đặc trách liên lạc giữa Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô và Giáo hội Công giáo 1/2
Ngày 21 tháng 6 này, ĐTC Phanxicô sẽ viếng thăm Hội
đồng
Đại kết các Giáo hội Kitô có trụ sở tại Genève, Thuỵ Sĩ. Đây là tổ chức
quy tụ 348 Giáo hội Kitô gồm Cính thống, Anh giáo và Tin Lành cũng như
một số các Giáo hội Pentecostal và các Giáo hội Phi châu độc lập.
Sau
đây chúng tôi xin gửi tới quý vị nội dung phần đầu bài phỏng vấn Mục sư
Martin Robra về biến cố này, do Linh mục Antonio Spadaro Dòng Tên thực
hiện. Mục sư Robra đặc trách các liên lạc giữa Hội đồng Đại kết các Giáo
hội Kitô và Giáo hội Công giáo. Bài phỏng vấn cũng được đăng trên trang
mạng của Hội đồng bằng ba thứ tiếng Anh, Đức và Ý.
Mục sư Robra
ghi nhận tầm quan trọng đặc biệt ĐTC Phanxicô dành cho Hội đồng Đại kết
các Giáo hội Kitô. Chuyến viếng thăm của ngài rất khác biệt các chuyến
viếng thăm Genève của các vị tiền nhiệm là Đức Phaolô VI và Đức Gioan
Phaolô II. Hai vị tiền nhiệm đã viếng thăm Thuỵ Sĩ và tổ chức Liên Hiệp
Quốc trong tư cách là quốc trưởng của quốc gia thành phố Vatican. Trong
khi Đức Phanxicô viếng thăm Genève, trước hết như là thủ lãnh Giáo Hội
công giáo, Giám mục Roma và là người kế vị Thánh Phêrô. Mục sư cũng cho
biết hiện nay có sự cộng tác rất tốt đẹp giữa Hội đồng Đại kết và các cơ
quan trung ương Toà Thánh, và một nhóm của Hội đồng đã nghiên cứu học
hỏi các Tông huấn “Evangelii Gaudium” và “Amoris Laetitia” cũng như
Thông điệp “Laudato si” của ĐTC Phanxicô, bởi vì chúng là các tài liệu
đâm rễ sâu nơi giáo lý của Giáo Hội công giáo và rất đồng thanh với
công việc hiệp nhất của Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô. Vì thế các
tài liệu này cũng đã trở thành các điểm tham chiếu thường xuyên của Hội
đồng.
Hỏi: Thưa mục sư Martin Robra, Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô là gì? Xin mục sư cho biết lịch sử ban đầu và ý nghĩa của nó?Đáp:
Năm 1921, Đức Thượng phụ Đại kết Costantinopoli đã viết một bức thư cho
các Giáo hội Kitô khác và đề nghị thành lập một tổ chức phục vụ các
Giáo Hội, một liên minh hay hiệp thông các Giáo Hội trong việc nâng đỡ
nhau và tạo thuận tiện cho chứng tá chung trước thế giới. Nó sẽ là một
dụng cụ thăng tiến sự hiệp nhất giữa các tín hữu Kitô. Tuy nhiên, Hội
đồng Đại kết các Giáo hội Kitô không được coi như một tổ chức tập trung
với trụ sở tại Genève hay như một cố gắng tạo dựng một “Giáo Hội quốc
tế”. Hội đồng Đại kết các Giáo Hội là một cộng đoàn huynh đệ của 348
Giáo Hội, đa số đến từ các truyền thống Chính thống, Anh giáo và Tin
Lành và cũng bao gồm một số các Giáo hội Pentecostal và các Giáo hội Phi
châu độc lập nữa. Đối với các Giáo Hội thành viên, Hội đồng Đại kết có
nghĩa là cùng nhau bước đi với sự tin tưởng nơi nhau. Trong phần mở đầu
của Hiến chương có khẳng định rằng nó là một “cộng đoàn huynh đệ của các
Giáo Hội tuyên xưng Chúa Giêsu Kitô là Thiên Chúa và là Đấng Cứu Độ
theo Thánh Kinh, và nỗ lực cùng nhau đáp trả lại ơn gọi chung cho vinh
quang của một Thiên Chúa duy nhất là Cha, Con và Thánh Thần”. Trụ sở tại
Genève chỉ có Văn phòng Thư ký phục vụ cộng đoàn các Giáo Hội thành
viên và các thành phần đại kết. Ngày mồng 2 tháng 3 năm nay, nhân cuộc
họp báo chung tại Vatican, Mục sư Olav Fykse Tveit, Tổng Thư ký Hội đồng
Đại kết các Giáo hội Kitô, đã tuyên bố như sau: “Tin Đức Giáo hoàng đến
thăm Hội đồng Đại kết và thành phố Genève là một dấu chỉ các Giáo hội
Kitô có thể ra sao. Hiện nay mục sư tổng thư ký cũng đặc trách việc đào
tạo thường xuyên, việc phục vụ đại kết và thăng tiến chương trình chính
của Hội đồng, theo sau hội nghị nhóm tại Busan bên Nam Hàn hồi năm 2014
về đề tài “Hành hương của công lý và hòa bình”. Mục sư Tveit cũng đã giữ
nhiều chức vụ trong lĩnh vực liên lạc với các Giáo Hội thành viên của
Hội đồng, với Tổ chức Hiệp thông Kitô Thế giới, với Diễn đàn Kitô toàn
cầu và các thành viên khác. Sau đó mục sư cũng đã là thành viên của Phân
khoa Học viện Thần học Bossey, chuyên về luân lý đạo đức xã hội. Mục sư
là đồng sáng lập địa chỉ trên mạng Globethics.net tại Geneve và của Học
viện Nghiên cứu Liên tôn và Liên văn hoá Liechtenstein.
Hỏi:
Tôi cũng đã đọc thấy rằng có một ý thức sứ mệnh riêng làm nền cho Hội
đồng Đại kết các Giáo hội Kitô ngay từ ngày thành lập, có đúng thế
không?Đáp: Vâng đúng thế. Một thúc đẩy quan trọng cho
việc thành lập Hội đồng Đại kết đến từ việc cần cộng tác trong sứ mệnh
truyền giáo. Người ta thường quy chiếu Hội nghị truyền giáo quốc tế năm
1910 như điểm khởi hành của phong trào đại kết tân tiến, mặc dù Liên
hiệp Sinh viên kKtô và các tổ chức khác của giới trẻ dã soạn thảo ý
tưởng đại kết này từ trước.
Cuộc khủng hoảng của đệ nhất thế
chiến đã đã củng cố ý chí của các vị lãnh đạo các Giáo hội Kitô tạo ra
các phong trào không chỉ hướng tới việc truyền giáo nhưng cũng hướng tới
sự hiệp nhất và thăng tiến công lý và hoà bình trên thế giới. Đó là
phong trào “Đời sống và Việc làm” thành lập tại Stockholm 1925, và phong
trào “Đức tin và Trật tự” thành lập tại Lausanne năm 1927. Chính hai
phong trào này năm 1936 đã khởi động tiến trình thành lập Hội đồng Đại
kết các Giáo hội Kitô, bị ngưng lại vì đệ nhị thế chiến. Sau cùng, Hội
đồng Đại kết các Giáo hội Kitô đã được thành lập năm 1948 với hội nghị
đầu tiên nhóm tại Amsterdam bên Hà Lan. Và đó là lý do tại sao năm 2018
này chúng tôi mừng kỷ niệm 70 năm thành lập. Hội đồng đã trở thành một
tổ chức toàn cầu trong hội nghị triệu tập tại New Dehli năm 1961 với
việc gia nhập của Hội đồng Truyền giáo Quốc tế IMC và của các Giáo hội
Chính thống Trung và Đông Âu. Hiến chương của Hội Đồng diễn tả các mục
đích một cách rõ ràng: “Mục đích của Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô
là tiến bước tới sự hiệp nhất hữu hình trong một niềm tin duy nhất và
một cộng đoàn thánh thể duy nhất, được điễn tả ra trong phụng tự và cuộc
sống chung trong Chúa Kitô qua chứng tá và việc phục vụ thế giới và
tiến tới sự hiệp nhất để cho thế giới tin.”
Chuyến viếng thăm của
Đức Phanxicô sẽ là một dịp giúp minh nhiên các đích điểm quan trọng đã
đạt được, và giúp đương đầu với các thách đố tương lai của phong trào
đại kết. Như quý vị thấy hiện nay. Cho tới ít năm gần đây chúng ta đã
quen nói tới “mùa đông đại kết”. Nhưng vị Tổng Thư ký của chúng tôi, Mục
sư Olav Fykse Tveit, người Na Uy, đã thích nói rằng không có gì sai cả:
chỉ cần có găng tay và áo ấm thôi. Tuy nhiên, đối với tôi xem ra là với
Đức Phanxicô và các sáng kiến của ngài một mùa xuân mới đã tới. Sự kiện
ngài tham dự vào buổi cầu nguyện và cử hành 500 năm Cải Cách tại Lund
đã khích lệ tôi rất nhiều. Hồi đó khẩu hiệu của các cử hành đã là “Từ
xung đột tới hiệp thông” và điều này đã trở thành sự sống. Nhưng không
phải chỉ đã xảy ra tại Lund: các Giáo Hội toàn thế giới đã cùng nhau cử
hành việc chữa lành ký ức các vết thương của cuộc Cải cách. Chúng ta
đừng quên biết bao nhiêu chiến tranh đã được nuôi dưỡng từ đó. Chuyến
viếng thăm của Đức Giáo hoàng tại Lund đối với tôi xem ra đã là một thời
điểm quan trọng.
Hỏi: Điều gì đã đánh động mục sư nhất trong các biến cố xảy ra tại Lund?Đáp:
Tôi đã bị đánh động bởi sự kiện các diễn văn đã tập trung nơi các thách
đố của hiện tại và tương lai, trên con đường phải đi. Lund đã trở
thành thời điểm của sự hiệp nhất dọc lộ trình. Chúng ta còn trông thấy
điều này một cách rõ ràng hơn nữa, khi nhớ rằng trên con đường dẫn tới
Lund các tín hữu Luther và công giáo đã gặp gỡ nhau lần đầu tiên hồi năm
1999 tại Augsburg để ký Tuyên ngôn chung giáo lý về sự công chính hoá.
Tôi thấy hai cột mốc này hấp dẫn, vì chúng trở thành các điểm tham
chiếu giúp chúng ta trông thấy con đường dài từ đó chúng ta tới và làm
sao cùng nhau bước đi trong tương lai. Tuyên ngôn chung nhắc cho chúng
ta nhớ tới sáng kiến của Thiên Chúa đối với ơn cứu rỗi của thế giới,
sáng kiến đến trước tất cả. Thiên Chúa đang đến với chúng ta qua ơn
thánh. Tuyên ngôn tại Lund chứng minh rằng biến cố tại Augsburg hồi năm
1999 và cuộc du hành chung đã dẫn đưa chúng ta tới đó thật sự đã biến
đổi nhiều người trong chúng ta. Trở lại đó chúng ta đã nhận ra tầm quan
trọng của các kỷ niệm quá khứ, bị ghi dấu bởi các vết thương và bị thù
hận đầu độc. Hầu như nó là một lúc giải thoát, tái khám phá… Chúng ta đã
cảm thấy mình tự do, không lặp lại các kiểu nói thuộc lòng đã đào sâu
sự chia rẽ các Giáo Hội và các cộng đoàn, và đưa tới bạo lực và cả
chiến tranh trong các thế kỷ tiếp theo cuộc Cải Cách. Trái lại chúng ta
đã khám phá ra một gia tài chung to lớn. Trong cách thức này chúng ta
đã trở thành cùng nhau có trách nhiệm đối với quá khứ cũng như đối với
tương lai, và không còn cô đơn và tách rời nhau nữa. Thay vì xa cách
nhau, chúng ta có thể cùng đi và chia sẻ với những người khác các lịch
sử của chúng ta, các niềm hy vọng và các chờ mong của chúng ta đối với
tương lai của các Giáo Hội và của thế giới.
Hỏi:
Tuyên ngôn chung đã cho thấy rằng các Giáo hội Luther và Giáo hội Công
giáo giờ đây có thể loan báo một sự hiểu biết chung về sự công chính hoá do ơn thánh Chúa làm ra qua niềm tin nơi Chúa Kitô, có phải vậy không
thưa mục sư?Đáp: Dĩ nhiên là còn có rất nhiều thách đố
quan trọng… Chắc chắn rồi, và không phải là cuối cùng các căng thẳng
liên quan tới các vấn đề luân lý đạo đức của con người và của tính dục.
Nhưng cùng nhau chúng ta có khả thể chứng minh cho thế giới thấy những
gì kết hiệp chúng ta thì nhiều hơn là những gì chia rẽ chúng ta. Trước
mặt chúng ta có con đường không dễ dàng đưa mọi tín hữu kitô tới một
cuộc đối thoại và một sự cộng tác chặt chẽ hơn và cùng nhau dấn thân
trong cuộc đối thoại liên tôn và trong việc cộng tác cho thiện ích của
hòa bình và sự triển nở cuộc sống. Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô
cần xây dựng các cây cầu bên ngoài con số các thành viên của mình, đại
diện cho 560 triệu kitô hữu sống tại 110 quốc gia trên toàn thế giới.
Giáo hội Công giáo không phải là thành viên của Hội đồng Đại kết các
Giáo hội, nhưng tham dự trong tính cách “quan sát viên” và cộng tác vào
nhiều lãnh vực từ năm 1965 là năm Công đng Vaticankết thúc – .một cách
đặc biệt trong “Uỷ ban Đức tin và Hiến chế” và trong
“Uỷ ban Truyền giáo và Loan báo Tin Mừng”.