Muốn quá trình điều trị đạt kết quả tốt, bạn cần phải sử dụng thuốc một cách cẩn thận, cả về liều lượng lẫn chế độ ăn uống liên quan.
Dưới đây là 9 loại thuốc và thực phẩm không nên được kết hợp với nhau.
1. Thuốc điều trị co thắt phế quản
Thuốc được kê đơn cho bệnh hen suyễn, viêm phế quản và các bệnh phổi khác.
Thuốc: theophylline, albuterol.
Nên hạn chế: đồ ăn thức uống có chứa caffeine.
Cả hai loại thuốc trên đều kích thích hệ thần kinh. Để tránh căng thẳng và lo lắng quá mức, bạn nên cắt giảm caffeine trong suốt thời gian điều trị. Không những thế, caffeine có thể làm tăng độc tính của theophylline. Thực phẩm giàu chất béo cũng có thể gây tăng sinh khả dụng của theophylline nên bạn hãy cắt bớt trong chế độ ăn.
2. Thuốc điều trị tăng huyết áp
Thuốc được kê đơn để điều trị và ngăn ngừa rối loạn tim, thận.
Thuốc: captopril, enalapril, ramipril.
Nên hạn chế: thực phẩm giàu kali.
Các loại thuốc thuộc nhóm này làm tăng nồng độ kali trong máu, khiến bạn bị rối loạn nhịp tim và khó thở. Đó là lý do tại sao bạn không nên ăn chuối, khoai tây, đậu nành, rau bina… trong thời gian điều trị.
3. Thuốc chống loạn nhịp tim
Thuốc được kê đơn để điều trị và phòng ngừa suy tim.
Thuốc: digoxin.
Nên hạn chế: cam thảo.
Axit glycyrrhizic trong cam thảo tương tác với digoxin có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí ngừng tim. Bạn lưu ý trong kẹo, bánh ngọt, bia cũng có chứa chất này. Chất xơ trong thực phẩm sẽ làm giảm hiệu quả của thuốc, vì thế bạn nên uống chúng trước hoặc sau bữa ăn 2 giờ. Các loại thảo mộc như senna hoặc St. John’s wort cũng làm giảm hoạt tính của digoxin.
4. Thuốc làm giảm mức cholesterol xấu
Thuốc được kê đơn cho bệnh béo phì, đái tháo đường và rối loạn tim mạch.
Thuốc: atorvastatin, fluvastatin, lovastatin, simvastatin, rosuvastatin, pravastatin.
Nên hạn chế: bưởi.
Bưởi làm tăng khả năng hấp thụ thuốc, từ đó dẫn đến tăng nguy cơ quá liều và các tác dụng phụ. Hiệu quả của một viên thuốc uống với nước bưởi tương đương với 20 viên uống với nước. Các loại trái cây họ cam quýt khác như bưởi chùm, chanh, bigarade cũng mang đến tác động tương tự.
5. Chất làm loãng máu
Thuốc được kê đơn để điều trị và ngăn ngừa cục máu đông.
Thuốc: warfarin.
Nên hạn chế: thực phẩm loãng máu và thực phẩm giàu vitamin K.
Trong khi dùng các loại thuốc trên, bạn nên hạn chế ăn nam việt quất, tỏi, gừng, ớt cayenne, quế, nghệ. Các loại thực phẩm này làm loãng máu, khi kết hợp với warfarin có thể gây chảy máu. Mặt khác, vitamin K làm giảm hiệu quả của thuốc. Vitamin K có nhiều trong rau bina, củ cải, bắp cải, bông cải xanh…
6. Hormone tuyến giáp
Thuốc được kê đơn cho chứng suy nhược – giảm chức năng tuyến giáp.
Thuốc: levothyroxine.
Nên hạn chế: đậu nành, hạt dẻ, chất xơ.
Những người dùng levothyroxine và các chất tương đương (euthyrox, Bagothyrox, L-thyroxine) nên hạn chế ăn đậu nành và thực phẩm làm từ đậu nành vì chúng làm hấp thụ thuốc kém. Hạt dẻ và các loại thực phẩm giàu chất xơ cũng có tác động tương tự.
7. Thuốc kháng sinh
Thuốc được kê đơn cho các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.
Thuốc: tetracycline (và các loại thuốc khác của dòng này), ciprofloxacin, penicillin.
Nên hạn chế: các sản phẩm từ sữa.
Các loại thuốc kháng khuẩn trên kết hợp với canxi trong sữa và các sản phẩm từ sữa sẽ tạo thành các hợp chất khó bài tiết. Điều này khiến giảm hiệu quả của thuốc.
8. Thuốc giảm đau
Thuốc được kê đơn cho chứng viêm, đau cơ và đau đầu.
Thuốc: ibuprofen.
Nên hạn chế: nước ngọt.
Ibuprofen (tên gọi khác: advil, genpril, proprinal) không tương thích với nước ngọt ngọt. Carbon dioxide và axit có trong đồ uống có ga làm tăng sự hấp thu của thuốc và nâng cao nồng độ trong máu. Nếu không kiểm soát được liều lượng, độc tính phát sinh sẽ gây nguy hiểm cho thận.
9. Thuốc chống trầm cảm
Thuốc được kê đơn cho chứng trầm cảm kéo dài.
Thuốc: tất cả các chất ức chế MAO (tranylcypromine, phenelzine, nialamide).
Nên hạn chế: thực phẩm giàu tyramine.
Thuốc chống trầm cảm chứa chất ức chế monoamine oxidase tương tác với tyramine có thể gây tăng huyết áp nghiêm trọng. Tyramine là một axit amin được hình thành trong quá trình lão hóa của thực phẩm giàu protein. Nó có nhiều trong pho mát lâu năm, thịt, cá khô, xúc xích khô, cá đóng hộp…