Đáp
lời mời của Tỉnh dòng SPC Sài Gòn, Thầy Giuse, Huynh Trưởng Nghĩa Sinh,
đã từ Hoa Kỳ về điều hợp một chương trình hội thảo với chủ đề “Kỹ năng
Lãnh đạo Bản thân” trong hành trình phục vụ đồng loại, cộng đoàn, Giáo
hội và xã hội. Thành phần tham dự gồm có 125 nữ tu Dòng Thánh Phaolô từ
nhiều tỉnh thành về thường huấn. Đại đa số các tham dự viên khoá học này
hiện là hiệu trưởng, hiệu phó, giám học hay giáo viên tại hơn 30 trường
học do Tỉnh dòng SPC Sài Gòn quản trị và điều hành. Với sự hướng dẫn
tinh thần của Nữ tu Cố vấn Tỉnh dòng đặc trách Giáo dục và Nữ tu Cố vấn
Tỉnh dòng đặc trách Huấn luyện, chương trình hội học kỳ này đã được tổ
chức tại hội trường của Tỉnh dòng SPC Sài Gòn trong 4 ngày vào hạ tuần
tháng 2 vừa qua.
Ý nghĩa lãnh đạo bản thân
Lãnh
đạo Bản thân (LĐBT) bắt đầu với tiền đề đơn giản là mình không thể nào
thành công trong việc giúp đỡ và hướng dẫn người khác nếu mình không thể
tự quản lý được chính mình. Nếu muốn hướng dẫn người khác hiệu quả,
trước tiên chúng ta cần phải có khả năng lãnh đạo bản thân hiệu quả.
LĐBT là bồi dưỡng kiến thức và trau dồi kỹ năng dẫn dắt chính mình. Tự
lãnh đạo là lúc chúng ta “tiếp xúc” với bản thân mình một cách trung
thực như khi “xét mình” để nhận diện bản thân: ưu điểm và khuyết điểm;
sở trường và sở đoản; tiềm năng và giới hạn; tự tin nhưng không tự cao,
tự đại – biết khiêm nhường nhìn nhận sự mỏng dòn của thân xác. LĐBT là
một tiến trình sàng lọc để những gì tích cực sẽ được bảo trọng và phát
triển, và những gì tiêu cực sẽ được rời xa và vĩnh biệt để dồn nỗ lực
trong 3 tâm hướng: (1) Cải thiện bản thân; (2) Giúp ích tha nhân; và (3)
Phụng sự Thiên Chúa.
Thể hiện bản thân và vượt qua chính mìnhLãnh
đạo Bản thân đánh dấu một bước tiến đột phá quan trọng của một người từ
lãnh đạo bằng quyền lực (authority power) đến lãnh đạo bằng những giá
trị bản thân (value self power). Bước tiến nầy được xây dựng dựa trên
nền tảng nhân văn và nhân bản: mọi người đều có hai nhu cầu bản năng đó
là nhu cầu thể hiện bản thân và nhu cầu vượt qua chính mình. LĐBT giúp
ta hoàn thành cả hai mục tiêu trên bằng hành động truyền cảm hứng xuất
sắc cho bản thân đồng thời khuyến khích người khác thể hiện bản thân và
vượt qua chính mình. Để thành công trong việc thể hiện bản thân và vượt
qua chính mình, Thầy Giuse đã chia sẻ với các tham dự viên những tài
liệu lãnh đạo bản thân căn bản sau đây:
1. Trắc nghiệm nhân cách
(personality test) – Để mỗi người tự nhận diện ra những nhân cách bẩm
sinh và nếu cần, tìm phương cách vượt qua chính mình (như nặng về hướng
ngoại hơn hướng nội, lý trí hơn tình cảm, tiếp nhận hơn xét đoán).
2.
Nhu cầu con người (human needs) – Để mỗi người nhận biết chính xác
những nhu cầu mà mọi người đều có (như nhu cầu căn bản, an toàn, yêu
thương, tưởng thưởng, thành toàn, niềm tin).
3. Tiềm năng con
người (human potentials) – Để mỗi người tự khám phá ra tiềm năng của
mình (như ngữ học, toán học, khoa học, triết học, thần học, âm nhạc,
nghệ thuật, giao tiếp, điền kinh).
4. Những thói quen giúp thành
công (habits for success) – Để mỗi người tự luyện tập những thói quen
tốt đẹp giúp ta thành công (như tích cực chủ động, biết rõ mục tiêu, sắp
xếp ưu tiên, thực hiện “cùng thắng”, biết người biết mình, đồng tâm
hiệp lực, bồi dưỡng bản thân).
5. Những phẩm chất vàng lãnh đạo –
Đây là cơ hội để các tham dự viên thực tập kỹ năng “Làm việc Nhóm” và
“Làm việc Chung” đồng thời biết tự luyện bản thân dựa trên những phẩm
chất lãnh đạo này (như người lãnh đạo tận tâm, can đảm, sáng suốt, trách
nhiệm, tự giác, phục vụ).
Những kỹ năng cốt lõi để lãnh đạo bản thânMột người am tường về lãnh đạo bản thân cần học hỏi và thực hành thông suốt 8 kỹ năng lãnh đạo bản thân sau đây:
1. Biết quản trị THỜI GIAN
2. Biết bảo dưỡng NĂNG LỰC
3. Biết sắp xếp ƯU TIÊN
4. Biết định hướng SUY NGHĨ
5. Biết tự chủ CẢM XÚC
6. Biết tự chủ LỜI NÓI
7. Biết tự chủ HÀNH ĐỘNG
8. Biết kiểm dưỡng đời sống TÂM LINH
Những chiều kích phát triển lãnh đạo
Lãnh
đạo là một tiến trình cuộc đời bao gồm bốn chiều kích phát triển. Khởi
sự là lãnh đạo bản thân. Đây là giai đoạn học hỏi và tu luyện chính mình
- vì khó có ai có thể giúp đỡ và hướng dẫn người khác thành công nếu
người đó không thể tự quản lý được chính mình. Tiếp đến là lãnh đạo một
nhóm. Nhóm nầy thường được gọi là nhóm lãnh đạo (leadership team). Nhóm
lãnh đạo được thành lập nhằm giúp nâng cao kiến thức và khả năng lãnh
đạo của mọi thành viên trong nhóm. Sau đó là lãnh đạo một tổ chức. Một
tổ chức cần có tầm nhìn, sứ vụ, giá trị và lập trình cho những dự án, kế
hoạch và chương trình hoạt động hữu hiệu. Hoàn tất sứ vụ của tổ chức và
mang lại những thành quả tốt đẹp là dấu chỉ về ơn gọi cho một hay nhiều
sứ vụ mới: lãnh đạo cộng đoàn, cộng đồng và xã hội.
Phát triển năng lực lãnh đạo từ bên trong
Là
những nhà lãnh đạo thánh thiện và có nhiều năm kinh nghiệm trong lãnh
vực giáo dục, quý soeurs Tỉnh dòng SPC Sài Gòn trong khoá học đã khiêm
nhu tham dự hội học (3 tiết buổi sáng), hội thảo (3 tiết buổi chiều) và
thực tập (1.5 tiết theo tổ) để hoàn tất 30 tiết học lý thuyết và thực
hành về chủ đề Lãnh đạo Bản thân. Người viết xin được bày tỏ lòng cảm
phục và trân trọng tới quý soeurs.
Lãnh đạo bản thân là phát
triển năng lực lãnh đạo từ bên trong. Tác giả John Maxwell đã viết: “Nếu
bạn trở thành nhà lãnh đạo theo cách bạn NÊN làm ở bên trong, thì bạn
có thể trở thành nhà lãnh đạo theo cách bạn MUỐN ở bên ngoài.” Theo ông,
hầu như mọi thay đổi, canh tân, cải tiến đều bắt nguồn từ sự lãnh đạo
và năng lực lãnh đạo được đại đa số trân trọng và trân quý thường phát
triển từ những giá trị nội tâm (bên trong) và trình tự toả rạng ra bên
ngoài.
Cao Thị Khuê Các