Phần III: ĐỜI SỐNG MỚI TRONG ĐỨC KITÔ
Bài 30. TIN VÀO MỘT THIÊN CHÚA
“Ta là Chúa, Thiên Chúa của ngươi” – điều răn thứ nhất truyền lại cho chúng ta được bắt đầu bằng công thức giáo lý như thế. “Ngươi không được có thần nào khác trước mặt Ta” – đây là nguyên văn những lời trong cả hai văn bản Cựu ước (Xuất hành 20 và Đệ nhị luật 5). Hàm ẩn bên trong lệnh cấm này là lời mời gọi tích cực phải yêu mến một mình Thiên Chúa mà thôi, và yêu mến Ngài với hết sức lực của con người.
Điều răn thứ nhất là điều răn nền tảng, trong đó chứa đựng mọi điều răn khác (như trong một nguyên tử), tương tự như trong Kinh Tin Kính, lời tuyên xưng đầu tiên chứa đựng những hệ luận khác: “Tôi tin kính một Thiên Chúa” (GLHTCG, số 199), “vì bất cứ ai muốn đến gần Thiên Chúa thì phải tin rằng Ngài hiện hữu và Ngài thưởng công cho những kẻ kiếm tìm Ngài” (Dt 11,6). Tin vào Thiên Chúa là đòi hỏi đầu tiên cho một đời sống tốt lành về mặt đạo đức cũng như cho những tình cảm và suy tư đúng đắn. Dieu premier servir, Phục vụ Thiên Chúa trước hết, đó là châm ngôn của thánh nữ Jeanne d’Arc. Bằng châm ngôn đó, thánh nữ tóm tắt điều răn thứ nhất cách rõ ràng và cô đọng. Vì Thiên Chúa là Đấng duy nhất và trên hết, vì chúng ta mắc nợ Chúa về tất cả những gì mình đang có và đang là, cho nên thái độ thích hợp nhất đối với con người là tin vào Chúa. Tin vào Thiên Chúa có nghĩa là quy phục Thiên Chúa hoàn toàn, hết linh hồn, hết sức lực, hết trí khôn (số 143). “Ngươi phải thờ phượng Chúa là Thiên Chúa của ngươi, và chỉ thờ phượng một mình Người mà thôi” (Mt 4,10), Chúa Giêsu đã trả lời Satan như thế.
Không có thái độ nào thích hợp hơn thế đối với con người. Không có gì làm cho chúng ta được tự do hơn là thờ phượng Thiên Chúa. Bởi lẽ không ai xứng đáng để chúng ta hoàn toàn tín thác, không ai có thể là tảng đá và nền tảng không lay chuyển cho niềm hy vọng của ta. Chỉ một mình Thiên Chúa mới xứng đáng. Không có gì là nô lệ cả khi thờ phượng Thiên Chúa; đúng hơn, đó là tình yêu chan chứa dành cho Đấng đã yêu thương chúng ta trước (số 2083): “Ta là Chúa, Thiên Chúa của ngươi, Đấng đã đưa ngươi ra khỏi Ai Cập, miền đất nô lệ.” (Xh 20,2).
Càng suy niệm chân lý này và để cho chân lý ấy thấm vào tâm hồn, thì toàn bộ đời sống chúng ta càng có hướng đi, ý nghĩa, và sự vững chắc (số 222-227). Càng xác tín vào chân lý “Thiên Chúa hiện hữu” thì tình yêu chúng ta dành cho Chúa càng trở nên mạnh mẽ hơn, biến đổi toàn bộ cách suy nghĩ và hành động của chúng ta. Chính vì thế mọi công việc của một người đạo đức là sự nhìn nhận Thiên Chúa, còn mọi công việc của kẻ gian ác là sự xúc phạm đến sự thánh thiện của Thiên Chúa.
Tin, Cậy, Mến, là lời đáp thích hợp nhất đối với Đấng Thiên Chúa đã tự tỏ mình cho chúng ta (số 2086). Nếu trước hết chúng ta tìm kiếm điều duy nhất cần thiết là chính Thiên Chúa, thì chắc chắn cảm thức của chúng ta về điều thiện phải làm và cái ác phải tránh sẽ tăng tiến và trưởng thành. Khi đó chúng ta sẽ nhận ra rằng tuân giữ Mười Điều Răn chẳng là gì khác hơn yêu mến Thiên Chúa bằng con tim nồng nàn và gắn bó.
ĐHY Christoph Schönborn