D. GIAI ĐOẠN 1995-2010

     ĐỨC CHA PHÊRÔ TRẦN THANH CHUNG

1. Năm 1995-2003  

Vào ngày 13-4-1995, ĐỨC CHA  PHÊRÔ TRẦN THANH CHUNG, kế nhiệm Đức cha Alexis, với khẩu hiệu “DILEXIT ME” (NGÀI ĐÃ YÊU THƯƠNG TÔI) (Gl 2,20). Đức cha Phêrô tìm phương thế tiếp tục đào tạo linh mục tương lai trong các nơi thuận tiện với những môn học cần thiết cho công tác mục vụ sau này nhất là lòng đạo đức, tinh thần truyền giáo, thích hợp linh mục thừa sai, phục vụ cho những tín hữu vùng sâu vùng xa. Ngài đặt Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị làm BỀ TRÊN CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM (năm 1995) với mọi quyền hạn và trách nhiệm theo giáo luật. Cha G.B. Trần Quang Truyền, linh hướng cho chủng sinh (1995-2003) và ban giáo sư gồm một số cựu chủng sinh có văn bằng và nhiệt huyết. Việc học văn hoá của các chủng sinh có chất lượng, được đánh giá cao trong thi cử và học tập tại Đại Chủng viện.

2. Hướng đi: Đào tạo văn hoá và tinh thần đức tin cao

+ Các ứng sinh cần có một đức tin cương vững với tinh thần phó thác vào đường lối khôn ngoan và yêu thương của Chúa. Ngài thường huấn đức: Chúa viết thẳng trên những đường cong.

+ Phục vụ cho anh em người nghèo, nhất là anh em dân tộc.

+ Vấn đề văn hoá: chủng sinh phải qua hết cử nhân gồm 1 năm dự bị và 3 năm (hoặc 4 năm) đại học.

+ Các ứng sinh sống đời tập thể trong tinh thần cộng đoàn, đào sâu  giáo lý cũng như học La ngữ chuẩn bị cho giai đoạn lên Đại Chủng viện.

3. Khó khăn

Giai đoạn nào cũng có những khó khăn, nhưng đặc biệt trong giai đoạn này về: hộ khẩu và lý lịch. Theo truyền thống, Chủng viện Thừa sai Kontum quy nạp các ứng sinh từ các giáo phận khác tới phục vụ Giáo phận Kontum, một giáo phận truyền giáo. Nhưng theo quy chế nhà nước đòi hỏi, các ứng sinh từ các địa phận khác tới phải có hộ khẩu thường trú tại giáo phận, cần lý lịch rõ ràng và trong sáng. Đây là những rào chắn lắm lúc như không thể vượt qua. Năm 1998 đợt đầu vào Đại Chủng viện Huế: khó khăn vì hộ khẩu, lý lịch cá nhân, gia đình, cũng như 2 năm một lần vào đại chủng viện theo chu kỳ năm chẵn... Vì thế, một số chủng sinh đã bị kẹt  lại, 2, 3 năm hoặc 5, 7 năm mới được vào Đại Chủng viện. Tuy nhiên, chủng sinh những khoá đầu đã lớn tuổi, trưởng thành, học vấn căn bản, có tư cách và hướng đi vững chắc, nên đã được tiến chức linh mục tỷ lệ rất cao, phục vụ tốt trong thừa tác linh mục.

ĐỨC CHA MICAE HOÀNG ĐỨC OANH (2003-2010)

1. Ngày 28-8-2003, Cha Micae HOÀNG ĐỨC OANH, được tấn phong làm Giám mục Chính toà Kontum với khẩu hiệu “PATER NOSTER” (LẠY CHA CHÚNG CON) (Mt 6,9), kế nhiệm Đức cha Phêrô TRẦN THANH CHUNG nghỉ hưu. Thời cuộc thay đổi khá nhiều mặt, số lượng linh mục trong giáo phận ít, không đáp ứng nhu cầu mục vụ ngày càng cao: số lượng dân nhập cư ngày càng đông, địa bàn mục vụ cho tín hữu Kinh cũng như dân tộc ngày càng rộng.

Số anh em lương dân nhập cư vào địa bàn Tây Nguyên, trong đó tại Giáo phận Kontum, đột ngột lên cao theo những trục lộ, tạo nên thế mất quân bình nhiều mặt. Đây là những vấn đề  được Giám mục luôn suy nghĩ và tìm phương thức giải quyết. Với tinh thần của một “Hội Thừa sai Bản xứ” đã được định hình từ thời Đức cha Jannin, Giám mục tiên khởi của Giáo phận, Đức cha Micae mời gọi các linh mục, tu sĩ nam nữ từ các nơi đến làm vườn nho giáo phận. Với ý chí và tầm nhìn loan báo Tin Mừng, ngài đã phần nào trải rộng số linh mục và các hội dòng vào những nơi xung yếu khắp giáo phận. Lúc đầu gặp nhiều khó khăn về hộ khẩu, cơ sở, chưa quen phong thổ…, bị chèn ép bên ngoài; nhưng với tinh thần mục tử với linh đạo truyền giáo và chứng nhân, các linh mục, tu sĩ dần dần tạm ổn, dù nay vẫn còn gặp chông gai, nhiêu khê và thập giá.

2. Hướng đào tạo chủng sinh

Việc đào tạo chủng sinh cho giáo phận vẫn là con đừơng dài và đầy thử thách, gian khổ tiếp nối gian khổ.

+ Mối tương giao với thế giới mang tính cách đa diện, nhất là giao tiếp với thế giới bằng Anh ngữ ngày càng bao quát trong nhiều phạm vi: kinh tế, xã hội, văn hoá, tôn giáo... Mặt khác, việc đào tạo linh mục phục vụ người nghèo, hiện diện và làm mục vụ trong nếp văn hoá vùng Tây Nguyên với những đòi hỏi thích hợp với cuộc sống cụ thể của dân sinh. Vì vậy, việc đào tạo và chuẩn bị cho linh mục tương lai cũng cần đặt lại một số khía cạnh vừa lâu dài vừa thực tiễn: không nhất thiết phải theo đại học chuyên ngành Pháp ngữ, miễn sao thông thạo một sinh ngữ khả dĩ tiếp xúc, nghiên cứu sách vở… hoặc theo các chuyên ngành hữu ích, thích hợp để phục vụ thiết thực nhu cầu Tây Nguyên, cần thông thạo tiếng dân tộc, có tinh thần truyền giáo cao, thông hiểu lịch sử truyền giáo của các vị đi trước, hầu học kinh nghiệm quá khứ, gắn bó với giáo phận, trao luyện cuộc sống giản dị,  nghèo với người nghèo…            

+ Vấn đề đào tạo linh mục người bản địa: Nhờ những bài học đầy thuyết phục trong quá khứ, việc đào tạo linh mục người dân tộc cần kiên trì và theo cấp độ tiệm tiến thích hợp nhiều khía cạnh. Trường Yao Phu cũng có liên hệ mật thiết với chủng viện.

Thật thế, giai đoạn khởi đầu công cuộc truyền giáo, Đức Thánh Giám mục Cuénot Thể đã chuyển 40 chủng sinh lên vùng Tây Nguyên, và cho cất hai dãy nhà dài để đào tạo linh mục  tại Trung tâm Truyền giáo Rơhai (nay là khu vực nhà xứ Tân Hương), nhưng không đạt được kết quả như mong muốn. Có thể nói chương trình đào tạo này thất bại là do bệnh  tật và nhiều lý do khác. Năm 1904, hai dãy toà nhà này được chuyển về cơ sở xây dựng Trường Yao Phu Cuénot và xem đây như một nơi chẳng những đào tạo giáo lý viên người dân tộc mà còn nhằm đào tạo những con người ưu tú Kinh cũng như dân tộc để sau đó gởi đi đào tạo linh mục tại Chủng viện Làng Sông hay Đại Chủng viện Đại An, hoặc Pinăng.

+ Năm 2006, Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị đi du học. Đức cha Micae trao trách nhiệm cho Cha TÔMA NGUYỄN VĂN THƯỢNG, Chánh xứ Thánh Tâm và nay Chánh xứ Đức An, phụ trách chủng sinh Thừa sai Kontum.

3. Cơ sở đào tạo

Một mặt vẫn duy trì việc học tại Sài Gòn với những môn cần thiết, mặt khác, cơ sở đào tạo chủng sinh tại Giáo xứ Đức An, thành phố Pleiku, nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu đào tạo ứng sinh dân tộc và người kinh trước tình hình ngày càng giảm thiểu. Chương trình đào tạo này đang còn manh nha trong hướng đi và thực tiễn đòi hỏi nhiều công sức và lời cầu nguyện.

­4. Thực trạng số lượng chiêu sinh

Số lượng ứng sinh vào chủng viện thay đổi tuỳ hoàn cảnh xã hội trong địa bàn giáo phận. Đây là một thực trạng đáng lo. Cách chiêu sinh dễ dàng, số lượng tăng, không phải là một giải pháp tốt. Ơn gọi sa sút vì tình trạng mất quân bình trong xã hội ảnh hưởng đến lòng đạo của gia đình. Chính vì vậy, điều quan trọng chẳng những cần tài chính để huấn luyện linh mục tương lai, nhưng cấp bách và thiết yếu là canh tân đời sống đạo trong gia đình. Đây là công việc của toàn thể dân Thiên Chúa trong giáo phận. Ray rứt trước thực trạng này, Đức Giám mục tái lập “GIA ĐÌNH PHANXICÔ XAVIÊ VÀ THÀNH LẬP GIA ĐÌNH ƠN GỌI” tại các giáo xứ, không những theo truyền thống HỘI THÁNH PHANXICÔ, nhằm tài trợ cho công việc đào tạo linh mục, mà còn nhắm đến việc XÂY DỰNG GIA ĐÌNH THẬT SỰ LÀ VƯỜN ƯƠM ƠN GỌI. Mới khởi đầu, cần Ơn Chúa với ý thức của mọi tín hữu và được các cha trong giáo phận cổ vũ thật sự.

5. Những khó khăn

Khó khăn trong giai đoạn này tiếp nối những khó khăn từ giai đoạn vừa qua: khó khăn là hộ khẩu thường trú của các đại chủng sinh. Ngay cả khi thụ phong linh mục rồi, một số tân chức còn lấn cấn công tác mục vụ vì chính quyền địa phương không chấp nhận cho thường trú, nại ra nhiều lý do.  

BAN PHỤ TRÁCH CHỦNG SINH KONTUM (1992-1995)

Cha Giuse Đỗ Viết Đại: Phụ trách chung, huấn đức.

Cha Louis Gonzaga Nguyễn Hùng Vị: Phụ trách điều hành, dạy Pháp văn.

Cha Phaolô Đậu Văn Hồng: dạy Pháp văn (1993-1994).

Thầy Giuse Trần Văn Bảy: quản lý, dạy Pháp văn.

Thầy Phanxicô Xavie Lê Tiên: dạy Pháp văn.

Thầy Gioan Nguyễn Đức Trường: dạy Pháp văn.

Thầy Vinh Sơn Nguyễn Ngọc Quyền: dạy nhạc lý.

Anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh): dạy Pháp văn.

Anh Phêrô Nguyễn Anh Võ: dạy Pháp văn. 

Anh Đaminh Nguyễn Tiến Trung: dạy Pháp văn (1992-1996).

Từ năm 1995-2006: Cha Lui Gonzaga Nguyễn Hùng Vị: giám đốc, dạy Pháp văn và Latinh.

Cha GB. Trần Quang Truyền: linh hướng (1995-2003)

Cha Antôn Nguyễn Cao Siêu (SJ): linh hướng (2004-2005)                                      

Cha Giuse Bùi Đức Vượng: linh hướng (2006-2009)

Thầy Giuse Trần Văn Bảy: quản lý (1992-2001)

Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung: dạy Pháp văn, nhân bản, nhạc lý  và quản lý (2001-2008)

Anh Gioan Baotixita Nguyễn Xuân Hà: dạy Anh văn.

Anh Phaolô Nguyễn Quốc Bảo (Hạnh): dạy Anh văn.

Anh Phaolô Nguyễn Anh Võ: dạy Pháp văn.

Chị Têrêxa Bùi Thị Nguyệt: dạy Pháp văn.

* Mỗi năm có thuê thầy ôn toán cho lớp dự bị.

- Tuyển sinh 

   Cha Lui Gonzaga Nguyễn Quang Vinh (1992)

   Cha Phaolô Đậu Văn Hồng (1993)

   Cha Phanxicô Xavie Lê Tiên.

Từ năm 2006-2010 

Cha Tôma Nguyễn Văn Thượng: giám đốc.

Cha Đaminh Nguyễn Tiến Trung: quản lý, dạy Pháp văn, nhạc lý, nhân bản.

Cha Phanxicô Xavie Trần Anh Duy: phụ tá, dạy Pháp văn (2007-2008), Latinh (2008), quản lý (2008).

Cha Phêrô Lê Văn Thắng: phụ tá (2007-)

Thầy Gioan B. Nguyễn Minh Đức, phụ tá (2009-2010)

Thầy Phêrô Lê Văn Hùng: phụ tá (2009-2010)

Thầy Bảy đi Pháp chuyển Cha Trung quản lý (2001-2008)

Thầy Lui Nguyễn Quang Hoa: phụ tá (2010-)

IV. THỐNG KÊ - PHỤ CHƯƠNG

BẢNG IV. SỐ TIỂU CHỦNG SINH (từ 1955-1975)

 

BẢNG V. ĐẠI CHỦNG SINH THEO HỌC CÁC TRƯỜNG

              (Tổng số từng năm, từ 1962-1975) 

 

Bảng kê trên dựa vào một số tài liệu đã trích hoặc theo lịch Công giáo Kontum. Qua đó chúng ta thấy số tiểu chủng sinh cũng như đại chủng sinh biến đổi theo thời cuộc.

BẢNG VI. LINH MỤC - XUẤT THÂN TỪ CHỦNG VIỆN THỪA SAI

TRONG NƯỚC (43 vị)

(Từ 1975 đến 2009)

 

BẢNG VII. DANH SÁCH LINH MỤC Ở HẢI NGOẠI

                  XUẤT THÂN TỪ CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM (19 vị)

 
BẢNG VIII. BẢNG BÁO CÁO TRÌNH LÊN TOÀ THÁNH

                   SỐ LIỆU CHỦNG SINH NHỮNG NĂM QUA^[1] 

 

BẢNG IX.  BẢNG TỔNG KẾT CÁC KHOÁ CVK (1992-2010)

                 (Lưu học tại Sài Gòn)^[2]:

                   (không tính các ứng sinh không qua tuyển sinh từ các nơi khác đến)

 

BẢNG X. CÁC CHỦNG SINH KONTUM^[3] VÀO ĐẠI CHỦNG VIỆN HUẾ

 

+ TỔNG CỘNG: 70 chủng sinh

- ĐÃ RA TRƯỜNG: 27 chủng sinh

- ĐANG HỌC: 43 chủng sinh

BẢNG  XI. CHỦNG SINH KHÔNG QUA TIỂU CHỦNG VIỆN KONTUM (51 Chủng sinh)

I/ HỌC TẠI ĐẠI CHỦNG VIỆN HUẾ: (1 linh mục và 13 Chủng sinh)

II/ ĐCV SAO BIỂN NHA TRANG: 3 thầy phó tế + 1 giúp xứ

III/ ĐANG TÌM HIỂU - GIÚP XỨ: 3 ứng sinh

      (3 đã học xong ĐCV Huế và 30 ứng sinh giúp xứ)

BẢNG XII  ^[4] DANH SÁCH CÁC CHỦNG SINH KONTUM

                      ĐÃ HỌC XONG ĐẠI CHỦNG VIỆN HUẾ

                      (tính từ năm 1992 của CTK)

 

 

 

 

BẢNG XIII:  CÁC THẦY PHÓ TẾ TẠI GIÁO PHẬN (11 phó tế)

 

BẢNG XIV

DANH SÁCH ĐẠI CHỦNG SINH KONTUM

ĐANG HỌC TẠI ĐẠI CHỦNG VIỆN HUẾ NĂM HỌC 2010-2011

THẦN HỌC 3

THẦN HỌC 1

 

 TRIẾT HỌC 3

 

TRIẾT HỌC 2

 

TRIẾT HỌC 1

 

Đã 75 năm tính từ năm thiết lập Chủng viện Thừa sai Kontum (1935-2010), số linh mục xuất thân từ mái ấm Chủng viện Thừa sai tương đối ít và phân tán nhiều nơi. Theo thống kê, số linh mục người dân tộc lại là con số rất nhỏ hơn nữa, tuy nhiều cố gắng của các Đức Giám mục cũng như các linh mục trực tiếp đảm trách việc đào tạo chủng sinh trong những giai đoạn đã qua. Đây là điểm nhức nhối làm cho các Giám mục luôn phải lo lắng. Nhưng đâu là đường hướng và giải pháp cho công việc huấn luyện con em người dân tộc để họ trở thành những linh mục đạo đức, hội đủ điều kiện về học thức, phẩm chất của người chứng nhân trong thiên chức linh mục cho đồng bào mình? Tuy nhiên, cũng như trong bất cứ công trình của Thiên Chúa, một huyền nhiệm tình thương của Ngài cao thẩm mà con người khó lòng thấu suốt.

Qua các chứng từ của những con người xuất thân từ Chủng viện Thừa Sai Kontum - là linh mục hay sống ơn huệ giáo dân - tất cả đều ý thức vai trò ơn gọi mà mỗi người lãnh nhận qua Bí tích Rửa Tội, đã thật sự cố gắng trở nên chứng nhân và phục vụ Nước Chúa.

Chủng viện Thừa sai Kontum đã đóng góp rất nhiều cho các địa phận có những con người đã hấp thụ được nền giáo dục, tinh thần truyền giáo dưới mái ấm Chủng viện Thừa sai Kontum. Anh em cựu chủng sinh Kontum đã và đang là những con người đóng góp tích cực và đầy sáng tạo với tinh thần cao, tham gia mục vụ giáo xứ: Giáo lý viên, hoặc trong ban chức việc. Họ tham gia công tác từ thiện như giúp đỡ những nạn nhân do thiên tai lũ lụt. Ngoài ra, họ còn quan tâm mặt y tế, gây quỹ xây dựng trạm xá Cố Cao. Mặt khác, các cựu chủng sinh tổ chức KMF, để xin cầu nguyện và gây quỹ truyền giáo, nhất là sống tinh thần loan báo Tin Mừng.

Cách sống và tinh thần dấn thân phục vụ tại giáo phận truyền giáo Kontum của các anh em linh mục xuất thân từ Chủng viện Thừa sai vẫn mang được một âm hưởng, đã trở nên dấu chứng đặc biệt, đó là con người bình dị, đến với muôn dân trong tâm tình yêu thương và phục vụ, nhất là cho anh em nghèo khốn, hướng về anh em dân tộc bằng hy sinh và lời cầu nguyện hằng ngày.

Chúng tôi vừa tóm tắt những hoàn cảnh thúc bách các vị bề trên vùng Truyền giáo Kontum thiết lập một Hội Thừa sai Việt Nam mà khởi đầu là xây dựng và đào tạo chủng sinh dưới mái Chủng viện Thừa sai Kontum. Biết bao hy sinh vật lực công sức để xây dựng công trình kiến trúc thời danh là Chủng viện Thừa sai và mãi mãi ghi nhớ những con người đóng góp vào đề án và thi công đầy sáng tạo công trình chung này. Điều quan trọng còn vượt lên trên cơ sở vật chất, đó chính là xây dựng những con người linh mục để họ ra đi loan báo Tin Mừng cho các anh em dân tộc. Số lượng linh mục như chúng tôi tạm ghi nhận qua BẢNG KÊ  III, VI cũng như danh sách các linh mục ở Hải Ngoại tuy không nhiều - trung bình mỗi năm chủng viện đào tạo được 1 linh mục - nhưng thực tế họ đã trở nên những người thợ gặt cần cù trong mọi vườn nho của Chúa. Phải chẳng đó là mục đích của Chủng viện Thừa sai Kontum:

“EUNTES ERGO DOCETE OMNES GENTES” (Vậy các con hãy ra đi giảng dạy muôn dân) (Mt 28,19­)

Với niềm xác tín ấy, chúng ta xin tri ân và cất hát  bài ca Tạ Ơn Thiên Chúa đã thương ban cho Giáo phận biết bao HỒNG ÂN trong suốt 75 năm HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHỦNG VIỆN THỪA SAI KONTUM vậy.

[1] Xin xem Bảng báo cáo hằng năm trình Toà Thánh (năm 2010), lưu tại Toà Giám mục Kontum.

[2] Dựa vào tài liệu của Cha Tôma Nguyễn Văn Thượng, Giám đốc Chủng viện Kontum, cung cấp.

[3] Như trên.                                 

[4] BẢNG XII - XIV: Do thầy Phó tế Lui Nguyễn Quang Hoa cung cấp, làm tại Đức An, ngày 19-9-2010.

 

Kontum 2010

Ghi lại phản hồi, xin nhấn vào »  Nhập ý kiến của bạn: