TƯ LIỆU » GIÁO HỘI VIỆT NAM » Giám Mục Việt Nam

GM G.B. NGUYỄN BÁ TÒNG Giáo phận: Phát Diệm Ngày sinh: 07/08/1868 Thụ phong LM: 19/09/1896 Thụ phong GM: 11/06/1933 Ngày mất: 11/07/1949 Khẩu hiệu: HÃY CHÂM RỄ SÂU TRONG DÂN TA CHỌN Sơ lược tiểu sử: Thân thế Gioan Baotixita Nguyễn Bá Tòng sinh ngày 7 tháng 8 năm 1868 (ngày 19 tháng 6 năm Mậu Thìn) tại Gò Công. Cha của Nguyễn Bá Tòng là Giacôbê Nguyễn Gia Tuấn, nguyên cựu sinh viên Chủng viện Pesnang (Malaysia), quê ở họ đạo Tân Hòa tỉnh Gò Công, làm thông ngôn tại Gò Công một thời gian, mẹ là Maria Mađalêna Nguyễn Thị Chi. Sau một thời gian làm việc tại Gò Công, cha của Nguyễn Bá Tòng về Trà Vinh. Năm 1878, khi Nguyễn Bá Tòng được 10 tuổi, ông gửi con vào trường Tiểu học La San Mỹ Tho. Khi ngôi trường bị đóng cửa năm 1880, Nguyễn Bá Tòng được gửi về Sài Gòn theo học Collège d’Adran, và tại đây, cậu được gặp Linh mục Jean Dépierre (tên Việt: Để, 1855-1898) giáo sư Tiểu chủng viện Sài Gòn kiêm Tuyên úy trường La san d’Adran. Năm 1883, Linh mục Dépierre đỡ đầu cho Nguyễn Bá Tòng vào học Tiểu chủng viện dưới quyền Giám đốc lúc bấy giờ là Linh mục Thiriet nổi tiếng là một người thông thái. Những năm học ở Tiểu chủng viện, Nguyễn Bá Tòng luôn là một chủng sinh xuất sắc [1]. Ngày 24 tháng 9 năm 1887 Nguyễn Bá Tòng vào học Đại chủng viện Sài Gòn và cho tới năm 1896 thì tốt nghiệp. Sự nghiệp Quản lý Toà Giám mục Sài Gòn Ngày 19-9-1896, ngay sau khi Nguyễn Bá Tòng tốt nghiệp Đại Chủng viện Sài Gòn năm 28 tuổi, ông được Giám mục Jean Dépierre Giáo phận Sài Gòn (1895-1898) phong chức linh mục tại Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn. Linh mục Nguyễn Bá Tòng đảm nhiệm chức Quản lý Toà Giám mục Sài Gòn liên tục trong 21 năm. Trong thời gian này, trên cương vị Quản lý Tòa Giám mục, Linh mục Nguyễn Bá Tòng đã từng biểu lộ sự thương yêu đùm bọc những người bạn linh mục người Việt Nam bị thực dân Pháp bắt đày nơi Côn Đảo. Đó là 3 linh mục Đậu Quang Lĩnh (1868?-1930), Nguyễn Thần Đồng (1867-1944), Nguyễn Văn Tường (1853?-?). Cả ba vị linh mục này hưởng ứng phong trào Đông Du của lãnh tụ Phan Bội Châu (1867-1940) và sau bị lưu đày ra Côn Đảo[1]. Quản xứ Bà Rịa và Tân Định Sau nhiều năm giữ chức Quản lý Tòa giám mục Sài Gòn với nhiều trọng trách, do sức khỏe suy yếu nên ngày 02 tháng 04 năm 1917 Linh mục Nguyễn Bá Tòng được chuyển công tác đỡ vất vả hơn tại giáo xứ Bà Rịa với chức vụ Cha Sở (quản xứ). Tại Bà Rịa, Linh mục Nguyễn Bá Tòng đã đóng góp lớn trong các công tác xã hội như chỉ đạo cho xây cất trường học, nhà hát. Đến tháng 9-1926, Giám mục Sài Gòn Isidore Dumortier (tên Việt: Đượm, 1869-1941) thuyên chuyển Linh mục Nguyễn Bá Tòng về làm Cha sở Giáo xứ Tân Định, một giáo xứ lớn bậc nhất Sài Gòn và kiêm Giám đốc Tân Định ấn quán, một nhà in lớn thành lập từ năm 1864, chuyên in phát hành sách báo đạo. Tại Giáo xứ Tân Định, Linh mục Nguyễn Bá Tòng cũng cho xây dựng kiến tạo nhiều công trình như mở rộng nhà thờ, xây tháp chuông cao 52 mét, với đồ án tháp do linh mục thiết kế[1]. Giám mục Giáo phận Phát Diệm Ngày 10-1-1933, Đức Giáo hoàng Piô XI ra sắc lệnh bổ nhiệm Linh mục Gioan Baotixita Nguyễn Bá Tòng làm Giám mục Hiệu toà Sozopoli, giữ chức Giám mục phó với quyền kế vị Giáo phận Phát Diệm[1]. Trong buổi tấn phong giám mục tại Đền thánh Phêrô, Roma, ngày 11-6-1933, cùng Nguyễn Bá Tòng, còn có 4 giám mục khác đến từ châu Á là Đức cha Attipetty của Ấn Độ và ba giám mục Trung Hoa là Giuse Fan, Ts’oei và Mathêu Ly. Lần đầu tiên một người Việt được phong chức giám mục, là kết quả của một quá trình dài ngót nghét 4 thế kỷ từ khi công giáo du nhập vào Việt Nam. Năm 1934, Giám mục Nguyễn Bá Tòng được bầu vào Ủy ban nghiên cứu về tài chính của Giáo hội Việt Nam. Ngày 15-10-1935, nhân ngày kỷ niệm 40 năm làm giám mục, Giám mục Alexandre Marcou Thành lãnh đạo Giáo phận Phát Diệm từ giã Phát Diệm về Thanh Hoá nghỉ hưu. Giám mục Nguyễn Bá Tòng chính thức làm giám mục giáo phận này[1]. Ngày 3-10-1940, Khâm sứ Toà Thánh, Giám mục Antonin Drapier chủ lễ thụ phong Giám mục Nguyễn Bá Tòng tại Nhà thờ Chính toà Phát Diệm, Việt Nam. Trong buổi lễ này hai vị linh mục Phan Đình Phùng và Hồ Ngọc Cẩn cũng được thụ phong giám mục. Theo sau cuộc lễ tấn phong là lễ gắn huy chương Bắc Đẩu Bội Tinh cho Đức cha Nguyễn Bá Tòng do quan Toàn quyền Decoux thay mặt Thống tướng Pétain, quốc trưởng Pháp kính tặng Đức cha Tòng với sự tham dự của các quan quyền các cấp.[1][2][3][4] Vai trò trong Giáo hội Công giáo Việt Nam Công giáo du nhập vào Việt Nam từ đầu thế kỷ 16 do các giáo sĩ người Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, và tiếp đó là các giáo sĩ người Pháp. Các thế hệ linh mục Công giáo nước ngoài này đã đóng góp không nhỏ cho sự phát triển về nhiều mặt của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam đương thời, không chỉ là việc hình thành các giáo phận, xây dựng hệ thống tổ chức của Giáo hội Công giáo Việt Nam, mà còn là sự phát triển văn hoá. Trong đó có thể nói đến Linh mục Alexandre de Rhodes với công lao Latinh hoá hệ chữ viết tiếng Việt góp phần hình thành chữ quốc ngữ ngày nay[5]. Năm 1922, trong chuyến tháp tùng vua Khải Định sang Pháp và đến Roma, ông Nguyễn Hữu Bài (1863-1935) đã dâng thỉnh nguyện thư tới Giáo hoàng Piô XI xin lập Hàng Giáo phẩm Việt Nam[1]. Toà Thánh đã cử đặc sứ sang Việt Nam mở nhiều hội nghị ở Phát Diệm, Sài Gòn. Kết quả là Giám mục Alexandre Marcou (tên Việt: Thành, 1857-1939), Giám mục Giáo phận Phát Diệm giai đoạn 1901-1935, đã từ Phát Diệm vào Huế, Sài Gòn tiếp xúc thăm dò và được giám mục Sài Gòn giới thiệu Linh mục Nguyễn Bá Tòng, khi đó đang quản xứ Tân Định. Khi Giáo hoàng Piô XI ban hành thông điệp Sự việc Giáo hội (Rerum Ecclesiae) nhằm cổ vũ việc trao quyền cho hàng giáo sĩ địa phương, giám mục Alexandre Marcou Thành là người đầu tiên hưởng ứng, với việc đề cử linh mục Nguyễn Bá Tòng làm giám mục phó với quyền kế vị ở giáo phận Phát Diệm vào năm 1933[6]. Linh mục Nguyễn Bá Tòng đã trở thành người Việt Nam đầu tiên được thụ phong chức giám mục[7], sau đúng 400 năm công giáo truyền vào vào Việt Nam[5]. ---------------------------------------------------------- 1. a b c d e f g Giáo phận Phát Diệm 2. "Hội hè đình đám tác giả Toan Ánh lại ghi: ...cử hành lễ tấn phong do Đức Cha Drappier Khâm Sứ chủ sự. Hai vị Giám mục thụ phong là Đức Cha De Cooman, Giám mục Thanh Hóa và Đức Cha Nguyễn Bá Tòng. 3. Hội Hè Đình Đám, Toan Ánh, NXB Sài Gòn 1969, tái bản Orange Country, Hoa Kỳ 1987, tr. 285-294 4. Việt Nam máu lửa quê hương tôi, Hoàng Linh Đỗ Mậu, chương 14 5. a b Đời sống tôn giáo Việt Nam hôm nay 6. Chương 9:Giáo phận Thái Bình 7. Hội nghị Cán bộ Trung ương Lần thứ 4 8. Vùng đất nhỏ nhưng nhiều nhân vật lạ lùng Ý nghĩa huy hiệu: Huy hiệu Giám mục Nguồn:  http://vi.wikipedia.org/wiki/Gioan_Baotixita_Nguyễn_Bá_Tòng

TRANG CHỦ   Trở về đầu trang

Họ tên Ngày sinh LM GM Chức vụ Giáo phận Ngày mất 1 G.B. Nguyễn Bá Tòng 07/08/1868 19/09/1896 11/06/1933 GM Phát Diệm 11/07/1949 2 Dom. Hồ Ngọc Cẩn 03/12/1876 20/12/1902 29/06/1935 GM Bùi Chu 27/11/1948 3 Phêrô Ngô Đình Thục 06/10/1897 20/12/1925 04/05/1938 TGM Huế 13/12/1984 4 Gioan Phan Đình Phùng 24/12/1891 05/04/1924 03/12/1940 GM Phát Diệm 28/04/1944 5 Tađêô Lê Hữu Từ 28/10/1897 23/12/1928 28/10/1945 GM Phát Diệm 24/04/1967 6 Phêrô M. Phạm Ngọc Chi 14/05/1909 23/12/1933 04/08/1950 GM Đà Nẵng 21/01/1988 7 Giuse Maria Trịnh Như Khuê 11/12/1899 01/04/1933 15/08/1950 HY Hà Nội 27/11/1978 8 Đôminicô Hoàng Văn Đoàn, OP 05/11/1912 24/12/1939 03/09/1950 GM Quy Nhơn 20/05/1974 9 G.B. Trần Hữu Đức 24/06/1891 02/04/1927 16/09/1951 GM Vinh 01/07/1971 10 Giuse Trương Cao Đại, OP 05/06/1913 18/05/1940 19/03/1953 GM Hải Phòng 29/06/1969 11 Simon Hoà Nguyễn Văn Hiền 23/03/1906 21/12/1935 30/11/1955 GM Đà Lạt 05/09/1973 12 Phaolô Nguyễn Văn Bình 01/09/1910 27/03/1937 30/11/1955 TGM Sài Gòn 01/07/1995 13 Phêrô Khuất Văn Tạo 01/01/1902 10/06/1933 07/02/1956 GM Bắc Ninh 19/08/1977 14 Phaolô Bùi Chu Tạo 21/10/1909 13/03/1937 26/04/1959 GM Phát Diệm 05/05/2001 15 Vincentê Phạm Văn Dụ 14/10/1922 08/09/1948 05/03/1960 GM Lạng Sơn 02/09/1998 16 Dom. Định Đức Trụ 15/10/1908 23/05/1938 25/03/1960 GM Thái Bình 07/06/1982 17 Phêrô Nguyễn Huy Quang 03/12/1910 30/11/1940 23/04/1960 GM Hưng Hoá 13/11/1985 18 Giuse Phạm Năng Tĩnh 31/07/1917 04/08/1945 10/11/1960 GM Bùi Chu 11/02/1974 19 Antôn Nguyễn Văn Thiện 13/03/1906 20/02/1932 22/01/1961 GM Vĩnh Long 13/05/2012 20 Micae Nguyễn Khắc Ngữ 02/02/1909 21/09/1935 22/01/1961 GM Long Xuyên (hưu 1997) 10/06/2009 1 2 3 4 5 6

* Thứ tự theo ngày thụ phong Giám mục