Thánh nhân sinh tại Nisibis, miền Mesopotamia, vào khoảng đầu thế kỷ thứ IV. Có truyện kể rằng: hồi nhỏ, một lần ngài lấy đá chọi con bò mẹ gần chết. Khi chủ nhân hỏi thăm có thấy con bò ở đâu không, ngài đã trả lời xấc xược để chữa lỗi. Ephrem đã khóc suốt đời về sự độc ác và hèn nhát này.

Sau này, có lần vào đêm khuya bị lạc vào giữa đồng, một đứa chăn chiên cho ngài trú ngụ trong lều của nó. Nhưng đứa chăn chiên này đã xấu bụng lại đang say rượu. Đêm ấy chó sói vào tàn sát đàn chiên. Để chữa mình, thằng chăn chiên đổ lỗi cho Ephrem. Trong tù ngài nghe nhiều người than thở vì bị hàm oan. Một buồi chiều, trong giấc mơ, ngài thấy thiên thần cho biết lần này ngài vô tội nhưng phải khổ để đền bù vào những lỗi lầm khác. Thức dậy, Ephrem nhớ lại con bò và thú nhận với mọi người.

Thân phụ Ephrem là một thày cả thờ thần Abnil. Hình như ngài bị đuổi khỏi nhà vì có thiện cảm với các Kitô hữu. Thánh Giacôbê, Giám mục Nisibis, tiếp nhận dạy dỗ và rửa tội cho ngài hồi 10 tuổi. Để sống, ngài làm việc ở những hồ tắm công cộng. Nhưng sau đó ngài lại vào sa mạc sống với sự hướng dẫn của Thánh Abbê ẩn tu; dệt vải để sống như thói quen của các ẩn sĩ Ai Cập và Mêsôpôtamia thời đó.

Ephrem thường khóc tội mình và tội người khác. Các tập “tự thú” ngài viết cho thấy ngài rất mực khiêm tốn, ngài rất ghét tính kiêu căng: Tính kiêu căng phá đổ ơn Chúa và thiêu huỷ mọi nhân đức.

Thánh Ephrem luôn ao ước sống đời ẩn dật. Nhưng một cuộc chiến đã bùng ra giữa người Rôma và người Ba Tư. Người Ba Tư bách hại các Kitô hữu cách tàn bạo. Nghe tin này, Ephrem về Nisibis để giúp đỡ và khích lệ họ. Danh thơm nhân đức của ngài lan rộng đến nỗi người ta cho việc giải phóng khỏi ách thống trị của Sapor II là bởi lỗi cầu nguyện của thánh nhân.

Được thụ phong phó tế, nhưng rồi thánh nhân đã từ chối chức linh mục vì khiêm tốn. Được Đức Giám mục Nisibis trao cho trách nhiệm rao giảng lời Chúa, ngài dùng hết tài lợi khẩu để khêu gợi nhiệt tình nơi các linh hồn: “Thần dữ nói: Ta đi tìm những người khô khan là bạn hữu của ta, và ta không cần phải tìm đến mưu kế, ta chỉ cần giữ chúng trong xiềng xích mà chúng ưa thích là đủ”.

Thánh Ephrem đã gặp Thánh Basiliô Cappadocia. Truyền thuyết cho rằng hai vị hiểu nhau dù ngôn ngữ bất đồng.

Chiến tranh tái diễn, Nisibis rơi vào tay người Ba Tư, Thánh Ephrem trốn đến Sdessa. Nơi đây, ngài tận tâm phục vụ bệnh nhân và người nghèo, hoạt động trí thức bằng việc viết sách và giải thích thơ phú. Thánh Ephrem đã viết các bài giảng bằng thơ, các thánh thi ca ngôi vinh quang Chúa Kitô và Đức Trinh Nữ Maria.

Người luôn được gọi là “cây đàn của Thánh Linh” là một trong những người rao truyền việc VÔ NHIỄM THAI. - Lạy Chúa, chỉ có Chúa và Mẹ Chúa là tuyệt mỹ. Nơi mẹ Chúa không vương một tì tích nào.

Một năm trước khi thánh nhân qua đời, Edessa bi một cơn đói. Ngài kêu gọi lòng quảng đại của mọi người và người ta đã rộng tay đóng góp vào công cuộc phát chẩn của thánh. Cơn đói chấm dứt, thánh nhân trở lại chòi của mình. Lên cơn sốt, Ngài nghĩ tới lúc chết: Đừng liệm xác tôi bằng đồ quí giá, cũng đừng dựng đài tưởng niệm. Hãy đối xử với tôi như một người lữ khách vì thực sự tôi là một lữ khách xa lạ trên mặt đất này thôi.

Ngài qua đời có lẽ vào tháng 6 năm 373. Thánh Gregoriô miền Nyssa viết về Thánh Ephrem: - Vinh quang đời sống và giáo thuyết của thánh nhân chiếu giãi khắp hoàn cầu.

Năm 1820, Đức Bênêđictô XI tôn phong ngài làm Tiến sĩ Hội Thánh.

Trích trong Theo Vết Chân Người (Chân dung các thánh nhân)