Vào đầu thế kỷ XVI, khi vị thừa sai đầu tiên đặt chân lên đất Việt Nam, ánh sáng Tin Mừng cũng bắt đầu lan rộng. Giáo hội Việt Nam được khai sinh từ đó. Tuy nhiên, như bầu trời có những ngày mây đen giăng mắc, Giáo hội Việt Nam cũng có những ngày tăm tối. Giáo hội Mẹ Roma đã trải qua 3 thế kỷ bị bách hại, trước khi được mở rộng như ngày nay, thì Giáo hội Việt Nam cũng phải trải qua gần 3 thế kỷ chìm ngập trong thử thách. suốt từ năm 1630-1883, bao giòng máu đã đổ ra để bảo vệ đức tin và để làm phát sinh Giáo Hội này, trong những cuộc bắt bớ đời các chúa: Trinh Doanh, Trịnh Sâm, các vua: Cảnh Thịnh, Minh Mạng, Triệu Trị, Tự Đức.

Hàng vạn chứng nhân đã hiên ngang hiến mạng sống để bảo vệ đức tin. Gương hy sinh quả cảm của các ngài thật sáng ngời và Giáo Hội qua 3 đời giáo hoàng: Lêô VIII, Piô X và Piô VII, đã tôn phong 117 vị lên hàng chân phước. Tất cả đã được Đức Gioan Phaolô II suy tôn lên hàng hiển thánh ngày 19-6-1988.

Tuy nhiên “máu các thánh tử đạo là hạt giống sinh ra người Công giáo”. Gương các Thánh Tử Đạo không chỉ là niềm hãnh diện của chúng ta, mà còn là công ơn mà chúng ta, các tín hữu Việt Nam, phải ghi nhớ và đáp đền. Mừng kính trong một ngày lễ, chúng ta khơi dậy cuộc đời các vị tử đạo, nhất là các vị đã được tôn phong lên bàn thánh để kính nhớ. Chúng ta ghi nhớ ngày các Ngài hiến thân vì đức tin:

8 VỊ THÁNH GIÁM MỤC

1. Thánh An (Giuse Diaz Sanjurjô) tử đạo ngày 20.7.1857

2. Thánh Cao (Phêrô Dumoulin Borie) tử đạo ngày 24.11.1838

3. Thánh Hy (Ignatiô Delgađô Y. Cebrian) tử đạo ngày 21.7.1838.

4. Thánh Liêm (Hiêrônimô Hermozilla) tử đạo ngày 1.11.1861

5. Thánh Minh ( Đaminh Henares) tử đạo ngày 26.6.1838

6. Thánh Thể (Stêphanô Theođônô Cuénot) tử đạo ngày 14.11.1861

7. Thánh Vinh (Valentinô Berriô Ochou) tử đạo ngày 1.11.1861

8. Thánh Xuyên (Giuse Melkior Garcia Sampedre) tử đạo ngày 28.7.1858

50 VỊ THÁNH LINH MỤC

1. Thánh Bắc (Phêrô Phanxicô Néron) tử đạo ngày 3.11.1860

2. Thánh Bình (Phêrô Almatô) tử đạo ngày 1.11.1861

3. Thánh Đaminh Cẩm) tử đạo ngày 11.3.1859

4. Thánh Dụ (Giuse Marchand) tử đạo ngày 30.11.1835

5. Thánh Dụ (Toma Đinh viết Dụ) tử đạo ngày 26.11.1839

6. Thánh Duệ (Bênađô Võ Văn Duệ) tử đạo ngày 01.8.1838

7. Thánh Dũng (Anrê Trần an Dũng hay Lạc) tử đạo ngày 21.12.1839

8. Thánh Đạt (Gioan Đạt) tử đạo ngày 28.10.1798

9. Thánh Đậu (Matthêu Leziniana) tử đạo ngày 21.01.1745

10. Thánh Điểm (Vinh Sơn Nguyễn thế Điểm) tử đạo ngày 24.11.1838

11. Thánh Đông (Augustinô Schoeffler) tử đạo ngày 01.5.1851

12. Thánh Gia (Hyaxintha Gastaneda) tử đạo ngày 7.11.1773

13. Thánh Hạnh (Đaminh Nguyễn Văn Hạnh) tử đạo ngày 01.08.1838

14. Thánh Hiền (Giuse Fernandez) tử đạo ngày 24.07.1838

15. Thánh Hiển (Giuse Hiển) tử đạo ngày 09.05.1840

16. Thánh Hoan (Gioan Đoàn Trinh Hoan) tử đạo ngày 26.05.1861

17. Thánh Hương (Augustinô Aloisiô Bonnard) tử đạo ngày 01.05.1852

18. Thánh Hương (Laurensô Hương) tử đạo ngày 13.02.1856

19. Thánh Kính (Phanxicô Isiđôrê Gazelin) tử đạo ngày 17.10.1833

20. Thánh Khanh (Phêrô Khanh) tử đạo ngày 12.07.1842

21. Thánh Khoa (Phêrô Võ Đăng Khoa) tử đạo ngày 24.11.1838

22. Thánh Khoan (Phêrô Phạm Khắc Khoan) tử đạo ngày 28.04.1840

23. Thánh Khuông (Tôma Khuông) tử đạo ngày 30.01.1860

24. Thánh Liêm (Vin Sơn Liêm) tử đạo ngày 07.11.1773

25. Thánh Loan (Luca Vũ Bá Loan) tử đạo ngày 05.06.1840

26. Thánh Lộc (Phêrô Lê Văn Lộc) tử đạo ngày 13.02.1859

27. Thánh Lựu (Phêrô Lựu) tử đạo ngày 07.04.1861

28. Thánh Mậu (Đaminh Mậu) tử đạo ngày 05.11.1858

29. Thánh Minh (Philipphe Phan Văn Minh) tử đạo ngày 03.07.1853

30. Thánh Năm (Giacôbê Mai Năm) tử đạo ngày 12.03.1838

31. Thánh Ngân (Phaolô Nguyễn Ngân) ngày 08.11.1840

32. Thánh Nghi (Giuse Nguyễn Đình Nghi) tử đạo ngày 08.11.1840

33. Thánh Phan (Phanxicô Jaccards) tử đạo ngày ngày 21.09.1838

34. Thánh Quí (Phêrô Đoàn Công Quý) tử đạo ngày 31.07.1859

35. Thánh Tân (Gioan Charler Cormay) tử đạo ngày 20.09.1837

36. Thánh Tế (Phanxicô Gil de Federich) tử đạo ngày 22.01.1745

37. Thánh Tịnh (Phaolô Lê Bảo Tịnh) tử đạo ngày 06.04.1857

38. Thánh Tuân (Giuse Tuân) tử đạo ngày 30.04.1861

39. Thánh Tuần ( Phêrô Nguyễn Bá Tuần) tử đạo ngày 15.07.1838

40. Thánh Tùy (Phêrô Lê Tuỳ) tử đạo ngày 11.10.1838

41. Thánh Tự (Phêrô Nguyyễn Văn Tự) tử đạo ngày 05.09.1838

42. Thánh Tước (Đaminh Tước) tử đạo ngày 02.04.1839

43. Thánh Trạch (Đaminh Trạch hay Đoài) tử đạo ngày 18.09.1840

44. Thánh Triệu (Emanuel Nguyễn Văn Triệu) tử đạo ngày 17.09.1798

45. Thánh Thi (Phêrô Trương Văn Thi) tử đạo ngày 21.12.1839

46. Thánh Thịnh (Martinô Tạ Đức Thịnh) tử đạo ngày 08.11.1840

47. Thánh Ven (Thêophan Vénard) tử đạo ngày 02.02.1861

48. Thánh Giuse Đặng Đình Viên tử đạo ngày 21.08.1838

49. Thánh Xuyên (Đaminh Nguyễn Văn Xuyên) 26.11.1839

50. Thánh Yến (Vinh Sơn Yến) tử đạo ngày 30.06.1838

14 THÁNH THẦY GIẢNG

1. Thánh Cần (Phanxicô Xavie Cần) tử đạo ngày 20.11.1837

2. Thánh Chiểu (Phanxicô Đỗ Văn Chiểu) tử đạo ngày 26.6.1838

3. Thánh Đường (Phêrô Trương Văn Đường) tử đạo ngày 20.11.1837

4. Thánh Hiếu (Pherô Nguyễn văn Hiếu) tử đạo ngày tử đạo ngày 28.04.1840

5. Thánh Khang (Giuse Nguyễn Duy Khang) tử đạo ngày 01.11.1861

6. Thánh Mậu (Phanxicô Xavie Hoàng Trọng Mậu) tử đạo ngày 19.12.1839

7. Thánh Mỹ (Phaolô Nguyễn Văn Mỹ) tử đạo ngày 18.12.1838

8. Thánh Toán (Tôma Toán) tử đạo ngày 27.06.1840

9. Thánh Tự (Phêrô Nguyễn Khắc Tự) tử đạo ngày 10.07.1840

10. Thánh Truật (Phêrô NguyễnVăn Truật) tử đạo ngày 18.10.1838

11. Thánh Thành (J.B.Đinh Văn Thành ) tử đạo ngày 28.04.1840

12. Thánh Úy (Đaminh Bùi Văn Úy) tử đạo ngày 19.10.1839

13. Thánh Uyển (Giuse Nguyễn Đình Yuển) tử đạo ngày 04.07.1838

14. Thánh Vân (Phêrô Đoàn Văn Vân) tử đạo ngày 25.05.1857

1 THÁNH CHỦNG SINH

Thánh Thiện (Tôma Trần Văn Thiện) tử đạo ngày 21.09.1838

43. THÁNH GIÁO DÂN

1. Thánh Đaminh Án Khảm, lý trưởng, tử đạo ngày 13.01.1859

2. Thánh Phaolô Tống Viết Bường, quan thị vệ, tử đạo ngày 23.10.1888

3. Thánh Giuse Hoàng Vương Cảnh, y sĩ, trùm họ, tử đạo ngày 05.09.1838

4. Thánh J.B. Cỏn, Lý Trưởng, tử đạo ngày 08.11.1840

5. Thánh Phêrô Dũng, ngư phủ, tử đạo ngày 06.06.1862

6. Thánh Vinh Sơn Dương. Nông dân, tử đạo ngày 06.06.1862

7. Thánh Phêrô Đa, tử đạo ngày 17.06.1862

8. Thánh Đaminh Đinh Đạt, quân nhân, tử đạo ngày 18.07.1839

9. Thánh Tôma Nguyễn văn Đệ, thợ may, tử đạo ngày 19.12.1839

10. Thánh Antôn Nguyễn Đích, trùm họ, tử đạo ngày 12.08.1838

11. Thánh Phaolô Đổng, tử đạo ngày 03.06.1862

12. Matthêu Lê Văn Cẩm, thương gia 11.05.1847

13. Thánh Phaolô Hạnh, tử đạo ngày 28.05.1859

14 . Thánh Simon Phạm Đắc Hòa, y sĩ, tử đạo ngày 12.12.1840

15. Thánh Augustinô Phan Viết Huy, quân nhân, tử đạo ngày 12.6.1839

16 . Thánh Đaminh Huyện, ngư phủ, tử đạo ngày 05.06.1842

17. Thánh Micae Hồ Đình Huy, quan thái bộc, tử đạo ngày 22.05.1857

18. Thánh Giuse Nguyễn Văn Lựu, tử đạo ngày 02.05.1854

19. Thánh Đaminh Mạo, nông dân, tử đạo ngày 16.06.1862

20. Thánh Augustinô Nguyễn Văn Mới, nông dân, tử đạo ngày 19.12.1839

21. Thánh Micae Nguyẽn Huy Mỹ, lý trưởng, tử đạo ngày 12.08.1838

22. Thánh Laurensô Ngôn, tử đạo ngày 22.05.1862

23. Thánh Đaminh Nguyên, nông dân, tử đạo ngày 16.06.1862

24. Thánh Đaminh Nhi, nông dân, tử đạo ngày 16.06.1862

25. Thánh Đaminh Ninh, nông dân, tử đạo ngày 02.06.1862

26. Thánh Emmanuel Lê Văn Phụng, trùm họ, tử đạo ngày 31.07.1859

27. Thánh Mathêô Nguyyễn Văn Phương, trùm ho, tử đạo ngày 26.05.1861

28. Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh trùm họ, tử đạo ngày 10.07.1840

29. Thánh Giuse Tả, tử đạo ngày 13.10.1859

30. Thánh Đaminh Toại, ngư phủ, tử đạo ngày 05.06.1862

31. Thánh Giuse Tuân, tử đạo ngày 07.01.1862

32. Thánh Giuse Túc, tử đạo ngày 01.06.1862

33. Thánh Anrê Tường. Nông dân, tử đạo ngày 16.06.1862

34. Thánh Vinh Sơn Tương, nông dân, tử đạo ngày 16.06.1862

35. Thánh Andrê Trần văn Trông, quân nhân, tử đạo ngày 28.11.1835

36. Thánh Phanxicô Trần Văn Trung, cai đội, tử đạo ngày 06.10.1858

37. Thánh Anê Lê Thị Thành (bà Đê) tử đạo ngày 12.07.1841

38. Thánh Nicôla Bùi Đức Thể, quan nhân, tử đạo ngày 13.06.1839

39. Thánh Giuse Lê Đăng Thị, cai đội, tử đạo ngày 24.10.1860

40. Thánh Thông (Anrê Nguyễn Kim Thông hay Năm Thuông) tử đạo 15.7.1855

41. Thánh Luca Thìn, tử đạo ngày 13.01.1859

42. Thánh Martinô Thọ, thuế, lý trưởng, tử đạo ngày 08.11.1840

43. Thánh Phêrô Thuần, ngư phủ, tử đạo ngày 06.06.1862

44. Thánh Stêphanô Nguyễn Văn Vinh, nông dân, tử đạo ngày 19.12.1839