202. Hoàng đế Septimius Severus muốn lập một tôn giáo chung trên toàn đế quốc Roma, nên bách hại đạo rất dã man.
206. Tertullianus (K.160-230), là văn sĩ La Tinh đầu tiên trở lại đạo năm 197. Ông viết nhiều sách thần học về khoa hộ giáo, chống lạc giáo; về luân lý, ông đã góp phần quan trọng vào việc hình thành ngôn ngữ thần học La Tinh.
215. Văn hào Clemens thành Alexandria qua đời. Ông là thầy của Origenes, đã trở lại Kitô giáo, viết nhiều sách cho thấy Chúa dùng triết học Hy Lạp để dọn đường cho Kitô giáo; ông sáng lập trường phái Alexandria.
220. Triều đại nhà Hán ở Trung Quốc chấm dứt. Trung Quốc bị chia thành nhiều nước nhỏ, chiến tranh liên miên đến năm 590 mới thống nhất.
232-253. Origenes (K.185-254) sinh ở Ai Cập, chuyên nghiên cứu khoa Thánh Kinh và huấn giáo, hoạt động ở Alexandria, rồi sang Caesarea miền Palestine. Công trình nghiên cứu của ông có ảnh hưởng sâu rộng trên các giáo phụ Đông và Tây Phương.
235. Thánh Hippolytus tử đạo. Ngài là vị linh mục thông thái ở Roma, xung đột với Giáo hoàng Zephirinus và Callixtus, đã có nhiều công trình nghiên cứu giá trị về thần học, chú giải Thánh Kinh và đời sống Kitô giáo ở Roma.
240-277. Lạc giáo Manicheus xuất hiện và bắt đầu lan tràn. Manicheus (K.216-277) ở Ba Tư; sau 2 lần thị kiến, bắt đầu rao giảng một giáo thuyết sai lạc gắn liền với thuyết Ngộ Đạo, siêu hình học Nhị Nguyên, phối hợp với thuyết Khổ Hạnh, bi quan đối với thân xác.
249-251. Cuộc bách hại đạo của hoàng đế Decius, nhiều người phải chối đạo vì sợ hãi, họ đã xin tha thứ và đền tội. Thánh Giáo hoàng Cornelius đồng ý với Thánh Cyprianus ban ơn đại xá sau khi các hối nhân đền tội, nhưng Novatianus chống lại sự khoan dung này và vận động được bầu làm giáo hoàng để chống lại. Thượng Hội đồng Giám mục tại Carthage đã tuyên án tuyệt thông Novatianus năm 251.
250-300. Thuyết Plato Mới do Plotinus và Porphiry chủ xướng được một số người theo.
256. Thánh Giáo hoàng Stephanus công nhận phép Rửa tội do những người lạc giáo làm cũng thành sự.
257. Hoàng đế Valerianus bách hại và muốn huỷ diệt Giáo Hội; Thánh Cyprianus tử đạo.
260. Thánh Lucianus lập trường học Thánh Kinh ở Antioch. Thánh Giáo hoàng Dionysius lên án lạc thuyết của Sabellius.
261. Hoàng đế Gallienus ra sắc chỉ tha cấm đạo.
K.292. Hoàng đế Diocletianus chia đế quốc Roma thành hai miền Đông và Tây do sự khác nhau về chính trị, văn hoá, xã hội..., tạo nên sự phát triển khác nhau giữa 2 miền trong chính Giáo Hội. Đế quốc ở phía Tây bắt đầu suy yếu.
|