Sáng thứ Tư ngày 8/5/2024, trong buổi tiếp kiến chung dành cho các tín hữu hiện diện tại Quảng trường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha đã nói về nhân đức đối thần thứ hai: đức cậy. Đức Thánh Cha nhắc rằng chúng ta lỗi phạm đức cậy khi cứ đóng mình trong quá khứ mà quên mất rằng Thiên Chúa yêu thương chúng ta, Người là Đấng nhân từ và cao cả hơn chúng ta tưởng nghĩ; chúng ta phạm tội khi không đủ can đảm để đưa ra những quyết định dấn thân suốt đời.
Trích Sách Giáo lý Giáo hội Công giáo, Đức Thánh Cha nói rằng đức cậy là nhân đức đối thần giúp chúng ta hiểu rằng hạnh phúc của chúng ta là Nước Trời và sự sống đời đời, khi tin tưởng vào những lời hứa của Chúa Giêsu và vào sự trợ giúp của các ân sủng của Chúa Thánh Thần. Nhân đức cậy dựa trên mầu nhiệm vượt qua của Chúa Giêsu Kitô và hồng ân Chúa Thánh Thần, chứ không dựa trên nỗ lực và ý chí cá nhân của chúng ta.
Đối mặt với những câu hỏi siêu việt về vận mệnh cuộc đời chúng ta và thế giới, đức cậy chính là câu trả lời mà Chúa Kitô ban cho chúng ta. Với đức cậy, chúng ta có thể sống hiện tại của mình cách vui tươi và thanh thản, bởi vì Chúa Giêsu bảo đảm cho chúng ta về một tương lai đáng tin cậy và một chân trời tươi sáng. Ngược lại, nếu không có hy vọng, con người sống trong đau buồn và rơi vào tuyệt vọng.
Đức Thánh Cha nhắc rằng chúng ta lỗi phạm đức cậy khi cứ chôn chặt mình trong quá khứ mà quên mất rằng Thiên Chúa yêu thương chúng ta, Người là Đấng nhân từ và cao cả hơn chúng ta tưởng nghĩ; chúng ta phạm tội khi không đủ can đảm để đưa ra những quyết định dấn thân suốt đời. Ngài nhắc các tín hữu luôn nhớ rằng Thiên Chúa tha thứ tất cả và Thiên Chúa luôn luôn tha thứ.
Đoạn Kinh Thánh được đọc vào đầu buổi tiếp kiến chung trích từ Thư Thánh Phaolô gửi các tín hữu Roma (8,18.23-24):
[Thưa anh em], tôi nghĩ rằng: những đau khổ chúng ta chịu bây giờ sánh sao được với vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mặc khải nơi chúng ta. [...] Cả chúng ta, những người đã lãnh nhận những ân huệ đầu tiên của Thần Khí, rên xiết trong lòng khi trông đợi Thiên Chúa ban cho trọn quyền làm con, nghĩa là cứu chuộc thân xác chúng ta nữa. Quả thế, chúng ta được cứu độ nhờ hy vọng.
Bài giáo lý của Đức Thánh Cha
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Trong các bài giáo lý gần đây chúng ta đã bắt đầu suy tư về các nhân đức đối thần. Ba nhân đức đối thần là: tin, cậy và mến. Trong bài gần đây nhất, chúng ta đã suy tư về đức tin, hôm nay chúng ta nói đến đức cậy. “Đức cậy là nhân đức đối thần, nhờ đó chúng ta khao khát Nước Trời và đời sống vĩnh cửu như là vinh phúc của chúng ta, khi đặt lòng tin tưởng của chúng ta vào các lời hứa của Đức Kitô và cậy dựa vào sự trợ giúp của ân sủng của Chúa Thánh Thần, chứ không vào sức mạnh của chúng ta” (số 1817). Những lời này khẳng định với chúng ta rằng đức cậy là câu trả lời dành cho tâm hồn chúng ta khi trong lòng chúng ta nảy sinh câu hỏi: “Tôi sẽ ra sao? Đích đến của hành trình là gì? Số phận của thế giới là gì?”
Nếu mất đi đức cậy thì tất cả các nhân đức khác có nguy cơ sụp đổ
Tất cả chúng ta đều nhận ra rằng một câu trả lời tiêu cực cho những câu hỏi này sẽ tạo nên nỗi buồn. Nếu hành trình cuộc đời không có ý nghĩa gì, nếu ở điểm khởi đầu và kết thúc của nó không có gì cả, thì chúng ta tự hỏi tại sao chúng ta phải bước đi: từ đây nảy sinh sự tuyệt vọng của con người, cảm giác về sự vô ích của mọi thứ. Và nhiều người có thể nổi loạn: “Tôi đã cố gắng sống đạo đức, khôn ngoan, công bình, can đảm, tiết độ. Tôi cũng là một người nam hay người nữ có đức tin… Mục đích cuộc chiến đấu của tôi là gì?” Nếu mất đi đức cậy thì tất cả các nhân đức khác có nguy cơ sụp đổ và trở thành tro bụi. Nếu không có ngày mai đáng tin cậy, không có chân trời tươi sáng, chúng ta sẽ chỉ có thể kết luận rằng nhân đức là một nỗ lực vô ích. Đức Biển Đức XVI đã nói: “Chỉ khi tương lai là một thực tại chắc chắn tích cực thì hiện tại cũng trở nên có thể sống được” (Thông điệp Spe Salvi, 2).
Đức cậy là một ơn trực tiếp đến từ Thiên Chúa
Người Kitô hữu có đức cậy không phải nhờ công đức riêng của mình. Nếu họ tin vào tương lai thì bởi vì Chúa Kitô đã chết và sống lại và ban Thánh Thần của Người cho chúng ta. “Ơn cứu chuộc được ban cho chúng ta theo nghĩa là chúng ta đã được ban cho niềm hy vọng, một niềm hy vọng đáng tin cậy, nhờ đó chúng ta có thể đối mặt với hiện tại của mình” (sđd, 1). Theo nghĩa này, một lần nữa, chúng ta nói rằng đức cậy là một nhân đức đối thần: nó không xuất phát từ chúng ta, nó không phải là một sự ngoan cố mà chúng ta muốn thuyết phục chính mình, nhưng là một ơn trực tiếp đến từ Thiên Chúa.
Đối với nhiều Kitô hữu nghi ngờ, những người không hoàn toàn được tái sinh với hy vọng, Thánh Tông đồ Phaolô trình bày logic mới về kinh nghiệm Kitô giáo: “Nếu Đức Kitô đã không trỗi dậy, thì lòng tin của anh em thật hão huyền, và anh em vẫn còn sống trong tội lỗi của anh em. Hơn nữa, cả những người đã an nghỉ trong Đức Kitô cũng bị tiêu vong. Nếu chúng ta đặt hy vọng vào Đức Kitô chỉ vì đời này mà thôi, thì chúng ta là những kẻ đáng thương hơn hết mọi người” (1Cr 15,17-19). Dường như ngài nói: nếu bạn tin vào sự phục sinh của Chúa Kitô, thì bạn biết chắc chắn rằng không có thất bại và không có cái chết nào là mãi mãi. Nhưng nếu bạn không tin vào sự phục sinh của Chúa Kitô, thì mọi thứ sẽ trở nên trống rỗng, kể cả lời rao giảng của các Tông đồ.
Lỗi phạm đức cậy khi quên rằng Thiên Chúa là Đấng nhân từ
Đức cậy là một nhân đức mà chúng ta thường lỗi phạm: trong nỗi hoài niệm tồi tệ, trong nỗi u sầu, khi chúng ta nghĩ rằng hạnh phúc của quá khứ đã bị chôn vùi mãi mãi. Chúng ta lỗi phạm đức cậy khi chán nản vì tội lỗi của mình mà quên rằng Thiên Chúa là Đấng nhân từ và cao cả hơn tấm lòng chúng ta. Thưa anh chị em, chúng ta đừng quên điều này: Thiên Chúa tha thứ tất cả, Thiên Chúa luôn luôn tha thứ. Chính chúng ta mỏi mệt cầu xin ơn tha thứ. Nhưng chúng ta đừng quên chân lý này: Thiên Chúa tha thứ tất cả. Thiên Chúa luôn tha thứ. Chúng ta lỗi phạm đức cậy khi chúng ta chán nản vì tội lỗi của mình; chúng ta lỗi phạm đức cậy khi mùa thu xóa đi mùa xuân trong lòng chúng ta; khi tình yêu của Thiên Chúa không còn là ngọn lửa vĩnh cửu và chúng ta không đủ can đảm để đưa ra những quyết định dấn thân suốt đời.
Thế giới ngày nay đang rất cần đức tính Kitô giáo này biết bao! Thế giới cũng cần sự kiên nhẫn, một nhân đức song hành gắn bó với đức cậy. Những người kiên nhẫn là những người thợ dệt điều tốt. Họ kiên trì mong muốn hòa bình, và ngay cả khi một số người đang vội vã và muốn mọi thứ và ngay lập tức, sự kiên nhẫn vẫn có khả năng chờ đợi. Ngay cả khi nhiều người xung quanh đã thất vọng, những người có đức cậy và kiên nhẫn vẫn có thể vượt qua những đêm đen tối nhất. Đức cậy và sự kiên nhẫn đi đôi với nhau.
Gương mẫu của ông Simeon và bà Anna
Đức cậy là nhân đức của những người có trái tim trẻ trung; và tuổi tác không thành vấn đề ở đây. Bởi vì cũng có những người già với đôi mắt sáng ngời, luôn sống nhiệt thành hướng về tương lai. Chúng ta hãy nghĩ đến hai người cao niên vĩ đại của Tin Mừng, ông Simeon và bà Anna: họ không bao giờ mệt mỏi chờ đợi và họ nhìn thấy đoạn cuối của cuộc hành trình trần thế của họ được chúc phúc bởi cuộc gặp gỡ với Đấng Messia, Đấng mà họ đã nhận ra nơi Chúa Giêsu, được cha mẹ Người đưa đến Đền Thờ. Thật là diễm phúc nếu tất cả chúng ta đều được như vậy! Nếu sau một chặng đường dài lang thang, khi đặt chiếc túi và cây gậy xuống, lòng chúng ta tràn ngập niềm vui chưa từng có và chúng ta cũng có thể thốt lên: “Lạy Chúa giờ đây xin để tôi tớ Chúa ra đi bình an, như lời Chúa đã phán, vì chính mắt con đã thấy ơn cứu độ Chúa dọn sẵn cho muôn dân: là ánh sáng chiếu soi dân ngoại và vinh quang của Israel dân Chúa” (Lc 2,29-32).
Thưa anh chị em, chúng ta hãy tiến tới và cầu xin ơn có niềm hy vọng, hy vọng - trông cậy với lòng kiên nhẫn. Hãy luôn hướng tới cuộc gặp gỡ dứt khoát đó; hãy luôn nghĩ rằng Chúa ở gần chúng ta, rằng cái chết sẽ không bao giờ chiến thắng được! Chúng ta hãy tiến tới và cầu xin Chúa ban cho chúng ta nhân đức trông cậy quan trọng này, kèm theo sự kiên nhẫn. Cảm ơn anh chị em.
Buổi tiếp kiến tiếp tục với các lời chào của Đức Thánh Cha dành cho các nhóm ngôn ngữ khác nhau. Cuối cùng, mọi người cùng hát Kinh Lạy Cha bằng tiếng Latinh và Đức Thánh Cha ban phép lành cho tất cả mọi người.