Từ Bệnh viện Gemelli nơi ngài nhập viện từ hơn một tháng nay, Đức Thánh Cha đã gửi đến các tín hữu bài giáo lý được dọn sẵn cho buổi Tiếp kiến chung sáng thứ Tư ngày 19/3/2025. Suy tư về cuộc gặp gỡ của Chúa Giêsu với ông Nicôđêmô, Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu dám thay đổi, đối diện với những nỗi sợ hãi, nhìn lên Đấng Chịu đóng đinh, Đấng đã đánh bại sự chết, gốc rễ của mọi nỗi sợ hãi của chúng ta. Hãy để cho mình được Chúa Giêsu gặp gỡ để dám thay đổi cuộc sống và được tái sinh.
Ga 3,1-3
Bài giáo lý tuần này bắt đầu một chủ đề mới – “Cuộc đời Chúa Giêsu. Những cuộc gặp gỡ” - trong loạt bài giáo lý “Chúa Kitô niềm hy vọng của chúng ta”. Đoạn Tin Mừng gợi ý cho bài giáo lý của Đức Thánh Cha trích từ Phúc Âm Thánh Gioan, thuật lại cuộc gặp gỡ của Chúa Giêsu với ông Nicôđêmô (Ga 3,1-3).
Trong nhóm Pharisêu, có một người tên là Nicôđêmô, một thủ lãnh của người Do Thái. Ông đến gặp Đức Giêsu ban đêm. Ông nói với Người: “Thưa Thầy, chúng tôi biết: Thầy là một vị tôn sư được Thiên Chúa sai đến. Quả vậy, chẳng ai làm được những dấu lạ Thầy làm, nếu Thiên Chúa không ở cùng người ấy.” Đức Giêsu trả lời: “Thật, tôi bảo thật ông: không ai có thể thấy Nước Thiên Chúa, nếu không được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên.”
Bài giáo lý của Đức Thánh Cha
Với bài giáo lý này, chúng ta bắt đầu chiêm niệm một số cuộc gặp gỡ được thuật lại trong Phúc Âm, để hiểu cách Chúa Giêsu mang lại hy vọng. Thật vậy, có những cuộc gặp gỡ soi sáng cuộc sống và mang lại hy vọng. Ví dụ, có thể có người giúp chúng ta nhìn nhận khó khăn hoặc vấn đề mà chúng ta đang gặp phải từ một góc nhìn khác; hoặc có thể có ai đó chỉ đơn giản nói với chúng ta một lời khiến chúng ta không cảm thấy đơn độc trong nỗi đau mà chúng ta đang trải qua. Đôi khi cũng có những cuộc gặp gỡ trong thinh lặng, không nói một lời nào, nhưng những khoảnh khắc đó giúp chúng ta quay lại đúng hướng.
Cuộc gặp gỡ đầu tiên mà tôi muốn suy tư là cuộc gặp gỡ giữa Chúa Giêsu và ông Nicôđêmô, được thuật lại trong chương 3 của Phúc Âm Thánh Gioan. Tôi bắt đầu với câu chuyện này vì ông Nicôđêmô, với câu chuyện của ông, cho thấy rằng ông có thể thoát khỏi bóng tối và tìm thấy lòng can đảm để theo Chúa Kitô.
Bóng đêm tâm hồn
Ông Nicôđêmô đến gặp Chúa Giêsu vào ban đêm: một thời điểm không bình thường cho những cuộc gặp gỡ. Trong ngôn ngữ của Thánh Gioan, các tham chiếu về mặt thời gian thường có giá trị tượng trưng: ở đây, đêm tối có lẽ là bóng đêm trong tâm hồn ông Nicôđêmô. Ông là người đang ở trong bóng tối của sự nghi ngờ, trong bóng tối mà chúng ta trải qua khi không còn hiểu những gì đang xảy ra trong cuộc sống của mình và không thấy rõ con đường để đi.
Nếu bạn đang ở trong bóng tối, rõ ràng là bạn sẽ tìm kiếm ánh sáng. Và Thánh Gioan, khi mở đầu Phúc Âm của ngài, đã viết như sau: “Ánh sáng thật đã đến thế gian và chiếu soi mọi người” (1,9). Do đó, ông Nicôđêmô tìm đến Chúa Giêsu vì ông cảm thấy Người có thể soi sáng bóng tối trong lòng ông.
Dám thay đổi
Tuy nhiên, Phúc Âm cho chúng ta biết rằng ông Nicôđêmô không thể hiểu ngay những gì Chúa Giêsu đang nói với ông. Và vì thế chúng ta thấy có nhiều hiểu lầm trong cuộc đối thoại này, và cũng có nhiều sự châm biếm mỉa mai, vốn là đặc điểm của thánh sử Gioan. Ông Nicôđêmô không hiểu những gì Chúa Giêsu với ông vì ông vẫn tiếp tục suy nghĩ theo lối luận lý và các phạm trù của mình. Ông là người có tính cách rõ ràng, có vị trí trong xã hội, là một trong những nhà lãnh đạo của người Do Thái. Nhưng có lẽ những điều đó không còn phù hợp với ông nữa. Ông Nicôđêmô cảm thấy có điều gì đó không còn thích hợp trong cuộc sống của mình nữa. Ông cảm thấy cần phải thay đổi, nhưng không biết bắt đầu từ đâu.
Được sinh lại bởi ơn trên
Đức Thánh Cha nói tiếp: Điều này cũng xảy ra với tất cả chúng ta vào một thời điểm nào đó trong cuộc sống. Nếu chúng ta không chấp nhận sự thay đổi, nếu chúng ta khép mình trong sự cứng nhắc, trong thói quen hoặc cách suy nghĩ của mình, chúng ta có nguy cơ sẽ chết. Sự sống nằm ở khả năng thay đổi để tìm ra cách yêu thương mới. Thực ra, Chúa Giêsu đã nói với ông Nicôđêmô về việc được sinh lại, điều này không chỉ có thể mà còn cần thiết vào những thời điểm nhất định trong hành trình của chúng ta. Thực ra, cách diễn đạt được sử dụng trong văn bản này vốn đã mang tính mơ hồ, bởi vì anōthen (ἄνωθεν) có thể được dịch là “từ trên” hoặc “một lần nữa”. Dần dần, ông Nicôđêmô sẽ hiểu rằng hai ý nghĩa này đi đôi với nhau: nếu chúng ta để Chúa Thánh Thần tạo ra trong chúng ta một cuộc sống mới, chúng ta sẽ được sinh ra một lần nữa. Chúng ta sẽ tìm lại được sự sống mà có lẽ đang dần lụi tàn trong chúng ta.
Tôi chọn bắt đầu với ông Nicôđêmô cũng vì ông là người đã chứng minh bằng chính cuộc sống của mình rằng sự thay đổi này là có thể. Ông Nicôđêmô sẽ làm được điều đó: cuối cùng ông sẽ là một trong số những người đến gặp quan Philatô để xin xác Chúa Giêsu (xem Ga 19,39)! Cuối cùng ông Nicôđêmô cũng được sinh ra, được tái sinh và không còn phải ở trong bóng đêm nữa.
Chúa Thánh Thần khích lệ chúng ta đối diện với sợ hãi để được giải thoát khỏi nó
Sự thay đổi đôi khi làm chúng ta sợ hãi. Một mặt chúng thu hút chúng ta, đôi khi chúng ta mong muốn chúng, nhưng mặt khác chúng ta lại thích ở trong sự thoải mái của mình. Đây là lý do tại sao Chúa Thánh Thần khuyến khích chúng ta đối mặt với những nỗi sợ hãi này. Chúa Giêsu nhắc nhở ông Nicôđêmô – một kinh sư ở Israel – rằng dân Israel cũng sợ hãi khi họ đi trong sa mạc. Và họ trở nên quá ám ảnh với những lo lắng của mình đến nỗi đến một lúc nào đó, những nỗi sợ hãi đó đã biến thành hình hài của những con rắn độc (x. Ds 21,4-9). Để được giải thoát, họ phải nhìn vào con rắn bằng đồng mà ông Môsê đã đặt trên một cây cột; nghĩa là họ phải ngước nhìn lên và đứng trước đồ vật tượng trưng cho nỗi sợ hãi của họ. Chỉ bằng cách đối mặt với những điều khiến chúng ta sợ hãi, chúng ta mới có thể bắt đầu được giải thoát.
Gặp gỡ Chúa Giêsu - gặp gỡ niềm hy vọng
Ông Nicôđêmô, giống như tất cả chúng ta, sẽ có thể nhìn lên Đấng Chịu đóng đinh, Đấng đã đánh bại sự chết, gốc rễ của mọi nỗi sợ hãi của chúng ta. Chúng ta cũng hãy hướng mắt lên Đấng mà họ đã đâm thâu, chúng ta cũng hãy để cho mình được Chúa Giêsu gặp gỡ. Nơi Người, chúng ta tìm thấy hy vọng để đối mặt với những thay đổi trong cuộc sống và được tái sinh.
Vatican News