Hồng y Hummes: “Giáo Hội yêu mến các linh mục”

(Zenit trao đổi với Đức Hồng y phụ trách Bộ Giáo sĩ về Năm Linh Mục)

Zenit: Thưa Đức Hồng y, xin ĐHY cho biết mục tiêu chính của Năm thánh Linh mục là gì?

Hồng y Hummes: Trước tiên là hoàn cảnh: Đây là một năm thánh mừng kỷ niệm 150 năm thánh Gioan Maria Vianney, quen gọi là cha xứ họ Ars, qua đời. Đó là cơ hội, nhưng lý do chính đó là Đức Thánh Cha muốn dành cho các linh mục một tầm quan trọng đặc biệt và bày tỏ cho thấy người yêu mến các linh mục như thế nào, người muốn giúp các linh mục sống ơn gọi và sứ vụ của các ngài với niềm vui và lòng sốt sáng như thế nào.

Đức Thánh Cha đưa ra sáng kiến này vào lúc mà một nền văn hóa mới đang phát triển mạnh mẽ. Ngày nay, một nền văn hóa hậu hiện đại, đô thị, đa nguyên, thế tục hóa, theo chủ nghĩa tương đối, phi giáo hội đang chiếm ưu thế và các linh mục phải sống ơn gọi và sứ vụ của các ngài trong nền văn hóa đó. Vấn đề là phải hiểu làm linh mục trong thời đại mới này là như thế nào, không phải để lên án mà là để cứu độ thế giới, như Chúa Giêsu, Đấng đã đến không phải để lên án mà là để cứu độ thế giới.

Linh mục phải thực hiện điều đó với tấm lòng của mình, cởi mở, không biến xã hội thành ma quỷ. Linh mục phải hòa mình vào xã hội với niềm vui của kẻ được sai đi mong muốn đem Chúa Giêsu Kitô đến với con người của xã hội này. Cần phải có cơ hội như thế này để mọi người cầu nguyện với, và cầu nguyện cho các linh mục, để quy tụ các linh mục để cầu nguyện. Cần phải làm điều này một cách tốt nhất có thể trong xã hội hiện tại và hơn nữa, tùy tình hình, đưa ra các sáng kiến để các linh mục sống ơn gọi và sứ vụ của các ngài với những điều kiện tốt nhất.

Đây là một năm tích cực và đầy hứa hẹn. Trước hết, không phải là vấn đề uốn nắn các linh mục. Có những vấn đề luôn luôn cần phải được uốn nắn và Giáo hội không thể nhắm mắt làm ngơ, nhưng chúng ta biết rằng đa số rất lớn các linh mục vẫn giữ được phẩm cách và gắn bó với thừa tác vụ và ơn gọi của mình. Các ngài hiến dâng cuộc đời các ngài cho ơn gọi các ngài đã sẵn lòng tiếp nhận.

Tiếc thay, chúng ta cũng đã được biết là trong những năm gần đây có nhiều vấn đề nổi cộm, liên quan đến nạn quan hệ tình dục với trẻ con và các tệ nạn tình dục trầm trọng khác. Nhưng có lẽ chỉ có khoảng 4% linh mục mắc phải các tệ nạn này. Giáo hội muốn nói với số 96% các linh mục khác là Giáo hội tự hào về các ngài, rằng các ngài là người của Chúa và Giáo hội muốn giúp đỡ các ngài và nhìn nhận tất cả những gì các ngài làm như một chứng từ của cuộc đời.

Đây cũng là lúc thích hợp để đẩy mạnh và đào sâu vấn đề làm linh mục như thế nào trong cái thế giới đang thay đổi này và được Thiên Chúa đặt trước chúng ta để cứu độ.

Zenit: Tại sao Đức Giáo hoàng lại đặt thánh Gioan Maria Vianney làm gương mẫu cho các linh mục?

Hồng y Hummes: Bởi vì từ lâu lắm rồi, thánh nhân đã là quan thày của các linh mục coi xứ. Ngài thuộc thế giới các linh mục. Chúng tôi cũng muốn khuyến khích các dân tộc và các Hội đồng Giám mục hay Giáo hội địa phương chọn một số linh mục gương mẫu của địa phương và giới thiệu các ngài với thế giới và cho người trẻ: những con người và linh mục vốn là những gương mẫu đích thực, những con người có thể gợi lên và thức tỉnh một xác tín về giá trị lớn lao và tầm quan trọng của thừa tác vụ linh mục.

Zenit: Đối với ngài, với tư cách một linh mục, khía cạnh đẹp nhất của ơn gọi của ngài là gì?

Hồng y Hummes: Câu hỏi này khiến tôi nghĩ đến một câu chuyện về thánh Phanxicô Assidi. Một lần nọ, ngài nói: “Nếu trên đường đi tôi gặp một linh mục và một thiên thần, tôi sẽ chào linh mục trước rồi mới chào thiên thần. Tại sao vậy? Bởi vì linh mục là người ban cho chúng ta Đức Kitô trong Thánh Thể”. Đó là điều căn bản và tuyệt vời nhất: linh mục có được ân huệ và ân sủng của Thiên Chúa để làm thừa tác viên của mầu nhiệm Thánh Thể vĩ đại này.

Chức tư tế là do Chúa Giêsu Kitô thiết lập trong bữa Tiệc ly. Khi Ngài nói “Hãy làm điều này để nhớ đến Thày”, Ngài ban cho tông đồ mệnh lệnh và đồng thời quyền năng để thực hiện mệnh lệnh này, làm chính điều Chúa Giêsu đã làm tại bữa Tiệc ly. Và đến lượt mình, các tông đồ đã truyền thừa tác vụ và quyền năng này của Thiên Chúa cho các giám mục và linh mục.  

Đây là điều quan trọng nhất và là tâm điểm. Thánh Thể là tâm điểm của Giáo hội. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II nói rằng Giáo hội sống bằng Thánh Thể. Linh mục là thừa tác viên của bí tích lớn lao này, vốn là cuộc kỷ niệm cái chết của Chúa Giêsu.

Chúng ta cũng còn có bí tích Hòa giải. Chúa Giêsu nói: “Anh em tha tội cho ai, thì tội họ được tha; anh em cầm giữ tội ai, thì tội họ bị cầm giữ” (Gioan 20, 23). Ngài đến để hòa giải thế giới với Thiên Chúa và con người với con người. Ngài ban Thánh Thần cho các tông đồ và hà hơi trên các ông.

Ngài ban cho các tông đồ nhân danh Thiên Chúa và nhân danh Ngài điều Ngài đã thu nhận được bằng máu và sự sống của Ngài trên thập giá, biến đổi bạo lực thành một cử chỉ của lòng yêu thương để thứ tha tội lỗi. Và Ngài nói với các tông đồ rằng các ngài sẽ là những thừa tác viên của sự tha thứ. Đây là điều căn bản đối với mọi người. Mọi người đều mong muốn tội lỗi của mình được tha thứ, được sống trong thuận hòa với Thiên Chúa và với người khác. Thừa tác vụ hòa giải này thật quan trọng trong đời sống của linh mục.

Có nhiều hoạt động khác, chẳng hạn rao giảng Tin Mừng, công bố chính Chúa Giêsu Kitô, đã chết và đã sống lại, và công bố Vương quốc của Ngài. Thế giới có quyền được biết và học hỏi về Chúa Giêsu Kitô và mọi ý nghĩa của Vương quốc của Ngài. Đó cũng là một thừa tác vụ đặc biệt của linh mục, vốn chia sẻ thừa tác vụ này với giám mục và hàng giáo dân là công bố Lời và dẫn đưa người ta tới gặp gỡ đích thân và sâu đậm với Chúa Giêsu Kitô.

Zenit: Theo Đức Hồng y, những khó khăn lớn nhất và những thách thức mới người trẻ muốn làm linh mục ngày nay phải đối diện là gì?

Hồng y Hummes: Tôi muốn nhắc lại rằng chúng ta không được biến thành ma quỷ nền văn hóa hiện nay vốn đang phát triển mỗi ngày mỗi rộng rãi và đang trở thành một nền văn hóa chiếm ưu thế trên toàn thế giới, mặc dù các nền văn hóa khác vẫn có đó.

Nền văn hóa mới này không còn muốn mang tính cách Kitô giáo hay tôn giáo, mà muốn mang tính cách thế tục, loại bỏ và muốn loại bỏ mọi quy chiếu tôn giáo. Các thanh thiếu niên đang ở trong một hoàn cảnh khác với hoàn cảnh chúng ta đã sống. Chúng ta vốn là những kẻ đã sinh ra trong một nền văn hóa rất tôn giáo, một nền tôn giáo được nhìn nhận là Kitô giáo và Công giáo. Nay thì không còn như vậy nữa.

Tôi nghĩ rằng đối với thanh thiếu niên, việc can đảm chấp nhận một lời mời gọi từ Thiên Chúa nảy sinh trong nội tâm của họ thực sự là có khó khăn hơn. Ngày nay, việc đáp lại [lời gọi] này quả có phức tạp hơn, bởi vì xã hội không còn đánh giá cao chức linh mục. Hồi trước, xã hội đánh giá cao chức linh mục. Tuy nhiên, một công việc của lòng tin và việc loan báo Tin Mừng vẫn luôn có thể, bởi vì Thiên Chúa luôn ban mọi ơn sủng khi Ngài kêu gọi để thực hiện.

Các giáo xứ phải tạo cơ hội cho thanh thiếu niên bày tỏ điều họ đang ôm ấp trong tim, nói về tiếng gọi này, bởi vì nếu họ không có cơ hội để nói với ai đó họ có thể tin tưởng được, tiếng gọi ấy sẽ biến mất dần dần. Ở đây, thừa tác vụ về ơn gọi có vai trò của mình và quả là cần thiết đối với chúng ta biết bao.

Một giáo xứ được tổ chức tốt có khả năng đứng ra gặp gỡ thanh thiếu niên và cho họ cơ hội để trình bày về ơn gọi họ cảm nhận được. Việc cầu nguyện cho các ơn gọi hiện nay quả là quan trọng hơn trong quá khứ.

Một lý do khác dẫn đến tình trạng ít có các ứng viên hơn, đó là bởi vì gia đình hiện nay không đông con bằng trước. Gia đình có ít hoặc không con cái. Tình trạng này gây khó khăn hơn. Con số các linh mục ở một số nước xuống quá thấp. Chúng tôi đặc biệt quan tâm tới tình hình này.

Zenit: Việc đào tạo ở chủng viện phải quan tâm tới các chiều kích con người, tâm linh, trí thức và phụng vụ, Đức Hồng y nghĩ sao? Theo ĐHY, yếu tố nào không thể thiếu?

Hồng y Hummes: Giáo hội nói đến bốn chiều kích phải được xây dựng nơi các ứng viên.

Trước hết, chiều kích nhân bản, tình cảm – toàn bộ vấn đề về con người – bản tính, phẩm cách và một sự trưởng thành bình thường về tình cảm. Điều này quan trọng bởi vì nó là căn bản.

Kế đó là chiều kích tâm linh. Ngày nay, chúng ta đang đứng trước một nền văn hóa không còn là Kitô giáo hay tôn giáo. Do đó, phát triển tốt chiều kích tâm linh của ứng viên càng cần thiết hơn nữa.

Tiếp theo là chiều kích trí thức. Cần phải học triết học và thần học để các linh mục ngày nay có thể nói và công bố Đức Giêsu Kitô và tín thư của Ngài tới mức bộc lộ được tất cả sự phong phú của cuộc đối thoại giữa lòng tin và lý trí con người. Thiên Chúa là Lời của mọi sự và Chúa Giêsu Kitô là sự giải thích Lời của Ngài.

Cuối cùng, dĩ nhiên, là chiều kích tông đồ, nghĩa là các ứng viên phải được chuẩn bị để trở thành mục tử trong thế giới hôm nay. Trong lĩnh vực mục vụ này ngày nay, căn tính thừa sai là điều rất quan trọng. Linh mục phải có không chỉ một sự chuẩn bị mà cả một động cơ thúc đẩy để không chỉ giới hạn mình vào việc tiếp nhận và giúp đỡ người tới với mình, mà còn phải đi tìm những người không tới với Giáo hội, nhất là những người đã chịu phép thánh tẩy nhưng xa cách, bởi vì không được Tin mừng hóa một cách đầy đủ, và những kẻ có quyền được Tin mừng hóa, bởi vì chúng ta đã hứa là đem Đức Kitô đến và dạy dỗ họ trong đức tin.

Điều này, nhiều lần đã không được thực hiện hay thực hiện quá ít. Linh mục phải lên đường thi hành sứ vụ và chuẩn bị cho cộng đoàn của mình để đi công bố Đức Giêsu Kitô cho dân chúng, ít là những người sống trong địa bàn giáo xứ của mình, và cả ở ngoài nữa.

Ngày nay, chiều kích thừa sai này rất quan trọng. Môn đệ trở thành thừa sai qua việc nhiệt thành và vui sướng gắn bó với Đức Kitô, có khả năng để cho Chúa Kitô chiếm trọn đời mình một cách vô điều kiện. Chúng ta phải nên giống như người môn đệ: sốt sáng, có tinh thần thừa sai và lòng vui sướng. Đó là chìa khóa, là bí quyết.

Zenit: Các hoạt động đặc biệt được trù tính cho các người trẻ và bản thân các linh mục trong năm này là gì?

Hồng y Hummes: Sẽ có những hoạt động ở cấp Giáo hội toàn cầu, nhưng Năm Linh mục cũng phải được cử hành ở cấp địa phương. Nghĩa là, tại các giáo hội địa phương, tại các giáo phận và giáo xứ, bởi vì linh mục là thừa tác viên của dân chúng, và phải bao gồm các cộng đoàn.

Các giáo phận phải thúc đẩy các hoạt động đi vào chiều sâu và các việc cử hành để linh mục hiểu được là Giáo hội yêu mến các ngài, tôn trọng, ngưỡng mộ các ngài và cảm thấy tự hào về các ngài.

Đức Thánh Cha sẽ khai mạc năm các linh mục vào ngày 19-06, ngày lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu, bởi vì đây là Ngày Thế giới cầu nguyện cho sự thánh hóa các linh mục. Sẽ có hát Kinh Chiều trọng thể tại Vương cung thánh đường Vatican, sẽ có sự hiện diện của thánh tích Cha xứ họ Ars. Trái tim của ngài sẽ hiện diện tại Vương cung thánh đường như một dấu chỉ về tầm quan trọng Đức Thánh Cha muốn dành cho các linh mục. Chúng tôi hy vọng rằng nhiều linh mục sẽ có mặt.

Năm Linh mục sẽ kết thúc một năm sau. Còn phải định rõ ngày, giờ dành cho một cuộc gặp gỡ lớn của Đức Thánh Cha với các linh mục. Tất cả các giáo phận đều được mời tới tham dự. Sẽ có nhiều hoạt động khác nữa. Chúng tôi cũng đang nghĩ tới việc tổ chức một hội thảo thần học quốc tế trong nhiều ngày trước khi kết thúc. Cũng sẽ có các việc đạo đức. Chúng tôi cũng hy vọng lôi kéo các Đại học Công giáo chẳng hạn vào việc đào sâu ý nghĩa của chức tư tế, và tất cả các chủ đề thấy là quan trọng đối với linh mục.

Zenit: Đức Hồng y có thể nói về những thách thức mà một linh mục phải đối mặt trong cái xã hội vốn có tính cách chống tôn giáo này? ĐHY nghĩ làm sao một linh mục có thể trung tín với ơn gọi của mình?

Hồng y Hummes: Trước hết, Giáo hội, qua các chủng viện và các nhà đào tạo của mình phải có một sự chọn lựa gắt gao các ứng viên. Sau đó cần phải có một nền đào tạo tốt, căn bản trong các chiều kích nhân bản, trí thức, tâm linh, mục vụ và thừa sai. Điều căn bản là phải nhớ rằng linh mục là một đồ đệ của Chúa Giêsu Kitô và chắc chắn được rằng linh mục có sự gặp gỡ sâu đậm, cá nhân và cộng đoàn, với Chúa Giêsu Kitô, Đấng linh mục muốn trung tín. Mỗi Thánh lễ có thể là một khoảnh khắc đặc biệt cho sự gặp gỡ này. Còn có việc đọc Lời Chúa nữa.

Như Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nói, có nhiều cơ hội thuận lợi để làm chứng cho sự gặp gỡ này với Chúa Giêsu Kitô. Là một thừa sai có khả năng hâm nóng lòng hăng say linh mục, cảm nhận được niềm vui sướng và xác tín về sứ vụ của mình và xác tín rằng sứ vụ này có một ý nghĩa căn bản đối với Giáo hội và thế giới, đó là điều căn bản.

Tôi luôn nói rằng linh mục không chỉ quan trọng về khía cạnh tôn giáo bên trong Giáo hội. Linh mục cũng có một trách nhiệm hết sức lớn lao trong xã hội, bởi vì linh mục cổ vũ cho những giá trị nhân bản lớn, thực sự gắn với người nghèo bằng tình liên đới, bằng mối quan tâm tới nhân quyền. Chúng tôi tin rằng chúng ta phải giúp các linh mục để các ngài sống ơn gọi này với niềm vui, với sự trong sáng và với cả tấm lòng, để các ngài được hạnh phúc, bởi có thể hạnh phúc trong hy sinh và trong vất vả.

Hạnh phúc không mâu thuẫn với đau khổ. Chúa Giêsu trên thập giá không phải là không hạnh phúc. Ngài đau đớn khủng khiếp, nhưng Ngài hạnh phúc, bởi vì Ngài biết rằng Ngài đang đau đớn vì tình yêu thương và rằng điều này có một ý nghĩa căn bản đối với việc cứu độ thế giới. Đó là một cử chỉ của lòng trung tín với Cha Ngài.

Zenit: Theo Đức Hồng y có vị thánh nào khác có thể là gương mẫu cho các linh mục ngày nay?

Hồng y Hummes: Chắc chắn, gương mẫu lớn vẫn luôn là Chúa Giêsu Kitô, Mục tử nhân lành. Còn các tông đồ, trên hết là thánh Phaolô. Chúng ta đã cử hành Năm thánh Phaolô. Chắc chắn ngài là dung mạo thực sự gây ấn tượng và có thể luôn luôn là một cảm hứng lớn đối với các linh mục, nhất là trong một xã hội vốn không còn là Kitô giáo. Ngài đã vượt quá ranh giới Israel để trở thành một tông đồ của dân ngoại, của lương dân. Trong một thế giới tự xem mình như xa lạ với mọi biểu hiện tôn giáo, gương của ngài quả là căn bản. Thánh Phaolô rất ý thức điều này: Chúa Giêsu đến để cứu độ, chứ không phải để kết án. Đây cũng chính là ý thức chúng ta phải có khi đối diện với thế giới ngày nay.

(Carmen Elena Villa thực hiện)

NN. chuyển dịch