoa Trắng của lòng trong
sạch, hoa Tím của hãm mình, hoa Vàng của niềm tin, hoa Hồng của kinh Kính Mừng.
Thánh
Anphongsô Ligori quả quyết rằng: “Nếu tôi thật lòng yêu mến Mẹ, thì tôi
chắc chắn được lên thiên đàng”.
Thánh
Bênado diễn tả văn vẻ hơn:
“Được
Mẹ dẫn dắt, bạn sẽ không ngã. Được Mẹ che chở, bạn sẽ không sợ. Được Mẹ hướng dẫn,
bạn sẽ an lòng. Được Mẹ ban ơn, bạn sẽ đạt đích mong chờ”.
(NS.TTDM, tháng 5-08, tr. 4)
Lm.
Đoàn Quang, CMC