Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật 11-11-2018 với hơn 25.000 tín hữu tại Quảng trường Thánh Phêrô, ĐTC kêu gọi đầu tư vào hoà bình thay vì chiến tranh, và ngài mời gọi cử hành Ngày Thế giới Người nghèo lần 2 vào Chúa Nhật 18-11-2018 tới đây.
Trong bài huấn dụ trước khi đọc kinh, ngài đã diễn giải về bài Tin Mừng Chúa Nhật 32 Thường niên năm B, thuật lại thái độ trái ngược giữa hai nhân vật: người kinh sư và bà góa nghèo. Ngài cũng nhắc đến kỷ niệm 100 năm chấm dứt Thế chiến I và kêu gọi đầu tư vào hoà bình thay vì vào chiến tranh, đồng thời ĐTC cũng nói đến nước Ba Lan mừng kỷ niệm đúng 100 năm độc lập.
Bài huấn dụ của ĐTC
“Giai thoại Tin Mừng hôm nay (x. Mc 12,38-44) kết thúc một loạt giáo huấn của Chúa Giêsu trong Đền thờ Jerusalem và nêu bật hai nhân vật tương phản nhau: ông kinh sư và bà goá. Nhưng tại sao họ lại trái nghịch nhau? Ông kinh sư (scriba) đại diện những người quan trọng, giàu sang, có ảnh hưởng, còn bà goá đại diện cho những người rốt cùng, người nghèo yếu. Trong thực tế, phán đoán quyết liệt của Chúa Giêsu đối với các kinh sư không nhắm tới toàn thể lớp người này, nhưng Ngài chỉ nói về những trong trong số họ khoa trương địa vị xã hội của họ, hãnh diện là rabbi, nghĩa là "thầy", họ thích được kính trọng và chiếm chỗ nhất (xcc. 38-39). Điều tệ hơn nữa là sự khoa trương của họ thuộclãnh vực tôn giáo, vì - Chúa nói - họ cầu nguyện dài dòng để được người ta thấy (c. 40) và lợi dụng Thiên Chúa để được mang danh là những người bảo vệ luật của Chúa. Và thái độ tự cao và háo danh ấy khiến họ coi rẻ những người chẳng đáng kể hoặc ở trong tình trạng kinh tế bất lợi như các goá phụ.
Chúa tố giác việc lợi dụng tôn giáo để khoa trương
Chúa Giêsu vạch trần lối cư xử sai trái như thế: Ngài tố giác sự áp bức những người yếu do sự lợi dụng tôn giáo, và Ngài nói rõ rằng Thiên Chúa đứng về phía những người rốt cùng. Và để ghi sâu bài học này trong tâm trí các môn đệ, Chúa nêu cho họ một thí dụ sống động: một bà goá nghèo, với địa vị xã hội không có gì, vì không còn chồng để bảo vệ các quyền lợi của bà, và vì thế họ thường dễ trở thành mồi cho những chủ nợ vô lương tâm, những kẻ này truy nã những người yếu đòi họ trả tiền. Bà goá này, đi bỏ tiền trong hòm dâng cúng ở đền thờ, bà chỉ bỏ 2 đồng tiền là tất cả những gì bà còn lại và bà bỏ tiền ấy một cách không để không ai thấy, hầu như thể xấu hổ. Nhưng chính trong sự khiêm tốn ấy, bà đã thực hiện một cử chỉ đầy ý nghĩa về tôn giáo và tinh thần. Cử chỉ đầy hy sinh ấy không thoát khỏi cái nhìn chăm chú của Chúa Giêsu, trong cử chỉ của bà goá Chúa thấy nổi bật sự tận hiến trọn vẹn và Chúa muốn dạy các môn đệ ngài về thái độ ấy.
Giáo huấn mà ngày hôm nay Chúa Giêsu mang lại cho chúng ta, giúp chúng ta phục hồi điều cốt yếu trong cuộc sống và giúp có một tương quan cụ thể thường nhật với Thiên Chúa.
Áp dụng vào đời sống tín hữu
ĐTC nói: "Anh chị em thân mến, cái cân của Chúa khác với những cái cân của chúng ta. Ngài không đo lường theo lượng nhưng theo phẩm chất, Chúa dò xét con tim, nhìn xem ý hướng tinh tuyền. Điều này có nghĩa là việc chúng ta "dâng" cho Thiên Chúa trong kinh nguyện và cho tha nhân trong đức bác ái phải luôn luôn tránh thái độ vụ lễ nghi và vụ hình thức, cũng như thái độ tính toán, và trái lại phải biểu lộ sự nhưng không. Đúng như Chúa Giêsu đã làm. Chúa Giêsu đã không buộc chúng ta phải trả tiền để được cứu chuộc! Chúa đã cứu chuộc chúng ta nhưng không. Chính vì thế, Chúa Giêsu đề cao bà goá nghèo và quảng đại ấy như mẫu gương về đời sống Kitô cần noi theo. Chúng ta không biết tên bà goá, nhưng chúng ta biết tâm hồn của bà - chúng ta sẽ gặp lại bà trên trời, và chắc chắn chúng ta sẽ đến chào bà, và đó là điều đáng kể trước mặt Chúa. Khi chúng ta bị cám dỗ muốn xuất hiện trổi vượt và tính toán những cử chỉ vị tha của chúng ta, khi chúng ta quá quan tâm đến cái nhìn của người khác, khi chúng ta muốn trở thành những con công, thì hãy nghĩ đến người đàn bà ấy, chúng ta sẽ được giúp đỡ để cởi bỏ những gì dư thừa để đi tới điều thực sự đáng kể và sống khiêm tốn."
ĐTC kết luận: "Xin Đức Trinh Nữ Maria, phụ nữ nghèo đã tận hiến trọn vẹn cho Thiên Chúa nâng đỡ chúng ta trong quyết tâm dâng cho Chúa và trao ban cho anh chị em, không phải một cái gì đó của chúng ta, nhưng là dâng tặng chính chúng ta như một hiến vật khiêm tốn và quảng đại."
Chào thăm
Lễ phong chân phước tại Tây Ban Nha
Sau khi ban Phép lành, ĐTC nhắc đến lễ phong chân phước thứ bảy 10-11 vừa qua tại thành Barcelona, Tây Ban Nha, cho Cha Teodoro Illera del Olmo (1883-1936) và 15 đồng bạn tử đạo, gồm 13 tu sĩ thánh hiến và 3 nữ giáo dân. 9 tu sĩ thuộc Dòng Thánh Phêrô bị cầm tù. 3 nữ tu Dòng Capuchine Thân Mẫu Chúa Mục Tử, 1 nữ tu thuộc Dòng Nữ Phan Sinh Thánh Tâm Chúa Giêsu và Mẹ Maria và 3 nữ giáo dân bị giết vì đã bảo vệ các tu sĩ Dòng Thánh Phêrô bị cầm tù.
ĐTC nói: "Các vị tân chân phước ấy đã bị giết vì đức tin, tại những nơi và ngày khác nhau, trong thời chiến tranh và bách hại tôn giáo thế kỷ trước đây tại Tây Ban Nha. Chúng ta hãy chúc tụng Chúa vì những chứng nhân can trường này."
Kỷ niệm 100 năm chấm dứt Thế chiến I
ĐTC nhắc đến sự kiện ngày 11-11 là kỷ niệm 100 năm chấm dứt Thế chiến I, một cuộc chiến mà ĐGH Bênêđictô XV đã định nghĩa là "một cuộc tàn sát vô ích". Người ta ước lượng thế chiến nay từ 1915 đến 1918 đã làm cho 37 triệu nạn nhân, trong đó 16 triệu người bị giết và 20 triệu người khác bị thương, các chiến binh và thường dân bị què cụt.
ĐTC cũng nhắc đến sự kiện lúc 1 giờ 30 trưa Chúa Nhật này các chuông Đền thờ Thánh Phêrô hiệp với các chuông khác trên toàn thế giới được đánh lên để nhắc nhớ sự chấm dứt thế chiến. Kỷ niệm này đối với tất cả mọi người là một lời cảnh giác nghiêm khắc hãy đẩy xa nền văn hoá chiến tranh và tìm cách dùng mọi phương thế hợp pháp để chấm dứt các cuộc xung đột còn đang làm cho vùng trên thế giới bị đẫm máu.
"Trong khi chúng ta cầu nguyện cho tất cả các nạn nhân thảm trạng vô biên ấy, chúng ta hãy mạnh mẽ nói rằng chúng ta hãy đầu tư vào hoà bình thay vì chiến tranh! Và như một biểu tượng chúng ta hãy lấy biểu tượng của Thánh Martino thành Tours mừng vào hôm nay: thánh nhân xẻ áo choàng của ngài thành hai để chia sẻ với một người nghèo. Ước gì cử chỉ liên đới nhân đạo này chỉ cho tất cả mọi người con đường để xây dựng hoà bình."
Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ 2
Sau cùng, ĐTC nhắc nhở rằng Chúa Nhật tới đây, 18-11, sẽ cử hành Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ 2, với bao nhiêu sáng kiến loan báo Tin Mừng, cầu nguyện và chia sẻ. Ngày này do chính ĐTC Phanxicô mong muốn để gây ý thức cho thế giới về sự chia sẻ với người nghèo. Ngài nói: Chính tại Quảng trường Thánh Phêrô này, có một trạm y tế được thiết lập trong một tuần lễ để chữa trị những người gặp khó khăn. Tôi cầu mong ngày này sẽ giúp gia tăng quan tâm đến những nhu cầu của những người rốt cùng và những người bị gạt ra ngoài lề.
G. Trần Đức Anh OP