Thánh Augustinô Phan Viết Huy; Thánh Nicôlaô Bùi Đức Thể; Thánh Đaminh Đinh Đạt, binh sĩ

 

Gian lao thử thách là cơ hội quý giá cho người môn đệ làm chứng cho chúa trước mặt người đời. Và kẻ nào bền chí đến cùng, kẻ ấy sẽ được cứu thoát. Chính các Thánh Augustinô Huy, Nicôla Thể và Đaminh Đinh Đạt đã thực hành đúng Lời Chúa, đã kiên trì bền chí chịu khổ hình đến vì Chúa, nên đã được cứu thoát, được lãnh triều thiên vĩnh hiển...

Augustinô Phan Viết Huy, Nicôla Bùi Đức Thể và Đaminh Đinh Đạt là quân nhân o tỉnh Nam Định, dưới thời Minh Mạng. Cả ba đều nhịêt thành thờ kính Chúa và sống đạo đức lương thiện.

Theo lệnh vua, các quan phải truy lùng khắp nơi, bắt hết người Công giáo. Ai chịu bước qua thập giá, bỏ đạo thì tha. Ai bất tuân thì bị tù đài hoặc giết chết. Lúc đó, quan tổng trấn tỉnh Nam Định Trịnh Quan Khanh không lo thi hành lệnh vua, nên bị khiển trách và hăm doạ cách chức. Ông ta hoảng hốt, sợ mật quyền hành chức tước nên đâm ra oán ghét người Công giáo, và thề quyết tâm diệt họ.

Công việc trước tiên ông ta định làm là thanh lọc lại hàng ngũ quân đội. Biết rõ trong số các quân nhân dưới quyền ông có nhiều người theo “Giatô tả đạo”. Nếu không tận diệt họ trước, họ sẽ dung túng che chở người đồng đạo với họ. Và như thế, ông sẽ không thi hành đúng lện vua. Ông cho dọn đại tiệc thiết đãi hết các binh sĩ Công giáo trong tỉnh Nam Định. Có tất cả khoảng 500 người đến dự bữa tiệc này. Gần đến phòng tiệc, ông cho đặt sẵn một cây Thánh giá, với gông cùm, xiềng xích, đòn vọt...

Tiệc vừa xong, ông mời mọi người sang phòng đó, chỉ cho họ xem một bên là thánh giá, một bên là các công cụ hành khổ và dõng dạc tuyên bố:

Tôi biết anh em vì lầm lạc mà theo Giatô tả đạo, là thứ đạo đức vua đã cấm. Tôi thương anh em. Vậy anh em hãy bước qua thập giá để được về với gia đình và được đức vua khen thưởng. Ai ngoan cố không chịu bỏ tá đạo, sẽ phải gánh chịu các hình khổ ghê gớm kia.

Khốn thay, hôm đó chỉ có 15 người can đảm không bước qua Thánh giá. Trong số đó, có các ông Augustinô Huy, Nicôla Thể và Đaminh Đinh Đạt. Còn bao nhiêu người kia đều nhát đảm chối chúa bỏ đạo!... Quan tổng đốc liền ra lệnh gông cùm và tống giam 15 người vào ngục.

Liên tiếp mấy ngày liền, quan cho dẫn họ ra công đường tra tấn đánh đập tàn nhẫn, buộc phải đạp lên Thánh giá. Vì đau đớn quá, chịu không nổi, họ bỏ đạo từ từ. Sau cùng chỉ còn lại ba ông Huy, Thể và Đạt kiên trì bền trì bền đỗ theo Chúa.

Quan tổng đốc thấy cực hình không thay đổi lay chuyển nởi niềm tin sắt đá của 3 chiến sĩ dũng cảm này, liền cho gọi hết các kỳ lão cùng quê quán với các ngài đến, bảo phải khuyên bảo thế nào cho các ngài bỏ đạo, bằng không sẽ bị trừng phạt nặng nề. Họ hết sức năng nĩ khuyên lơn. Nhưng ba vị anh hùng của chúa vẫn can đảm trung kiên. Quan liền ra lệnh đánh đòn các kỳ lão trước mặt các ngài. Thấy các ông bị đòn đau đớn quá, các ngài cảm động, chịu quá khó bỏ đạo! Thế là vì một chút tình cảm tầm thường mà 3 chiến sĩ anh hùng của Chúa đã sa ngã. Thật đúng, tình cảm rất nguy hại...

Ngưng khi được trả tự do về nhà, các ông Augustinô Huy, Nicôla Thể và Đaminh Đạt cảm thấy áy náy trong lòng, lương tâm cắn rứt. Từ đó, các ông vô vùng cùng hối hận, cùng nhau trở lại tỉnh Nam Định, vào thẳng dinh quan tổng đốc, tuyên xin đức tin và thề quyết không chối chúa bỏ đạo.

Ngưng quan chỉ ra lệnh đánh đòn ba ông rồi đuổi về. Một hôm, nghe tin vua Minh Mạng ngạo chơi ở Huế, các ông đón đường, đệ đơn tuyên xưng đức tin lên vua. Đọc xong, vua nổi giận, truyền tống giam các ông…

Ngày 13-6-1839, hai ông Augustinô Huy và Nicôla Thể bị đưa ra biển, chặt ra làm bốn, làm mồi cho cá.

Còn ông Đaminh Đạt bị lý hình dùng dây xiết cổ đến tắt thở tại pháp trường Bảy Mẫu, ngày 18-7-1839.

Đức Thánh Cha Lêô XIII đã phong Chân phước cho 3 ông ngày 27-5-1900. và ngày 19-6-1988, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã suy tôn các ngài lên bậc Hiển thánh.