1512-1517. Công đồng Chung Lateran V.
1517. Martin Luther (1483-1546) khai sinh phong trào Cải Cách bằng cách đưa ra 95 luận đề ở Wittenberg. Ông thụ phong linh mục năm 1507, giảng dạy Thánh Kinh ở đại học. Vì công kích giáo lý về ân xá và Giáo triều Roma nên ông bị vạ tuyệt thông (1521). Ông viết nhiều tác phẩm và là một nhân vật Cải Cách rất sáng giá ở Đức.
1519. Zwingli đưa phong trào Cải Cách vào Zurich, trình bày lập trường trong 63 luận đề (1523), nhưng lại xung đột với Luther về ý nghĩa Tiệc Ly (1529) và đã chết trong cuộc chiến (1531) với các tổng binh Thuỵ Sĩ Công giáo.
1521-1544. Cuộc chiến tranh nhiều lần giữa vua Pháp FranÇois và vua Đức Charles Quint một phần vì tôn giáo đã gây nhiều đau khổ và thiệt hại cho cả hai nước.
1528. Dòng Capuchin được chính thức công nhận độc lập với dòng Anh Em Hèn Mọn Phan Sinh. Dòng đóng góp nhiều vào cuộc cải cách thật sự trong Giáo Hội.
1533. Anh giáo ra đời. Vua nước Anh, Henry VIII, bị vạ tuyệt thông vì ly dị hoàng hậu Catherine Aragon, để cưới bà Anne Boleyn. Vua tuyên bố (134) mình là đầu của Giáo hội tại nước Anh. Thánh John Fisher và Thomas More bị hành quyết (1535) vì chống lại nhà vua. Cuộc bách hại lan rộng ở Anh.
1537. John Calvin (1509-1564) lãnh đạo phong trào Cải Cách ở Thuỵ Sĩ cho đến khi ông mất. Ông đã viết và sửa lại nhiều lần cuốn Sự thiết lập Kitô giáo đặt nền tảng lý thuyết và hệ thống tổ chức cho Giáo hội Cải Cách.
1540. Hiến pháp dòng Tên (dòng Chúa Giêsu) của Thánh Ignatius Loyola được chính thức công nhận, sau khi ngài và các bạn thề hứa với nhau ở Montmartre (1534).
1541. Thánh FranÇois Xavier (K.1506-1552) bắt đầu đi truyền giáo ở Ấn Độ, rồi sang Sry Lanka, Malacca, Nhật Bản.
1545-1563. Công đồng Chung Trent ở Bắc Ý xác định một số điểm đức tin liên can đến phong trào Cải Cách, canh tân Giáo Hội về nhiều điểm thực tế.
1553-1558. Triều đại nữ hoàng Mary Tudor ở Anh chống lại những hành động phản giáo của vua Henry VIII.
1555. Hoà ước Augsburg nhìn nhận sự hiện diện cả Công giáo lẫn Tin Lành theo Luther tại đế quốc Đức. Các ông hoàng Đức được tự do chọn tôn giáo; thực tế là dân chúng bị ép phải theo tôn giáo của các ông hoàng.
1558. Triều đại nữ hoàng Elizabeth I ở Anh và Ireland. Giáo hội Anh giáo càng củng cố chiều hướng ly khai. Triều đại này tồn tại tới 1603.
1559. Matthew Parker được tấn phong làm tổng giám mục Canterbury trong Anh giáo.
1562. Thánh Teresa Avila canh tân dòng Carmélite.
1563. Giáo hội Anh giáo củng cố 39 điều trong đó nói đến quyền tối thượng của hoàng đế Anh quốc.
1570. Nữ hoàng Elizabeth I bị vạ tuyệt thông. Do đó, người Công giáo phải chịu những khoản hình luật rất hà khắc.
1571. Đạo quân Công giáo chiến thắng lạ lùng đạo quân Thổ Nhĩ Kỳ tại vịnh Lepanto.
1572. Cuộc tàn sát dã man xảy ra vào ngày lễ Thánh Bartholomeus (24-8) ở Paris và các vùng phụ cận. Trong suốt thế kỷ này, xảy ra nhiều cuộc chiến tranh tôn giáo giữa người Công giáo và người theo phong trào Cải Cách do Luther và Calvin khởi xướng. Người ta tính có 88 cuộc chiến suốt từ 1562 đến 1598 tại châu Âu.
1582. Giáo hoàng Gregorius XIII canh tân lịch ngày tháng được hầu hết các nước ở châu Âu công nhận, trừ nước Anh mãi đến năm 1752. Cha Matteo Ricci (Lợi Mã Đậu) sang truyền giáo ở Trung Quốc và mất năm 1610. Ngài khai mào cho những liên lạc văn hoá giữa châu Âu và Trung Quốc.
1587. Tướng quân Toyotomi Hideyoshi ra lệnh trục xuất các thừa sai khỏi Nhật.
|